Türkiye basınında namusun halleri
Türkiye'deki hegemonik cinsellik söylemine göre namus cinayetlerinin hedefinde ahlaki olarak 'düşmüş' kadınlar, töre cinayetlerinin hedefinde Kürtler, Ermeniler veya Araplar gibi etnik ve dinsel gruplara üye 'kurban' kadınlar, kadın cinayetlerinin hedefinde ise kentli- orta sınıf 'masum' kadınlar vardır. Başta cinsiyete olmak üzere etnisiteye ve sınıfa dayalı bir dizi ayrımcılık türüne örnek oluşturan bu söylemin haber metinleri özelinde analizi bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında, haber metinlerinde ele alınış biçimi özelinde, namus/ töre/ kadın cinayetleri ayrımı ile kadına yönelik şiddet ve namus normu arasındaki ilişkinin hangi açılardan manipüle edildiği gösterilmektedir.
Forms of honor in Turkish media
According to the hegemonic discourse of sexuality in Turkey, while the objects of honor killings are morally "fallen" women, custom killings target at “victimized” female members of "primitive", religious and ethnical groups such as Kurds, Armenians or Arabs; and as to the women killings the target is considered as "innocent" middle class urban women. In this paper, primarily sexual, ethnic and class-based discriminations that this hegemonic discourse creates will be analysed as appeared in the media coverages, particularly through the examples of news. The paper aims at displaying how and in which forms the distinction between honor/ custom/ women killings manipulates the representation of the relationship between honor codes and violence against women.
___
- Arat, Yeşim (1999). "Türkiye’de Modernleşme Projesi ve Kadınlar." Türkiye'de Modernleşme ve Ulusal Kimlik. Sibel Bozdağ ve Reşat Kasaba (der.) içinde. İstanbul: Tarih Vakfı.
- Berktay, Fatmagül (1998). "Cumhuriyet’in 75. Yıllık Serüvenine Kadınlar Açısından Bakmak." 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler. Ayşe Berktay Hacımirazoğlu (ed.) içinde. İstanbul: Tarih Vakfı. 1- 13.
- Bora, Tanıl (2005). "Analar, Bacılar, Orospular: Türk Milliyetçi- Muhafazakar Söyleminde Kadın." Şerif Mardin’e Armağan. A. Öncü ve O. Tekelioğlu (der.) içinde. İstanbul: İletişim. 241- 281.
- Bourdieu, Pierre (1966). “The Sentiment of Honour in Kabyle Society." Honour and Shame: The Values of Mediterranean Society. J.G.
- Peristiany (der.) içinde. Chicago: The University of Chicago. 228- 230.
- Cumhuriyet Kadınları Derneği (2005). “Türk Ceza Kanunu Kadınlara Neler Getiriyor”. Ankara: ÇESAV.
- Çağlayan, Handan (2007). Analar, Yoldaşlar, Tanrıçalar: Kürt Hareketinde Kadınlar ve Kadın Kimliğinin Oluşumu. İstanbul: İletişim.
- Delaney, Carol (2001). Tohum ve Toprak. Çev., Selda Somuncuoğlu. Ankara: İletişim.
- Dijk, Teun Van (2003). "Söylem ve İdeoloji: Çok Alanlı Bir Yaklaşım." Söylem ve İdeoloji. Barış Çoban (der.) içinde. Ankara: Su. 13- 113.
- Dijk, Teun Van (2010). "Söylem ve İktidar." Nefret Suçları ve Nefret Söylemi. Ayşe Çavdar ve Aylin B. Yıldırım (der.) içinde. İstanbul: Hrant Dink Vakfı. 9- 41.
- Durakbaşa, Ayşe (1998). "Cumhuriyet Döneminde Modern Kadın ve Erkek Kimliklerinin Oluşumu: Kemalist Kadın Kimliği ve Münevver Erkekler." 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, Ayşe Berktay Hacımirazoğlu (ed.) içinde. İstanbul: Tarih Vakfı. 29- 51.
- Ercan, Hülya (2005). "Türkiye’deki Gazetelerde Cinsellik." Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Türk HIV Dergisi. 8 (2) 36: 61- 69.
- Ergil, Doğu (1980). Türkiye'de Terör ve Şiddet. Ankara: Turhan.
- Faraç, Mehmet (2004). Töre Kıskacında Kadın. İstanbul: Güniz.
- Hall, Stuart (1996). The West and the Rest: Introduction to Modern Societies. Thompson: Blackwell.
- İlkkaracan, Pınar (2003). “Türkiye’nin Doğu Bölgelerinde Kadın Cinselliği Bağlamının İncelenmesi." Müslüman Toplumlarda Kadın ve Cinsellik. Pınar İlkkaracan (der) içinde. İstanbul: İletişim. 133- 151.
- İnal, Ayşe (1997) "Haber Metinlerine Eleştirel Bir Bakış: Temel Sorunlar ve Örnek Çalışmalar." A.Ü.İLEF Yıllık’94:135- 165.
- Kadıoğlu, Ayşe (1998). "Cinselliğin İnkarı: Büyük Toplumsal Projelerin Nesnesi Olarak Türk Kadınları." 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler. Ayşe Berktay Hacımirazoğlu (der.) içinde. İstanbul: Tarih Vakfı. 89- 101.
- Kandiyoti, Deniz (1997). Cariyeler Bacılar Yurttaşlar Kimlikler ve Toplumsal Dönüşümler. Çev., Aksu Bora. İstanbul: Metis.
- Koğacıoğlu, Dicle (2007) “Gelenek söylemleri ve iktidarın doğallaşması: namus cinayetleri örneği” Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar: 3. 117- 145.
- Köker, Eser ve Doğanay, Ülkü (2010). Irkçı değilim ama: Yazılı Basında Irkçı- Ayrımcı Söylemler. Ankara: İnsan Hakları Ortak Platformu (İHOP).
- Köse, Aynur (2011). “Türk Basınında Kadın: 2010 Türkiye’sinde Sosyal Haklar Açısından Kadınların Temsili." www.sosyalhaklar.net/2011/ bildiri/kose.pdf. Erişim tarihi: 04.10.2012.
- Mater, Nadire ve İpek Çalışlar (2007). "Medyadaki Durumu Tersine Çevirmek." Medya ve Toplum. Sevda Alankuş (der.) içinde. İstanbul: IPS İletişim Vakfı. 149- 167.
- Mora, Necla (2010). "Haber ve Haber Söylemi (2)." http://www. dorduncukuvvetmedya.net. Erişim tarihi: 10.05.2010.
- Ova, Nalan ve A. Nevin Yıldız Tahincioğlu (2007). "Bir Alternatif Fenimist Medya Örneği Olarak Roza Dergisi'nin Karşıt Kamusal Alan Oluşturma Potansiyeli." 10. Ulusal Sosyal Bilimler Kongresi. Özeti Yayınlanmış Bildiri.
- Özkan, Hande (2002). "Türkiye’de Tek Parti Dönemi Coğrafya ve Mekan Anlayışları: Yatay bir dönemlendirme denemesi." Toplum ve Bilim. 94: 143- 175.
- Peristiany, J.G.(1966). "Honour And Shame in a Cypriot Highland Village." Honour and Shame: the Values of Mediterranean Society. J. G. Peristiany (der.) içinde. Chicago: The University of Chicago. 9- 12.
- Pervizat, Leyla (2005). Uluslararası İnsan Hakları Bağlamında Namus Cinayetleri: Kavramsal ve Hukuksal Boyutu ve Türkiye Özelinin Değerlendirilmesi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler BD Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
- Rivers, Julian Pitt (1966). "Honour and Social Status." Honour and Shame: the Values of Mediterranean Society. J. G. Peristiany (der.) içinde. Chicago: The University of Chicago. 22- 48.
- Sancar, Serpil (2004). "Otoriter Türk Modernleşmesinin Cinsiyet Rejimi." Doğu Batı. 29: 97-110.
- Sirman, Nükhet (2002). "Kadınların Milleti." Modern Türkiye’de Siyasi Düşünceler: Milliyetçilik. Cilt 4. Tanıl Bora (der.) içinde. İstanbul: İletişim. 226- 245.
- Sirman, Nükhet (2006). "Akrabalık, Siyaset ve Sevgi: Sömürge Sonrası Koşullarda Namus-Türkiye Örneği." Namus Adına Şiddet Kuramsal ve Siyasal Yaklaşımlar. Mojab. S. vd. (der.) içinde. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi. 43- 63.
- Sirman, Nükhet (2007). "Kürtlerle Dans." Kültür ve Siyasette Fenimist Yaklaşımlar Dergisi: 2. 119-125.
- Tezcan, Mahmut (2003). Türkiye'de Töre (Namus) Cinayetleri. Ankara: Naturel.
- Ülkü, Güler (2004). "Söylem Çözümlemesinde Yöntem Sorunu ve Van Dijk Yöntemi." Haber Hakikat ve İktidar İlişkisi. Çiler Dursun (der.). Ankara: Elips Kitap. 374- 385.
- Yıldız Tahincioğlu, A. Nevin (2010). "Namus Cinayetleri Üzerinden Yapılan Cinsiyetçilik ve Milliyetçiliğin Köşe Yazılarına Yansıması." Mülkiye. XXXIV: 225- 255.
- Yıldız Tahincioğlu, A. Nevin (2011). Namusun Halleri. İstanbul: Postiga.
- Yirmibeşoğlu, Vildan (2007). Toprağa Düşen Sevdalar/Töre ve Namus Gerekçesiyle İşlenen Cinayetler. İstanbul: Hürriyet.
- Yuval-Davis, Nira (1998). “Gender and Nation." Women, Etnicity and Nationalism. Rick Wilford vd. (der.) içinde. London: Routledge. 23- 24.
- Gazete Haberleri 6,5 aylık hamile eşini sokak ortasında öldürdü (Hürriyet, 17.11.2008) O kocaya ağır tahrik indirimi (Hürriyet, 05.08.2012) 10 Günlük evli çifte kanlı infaz (Hürriyet, 12.12.2010) Farklı din cinayetine “töre”den çifte müebbet (Hürriyet, 17.04.2012) Cinayet gününü anlattı (Hürriyet, 8.02.2011) Ayşe Paşalı Davasında Karar Çıktı (Hürriyet, 12.05.2011)
- ISSN: 1301-7241
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1998
- Yayıncı: İmge Kitabevi Yayınları