Medya ve modernleşme: National Geographic’in Türkiye’ye açılan penceresi

Bu çalışma 1945–1960 arasındaki dönemde National Geographic Magazine’in yayımladığı Türkiye ile ilgili yazılarda modernleşen Türkiye imgesinin nasıl kurulduğunu tartışmaktadır. Derginin temsil stratejilerini ortaya koymak için modernleşme kuramının temel varsayımları ve Amerika Birleşik Devletleri’nin dış politika söylemi kullanılmıştır. National Geographic Magazine, kendisini her ne kadar gerçeğin basit bir yansıması olarak sunsa da savaş sonrası dönemde ABD’nin kültürel, politik ve ekonomik gündemleri derginin söylemiyle iç içe geçmiştir. Dergide yayımlanan makalelerde Türkiye geleneksel/modern ikiliği içinden ele alınmış ve Türkiye’nin ilerlemesi eski, geleneksel Türkiye’den uzaklaşmasıyla ölçülmüştür.

Media and modernization: National Geographic’s opening window to Turkey

This paper examines how the image of modernizing Turkey is constructed in the National Geographic Magazine’s coverage of Turkey between 1945 and 1960. The main assumptions of modernisation theory and the US foreign policy discourse are employed to analyse the magazine’s visual and textual strategies of representation. While the National Geographic represents itself as a simple and objective mirror of reality about the World, American cultural and political-economic currents of the post-World War II period were intertwined the magazine’s discourse. In the NG’s articles, binary opposition of traditional/modern is used to depict Turkey and Turkey’s progress is measured by the steps it takes away from the old, traditional Turkey.

___

  • Ahmad, Feroz (1995). Modern Türkiye’nin Oluşumu. Çev., Yavuz Alogan. İstanbul: Sarmal.
  • Altun, Fahrettin (2005). Modernleşme Kuramı: Eleştirel Bir Giriş. İstanbul: Küre.
  • Barson, Micahel ve Heller, Steven (2001). Red Scared, The Commie Menace in Propaganda and Popular Culture. San Francisco: Chronicle. Cumhuriyet Ansiklopedisi:1941-1960 (2005). Cilt 2. İstanbul: YKY.
  • Ercan, Fuat (2001). Modernizm, Kapitalizm ve Azgelişmişlik. İstanbul: Bağlam. Fairclough, Norman (2003) “Söylemin Diyalektiği.” Söylem ve İdeoloji: Mitoloji, Din, İdeoloji. Barış Çoban ve Zeynep Özarslan (der.) içinde. İstanbul: Su. 173- 184.
  • Gönlübol, Mehmet (1989). Türk Dış Politikası. İstanbul: Alkım. Hall, Stuart (1981). “The Determination of News Photographs.” The Manufacture of News: Deviance, Social Problems and the Mass Media. Stanley Cohen ve Jock Young (der.) içinde. Beverly Hills: Sage. 226– 243.
  • Harrison, David (1988). Sociology of Modernization and Development. Florence, KY, USA: Routledge.
  • Heale, M. J. (1990). American Anticommunism, Combating The Enemy Within 1830-1970. Baltimore ve Londra: The Johns Hopkins University.
  • Köker, Levent (1995). Modernleşme, Kemalizm ve Demokrasi. İstanbul: İletişim Yay.
  • Lerner, Daniel (1968). The Passing of Traditional Society: Modernizing the Middle East. New York: Free.
  • Lutz, Catherine.A. ve Collins Jane L. (2005). “National Geographic”i Doğru Okumak. Çev., Mefkure Bayatlı. İstanbul: Agora.
  • Marshall, Gordon (1999). Sosyoloji Sözlüğü. Çev., O.Akınhay, D. Kömürcü. Ankara: Bilim ve Sanat.
  • Meyer, Michael (2001) “Between Theory, Method, and Politics: Positioning of the Approaches to CDA.” Methods of Critical Discourse Analysis. Ruth Wodak ve Michael Meyer (der.) içinde. UK: Sage. 1- 34.
  • Parry-Gilles, Shawn J. (2001). Rhetorical Presidency, Propaganda and the Cold War. Greenwood Publishing Group.
  • Payne, Barbara A. (der.) (1998). National Geographic Fotoğrafları Çev., Gülşah Seral. İstanbul: Doğuş Grubu.
  • Rostow, Walt Whitman. (1980). Ekonomik Gelişmenin Merhaleleri. Çev., Erol Güngör. İstanbul: Kalem.
  • Schiller, Herbert (1993). Zihin Yönlendirenler. Çev., Cevdet Cerit. İstanbul: Pınar.
  • Schramm, Wilbur (1964). Mass Media and National Development: The Role of Information in the Developing Countries. California: Stanford University.
  • Shoemaker, Pamel. ve Reese, Stephen D. (2002). “İdeolojinin Medya İçeriği Üzerindeki Etkisi.” Medya Kültür Siyaset. Süleyman İrvan (der.) içinde. Ankara: Alp Yay. 127- 181.
  • Steed, Linda (2000). Veils and Daggers: A Century of National Geographic’s representation of the Arab World. Philadelphia: Temple University.
  • Zürcher, Eric Jan (1998). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi. Çev., Yasemin Saner Gönen. İstanbul: İletişim. İncelenen makaleler (Tarih sırasına göre)
  • Williams, Maynard Owen (1945). “Türkiye Cumhuriyeti Rüştünü İspat Etti”, The National Geographic Magazine, Mayıs: 581- 616.
  • Williams, Maynard Owen (1945). “Orta Doğu’da Amerikan Okulları”, The National Geographic Magazine, Ağustos: 237- 256.
  • Marchionini, Alfred (1948). “Anadolu’nun Köylüleri”, The National Geographic Magazine, Temmuz: 57- 72.
  • Williams, Maynard Owen ve Gilbert Hovey Grosvenor (1951). “Türkiye İlerlemenin Yolunu Açıyor”, The National Geographic Magazine, Ağustos: 141- 186.
  • Kuhn, Ferdinand vd. (1952). “Türkler’le Ruslar’ın Karşılaştığı Yer: Amerikalı Gazeteci Türkiye’nin Sovyet Sınırındaki ‘Dikenli Tel Perde’ Boyunca Yaşanan Koşulları Anlatıyor”, The National Geographic Magazine, Haziran: 743- 766.
  • Lamb, Harold ve David S. Boyer (1954). “Haçlı Toprakları Yeniden Ziyaret Edildi”, The National Geographic Magazine, Aralık: 815-.851.
  • Shor, Jean ve Franc Shor (1956). “Atina’dan İstanbul’a”, The National Geographic Magazine, Ocak: 37- 76.
  • Boyer, David S. (1956). “Aziz Paul’ün Yolunda Kudüs’ten Roma’ya”, The National Geographic Magazine, Aralık: 707- 759.
  • Shor, Franc (1957). “Robert Kolej: Türkiye’nin Geleceğe Açılan Kapısı”, The National Geographic Magazine, Eylül: 399- 418.
  • Riboud, Marc (1958). “Kapadokya: Türkiye’nin Koniler Bölgesi”, The National Geographic Magazine, Ocak: 122- 146.
  • Douglas, William O. ve Mercedes Douglas (1959). “Bağdat’tan İstanbul’a”, The National Geographic Magazine, Ocak: 48- 87.
  • Gilbert M. Grosvenor (1960). “Başkan Yurtdışına Gittiğinde”, The National Geographic Magazine, Mayıs: 588- 648.