Alevi-Bektaşi Şiirinde Dinî Unsurlar: Bektaşi Babası Rıza Tevfik Bölükbaşı Örneği

Türk ve Alevi-Bektaşi edebiyatının önemli şair ve düşünürlerinden olan Rıza Tevfik, aynı zamanda bir Bektaşi Babasıdır. Cumhuriyet Dönemi’nde yaşayan ve şiirleriyle yol göstermeye ve düşüncelerini, duygularını ifade etmeye, ortaya koymaya çalışan Rıza Tevfik; Alevi-Bektaşi Edebiyatına önemli katkılarda bulunan şiirlere imza atmış şairlerinden biridir. Şiirlerinde dile getirdiği duygular farklılık göstermektedir. Zira Alevi-Bektaşi konusunda şiirler yazdığı gibi, sürgünde olduğu yıllarda memleket özlemini dile getiren şiirlere de yer vermiştir. Şiirlerinde, birçok Alevi-Bektaşi şairin veya dedenin, babanın, dedebabanın dile getirdiği duyguları getirdiği söylenebilir. Rıza Tevfik’i çoğu Alevi- Bektaşi şairinden ayıran yönü, onun aynı zamanda bir filozof olarak da anılmasıdır.  Şair ait olduğu toplumun duygu ve düşüncelerini yansıtmakla yükümlü kişidir, Rıza Tevfik’in de şiirlerinde bu duygu ve düşüncelerle hareket ettiğini söylemek mümkündür. Bu çalışmada bir Bektaşi babası olan Rıza Tevfik’in şiirlerindeki Alevi-Bektaşi kültürünün yansımaları ele alınacaktır.

ALEVİ-BEKTAŞİ ŞİİRİNDE DİNî UNSURLAR: BEKTAŞİ BABASI RIZA TEVFİK BÖLÜKBAŞI ÖRNEĞİ

Türk ve Alevi-Bektaşi edebiyatının önemli şair ve düşünürlerinden olan Rıza Tevfik, aynı zamanda bir Bektaşi Babasıdır. Cumhuriyet Dönemi’nde yaşayan ve şiirleriyle yol göstermeye ve düşüncelerini, duygularını ifade etmeye, ortaya koymaya çalışan Rıza Tevfik; Alevi-Bektaşi Edebiyatına önemli katkılarda bulunan şiirlere imza atmış şairlerinden biridir. Şiirlerinde dile getirdiği duygular farklılık göstermektedir. Zira Alevi-Bektaşi konusunda şiirler yazdığı gibi, sürgünde olduğu yıllarda memleket özlemini dile getiren şiirlere de yer vermiştir. Şiirlerinde, birçok Alevi-Bektaşi şairin veya dedenin, babanın, dedebabanın dile getirdiği duyguları getirdiği söylenebilir. Rıza Tevfik’i çoğu Alevi- Bektaşi şairinden ayıran yönü, onun aynı zamanda bir filozof olarak da anılmasıdır.  Şair ait olduğu toplumun duygu ve düşüncelerini yansıtmakla yükümlü kişidir, Rıza Tevfik’in de şiirlerinde bu duygu ve düşüncelerle hareket ettiğini söylemek mümkündür. Bu çalışmada bir Bektaşi babası olan Rıza Tevfik’in şiirlerindeki Alevi-Bektaşi kültürünün yansımaları ele alınacaktır.

___

  • Çelik, H.- Balcı, S.,(2015) Doğanşehir Alevilerinin Muharrem ayındaki İbadetlerine Dair Bazı Tespitler ve Ziyaretgahlarıyla İlgili Halk Efsaneleri(Satıroba Köyü Örneği) Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Dergisi / S.12 s.67-88Özmen, İ.(1994) Alevi Bektaşi Şiirleri Antolojisi, C V, Saypa Yayınları, Ankara----------(1998) Alevi Bektaşi Şiirleri Antolojisi, C V, TTK Basımevi, Kültür Bakanlığı Yayınları, AnkaraKoca, T. (1990) Bektaş Nefesleri ve Şairleri (13. Yüz yıldan 20. Yüz yıla kadar), Maarif Kitaphanesi, İstanbulKorkmaz, E.(1994) Ansiklopedik Alevilik Bektaşilik terimleri sözlüğü, 2.basım, İstanbulUludağ, Süleyman(2009) “Sidretü’l-Müntehâ” TDV İsam Ansiklopedisi, C.37, s.151-152 İstanbul