Büyülü Gerçekçilik ve Bazuka Kitabındaki Yansıması
Büyülü gerçekçilik, Latin Amerika edebiyatıyla birlikte 1950’li yıllardan itibaren popüler olup dünya edebiyatında adını duyuran bir akımdır. Kavramı ilk defa Alman yazar Novalis eserlerinde kullanır. Edebî anlamda ise İtalyan Massimo Bontempelli ve Kübalı romancı Alejo Carpentier kullanırlar. Büyülü gerçekçi anlayışta gerçek ve gerçek üstü olgular birbiriyle çatışmadan ve biri diğerini reddetmeden aynı kurgusal düzlemde bulunur. Büyülü gerçekçi kurgu; folklor ve mitoloji unsurlarından yararlanırken insan gerçekliğini merkeze alan felsefe, sosyal antropoloji, psikoloji gibi bilimlere dayandırılarak oluşturulur. Bu sanatsal anlayış; dış dünya ile kendi iç gerçekliği arasındaki bireyin hayatına ve etkileşimde bulunduğu varlıkların bilinmeyen yönlerine odaklanır.
Büyülü gerçekçilik eğilimi; Türk edebiyatında 1980’li yıllardan itibaren Latife Tekin, Hasan Ali Toptaş, Onat Kutlar, Bilge Karasu gibi yazarların kurgusal metinlerinde görülmeye başlanır. Bu yazarlara 2000’li yıllardan itibaren eser vermeye başlayan Murat Uyurkulak da eklenebilir. Bu incelemede yazarın Bazuka kitabı, büyülü gerçekçilik anlayışın Wendy B. Faris tarafından belirlenen özellikleri ve ilkeleri doğrultusunda ele alındı. Bazuka kitabında bulunan dokuz öykünün çoğunda; olağan dışılık, başka âlemlere ait unsurlar, hayaletlerin çeşitli eylemleri, mekân-zaman-kimlik aşınmaları gibi özellikler bakımından büyülü gerçekliğe ait unsurlar iç içe kullanılır. Öykülerde, insan gerçekliği farklı boyutlara taşınarak düşsel, fantastik bir şekilde aktarılır. Metinlerde insan, hayalet ve ölülerin aynı düzlemde yer alması, gövdesiz insanların bulunması, başkaları tarafından fark edilmeyen veya aniden cinsiyet değiştiren kahramanların belirmesi gibi sıra dışı özelikler bakımından Bazuka öykü kitabı büyülü gerçekçilik eğiliminden izler taşımaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Murat Uyurkulak, Bazuka, büyülü gerçekçilik
Magical Realism and Its Reflection in the Bazuka Book
Magical realism is a trend that has been popular in Latin American literature since the 1950s and has made its name in world literature. The German writer Novalis uses the concept for the first time in his works. In a literary sense, they use Italian Massimo Bontempelli and Cuban novelist Alejo Carpentier. In magical realism, real and surreal phenomena exist on the same fictional plane without conflicting with each other and without rejecting one another. Magical realistic fiction; It is created based on sciences such as philosophy, social anthropology and psychology, which center human reality while benefiting from folklore and mythology elements. This artistic understanding; It focuses on the life of the individual between the outer world and his own inner reality and the unknown aspects of the beings he interacts with.
The tendency to magical realism; It has been seen in the fictional texts of authors such as Latife Tekin, Hasan Ali Toptaş, Onat Kutlar and Bilge Karasu in Turkish literature since the 1980s. Murat Uyurkulak, who started to write works since the 2000s, can be added to these authors. In this review, the author's Bazuka book was handled in line with the characteristics and principles of the magical realism understanding determined by Wendy B. Faris. In most of the nine stories in the Bazuka book; Elements of magical reality are used together in terms of features such as unusualness, elements belonging to other realms, various actions of ghosts, space-time-identity erosion. In the stories, human reality is conveyed in an imaginary and fantastic way by moving to different dimensions. The Bazuka storybook bears traces of the magical realism trend in terms of extraordinary features such as the presence of humans, ghosts and the dead on the same plane in the texts, the presence of disembodied people, the appearance of heroes who are not noticed by others or suddenly change their gender.
Keywords:
Murat Uyurkulak, Bazuka, magical realism,
___
- Arargüç, M. F. (2017). Büyülü gerçekçilik ve louis de berniéres’nin latin amerika üçlemesi. Çizgi Kitabevi.
- Carpentier, A. (2003). The baroque and the marvelous real. magical realism: theory, history, community. L. P. Zamora & W. B. Faris (Eds.). 89-108, N.C. : Duke University Press.
- Danow, D. K. (2004). The spirit of carnival: Magical realism and the grotesque. The University Press of Kentucky.
- Erdem, S. (2011). Büyülü gerçekçilik ve halk anlatıları. Milli Folklor, 91, 175-188.
- Faris, W. B. (2004). Ordinary enchantments: Magical realism and the remystification of narrative. Vanderbilt university press.
- Flores, A. (2003). Magical realism in spanish american fiction. magical realism: theory, history, community. L. P. Zamora & W. B. Faris (Eds.). 109-118, N.C. : Duke University Press.
- Freud, S. (1996). Cinsiyet üzerine. Çev. A. A. Öneş. Say Yayınları.
- Guenther, I. (2003). Magic realism, new objectivity, and the arts during the weimar republic. magical realism: theory, history, community. L. P. Zamora & W. B. Faris (Eds.). 33-74, N.C. : Duke University Press.
- Hegerfeldt, A. C. (2005). Lies that tell the truth: Magic realism seen through contemporary fiction from britain. Rodopi B.V.
- Leal, L. (2003). Magical realism in spanish american literatüre. magical realism: theory, history, community. L. P. Zamora & W. B. Faris (Eds.). 119-124, N.C. : Duke University Press.
- Miciks, D. (2003). Derek walcott and alejo carpentier: nature, history, and the caribbean writer. magical realism: theory, history, community. L. P. Zamora & W. B. Faris (Eds.). 371-406, N.C. : Duke University Press.
- Özüm, A. (2013). Onat kutlar’ın ishak ve bilge karasu’nun göçmüş kediler bahçesi’ndeki büyülü Gerçekçi öğeler. Bilig, 66, 179-204.
- Roh, F. (2003). Magic realism: post-expressionism. magical realism: theory, history, community. L. P. Zamora & W. B. Faris (Eds.). 15-32, N.C. : Duke University Press.
- Sazyek, H. (2015). Roman terimleri sözlüğü. Hece Yayınları.
- Stewart, M. (2003). “Roads of “exquisite mysterious muck”: the magical journey through the city in william kennedy’s Ironweed, john cheever’s “the enormous radio,” and donald barthelme’s “City life””. magical realism: theory, history, community. L. P. Zamora & W. B. Faris (Eds.). 477-495, N.C. : Duke University Press.
- Şen, C. (2018). Dede korkut anlatıları’nda büyülü gerçekçilik (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Elazığ: Fırat Üniversitesi.
- TDK. (2021). “Gerçeklik”. 09.05.2021, https://sozluk.gov.tr/
- Toyman, Y. Ö. (2006). Nazlı Eray’ın Roman Dünyasında Düşsü ve Büyülü Gerçekliğin Kurgusu ile Fantastik Unsurlar (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi.
- Turgut, C. Ö. (2003). Latife tekin’in yapıtlarında büyülü gerçekçilik (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Bilkent Üniversitesi.
- Uyurkulak, M. (2014). Bazuka. Metis yayınları.
- Zamora, L. P. (2003). “Magical romance/magical realism: ghosts in u.s. and latin american fiction”. magical realism: theory, history, community. L. P. Zamora & W. B. Faris (Eds.). 497-550, N.C. : Duke University Press.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2020
- Yayıncı: Sıddık Çalık
Sayıdaki Diğer Makaleler
Modern, Post-modern, Küresel Dönüşüm Süreçlerinde Dinin Durumu: Din Kuramlarına Eleştirel Katkı
Bahattin CİZRELİ, Cevat ÖZYURT
Büyülü Gerçekçilik ve Bazuka Kitabındaki Yansıması
Menakıb-ı Evliya (Buyruk), Rıza Yıldırım, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2020.
EMİR ABDÜLKÂDİR EL-CEZÂİRÎ'NİN DİVANINDA EDEBİ SANATLAR
Karakter Aşınması Bağlamında Adalet Ağaoğlu’nun Fikrimin İnce Gülü Adlı Romanı
Sosyal Medyada Sharenting Kavramı ve Ulusal Mevzuatta İncelenmesi