Çocuklarda Duygusal İstismarın Kimlik Oluşumunda Etkisi

Çocukluk çağı travması (ÇÇT), çocuk tarafından deneyimlenen ve çocuğun gelişimini her yönden etkileyebilecek durumlardır. Yaşanılan travma sonrası, olumsuz etkilenmek de yaşanan travmaya bir anlam yükleyerek bu olumsuzluktan sonra gelişim göstermek de mümkündür. Çocukluk döneminde en sık yaşanan travma türü ihmaller ve istismarlardır. İstismarda aktif eylem söz konusu iken ihmal daha çok pasif süreçleri içerir. İhmal ve istismarlar içinde en sık karşılaşılan travma şekli duygusal ihmal ve istismar olmasına karşın, görünürlüğü ve tespit edilebilirliği oldukça düşüktür. Çocuğun duygusal istismarı duygusal bütünlüğünü bozan her türlü süreklilik gösteren eylem ya da eylemsizliktir. Özellikle kimlik oluşumunun başlamasından itibaren bireyin ömür boyu taşıyacağı nitelikte etkisi vardır. Bu çalışmada duygusal istismarın kimlik gelişimi üzerindeki etkileri araştırılmış ve literatürdeki kaynaklar derlenerek sunulmuştur. ÇÇT konusunda ‘’kişi mahremiyeti’’ nedeniyle kayda geçmiş bilgi ve belge yaşanan istismara göre azdır. Kimlik gelişimi ile ilişkisini gösteren kaynak sayısı da düşüktür. Bu durum, bu alanda daha çok çalışma yapılabileceğini düşündürmektedir. Araştırmadaki amacımız, duygusal istismarın kimlik gelişimine etkisini incelemek ve literatürdeki eksikliklere dikkat çekmektir. Sonuç olarak; sadece mesleki olarak konuya ilgi gösteren taraflar değil, aileleri de bilinçlendirmek ve faydalı olmak ihtiyaçtır. Farkındalık sağlanarak, istismarın bildirilme oranının artacağı, yapılacak bilimsel çalışmalarla derinleşmeye devam edeceği ve toplumsal kanun ve yöntemlerle gelişmelerin ivmeleneceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Duygusal istismar, Kimlik Gelişimi, Çocukluk çağı travmaları

PDF

___

American Professional Society on the abuse of children, (APSAC, 1995). Guidelines for the psychosocial evaluation of suspected psychological maltreatment in children and adolescents. Chicago, IL: APSAC.
Akthar S. (1984). The syndrome of identity diffusion. Am J Psychiatry, 141(11), 1381-1385.
Atak H., (2011). Kimlik gelişimi ve kimlik biçimlenmesi: Kuramsal bir değerlendirme. psikiyatride güncel yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry. 3(1), 163-213.
Belsky, J. (1980). Child maltreatment: An ecological integration. American Psychologist, 35, 320-335.
Bilim, G. (2012). Çocukluk çağı örselenme yaşantıları: Duygu düzenleme, kişilerarası tarz ve genel psikolojik sağlık açısından bir inceleme. Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Bilir, Ş., Arı, M., Dönmez, N.B. ve Güneysu, S. (1991). 4-12 yaşları arasındaki 16.100 çocukta örselenme durumları ile ilgili bir inceleme, Esin Konanç ve diğerleri (Der.) Çocuk İstismarı ve İhmali, Çocukların Kötü Muameleden Korunması 1. Ulusal Kongresi, (45-53), Ankara: Gözde Repo Ofset.
Çakır, S.G.; Aydin, G. (2005). Parental attitudes and identity status of Turkish adolescents. Adolescence, 40(160), 847-859.
Christenson, S.L., Cleary, M. (1990). Consultation and the parent-educator partnership: A perspective. Journal of Educational and Psychological Consultation, 1(3), 219-241.
Çuhadaroğlu Çetin F (2001) Kendilik patolojisi belirtisi olarak kimlik kargaşası. Turk Psikiyatri Derg 12, 309-14.
Demirkapı, E.Ş. (2013). Çocukluk çağı travmalarının duygu düzenleme ve kimlik gelişimine etkisi ve bunların psikopatolojiler ile ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
Dereboy ve arkadaşları, (2018). Çocukluk çağı travmalarının, kimlik gelişimi, duygu düzenleme güçlüğü ve psikopatoloji ile ilişkisi. Derleme makale, Türk Psikiyatri Dergisi, 29(4), 269-78.
Ergün N.( 2020). Kimlik gelişimi: anlatı kimliği ve kuşaklararası anlatı kimliği. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar; 12(4), 455-475.
Erikson H., (1968). Identity: Youth and crisis. New York, W.W. Norton Company,
Erkman, F. &Alantar, M. (1988). Psychological maltreatment, its definition by experts and its assessment among a group of adolescents in turkey. VII International Congress of Child Abuse and Neglect, Rio de Janerio, Brasil
Glaser, D. (2002) Emotional abuse and neglect (psychological maltreatment): a conceptual framework. Child Abuse & Neglect, 26, 697–714.
Güler N, Uzun S, Boztaş Z, Aydoğan S.(2002). The behaviours of mothers who perform physical or emotional abuse/neglect of their children. C. U. 24(3), 128-34.
Güneri Yöyen, E. (2017). Çocukluk çağı travması ve benlik saygısı. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(1), 267-282.
Helvacı Çelik F.G, Hocaoğlu Ç. (2018). Çocukluk çağı travmaları: Bir gözden geçirme. Derleme makale. Sakarya Tıp Dergisi, 8(4), 695-711.
Herman, JL. (2011). Travma ve iyileşme. Tosun T, ç.editör. 1. Baskı. İstanbul: Literatür Yayıncılık
Karaırmak Ö, Kocabaş E. Ö.,Toker N.(2016). Ergenlerde olumsuz kimlik gelişiminin önlenmesine yönelik aile rehberlik programı. Yaşadıkça eğitim, 30(2), 1-20.
Kendall-Tackett, K.A. & Marshall, R. (1998). Sexual victimization of children: Incest and child sexual abuse. In R.K. Bergen (Ed.) Newbury Park, CA: Sage. Issues in intimate violence (47-63).
Kütük M.Ö.ve Bilaç Ö., (2017). Çocuklarda ve adölesanlarda duygusal istismar ve ihmal. Derleme makale. Turkiye Klinikleri J Child Psychiatry-Special Topics, 3(3), 181-187.
Marusak HA, Martin KR, Etkin A ve ark. (2015) Childhood trauma exposure distrupts the automatic regulation of emotion processing. Neuropsychopharmacology 40,1250-8.
World Health Organization (WHO). (1999). Report of the consultation on child abuse prevention, 29–31 March, Geneva. Geneva, World Health Organization, 1999. Erişim Tarihi: 21.02.2022.
World Health Organisation (WHO). (2006 ). Preventing child maltreatment: A guide to taking action and generating evidence. https://apps.who.int/iris/handle/10665/43499 Erişim Tarihi: 21.02.2022.
World Health Organization (WHO). (2010). Child maltreatment. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs150/en/. Erişim Tarihi: 21.02.2022.
Parke, R., D. & Collmer, C. W. (1975). Child abuse: An interdisciplinary analysis. In E. M. Hetherington (Ed.), Review of child development research, Vol. 5. Chicago: University of Chicago Press
Polat O., (2001). Çocuk ve şiddet. İstanbul, Der Yayınları, 138-50.
Polat O., (2007). Tüm boyutlarıyla çocuk istismarı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 390.
Özen Y., (2017). Travma Sonrası Gelişim, Büyüme, Kimlik Gelişimi ve Sosyal İlişkiler. Researcher: Social Science Studies, 5(4), 858-872.
Özmen B., (2021). Çocuk ihmal ve istismarı ile ilgili yasal düzenlemelerin sosyolojik analizi. Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyoloji ana bilim dalı, İstanbul.
Siyez DM., (2003). Duygusal İstismara Maruz Kalan ve Kalmayan Ergenlerin Benlik Algıları İle Depresyon ve Kaygı Düzeylerinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Taner Y. Ve Gökler B.,(2017). Çocuk istismarı ve ihmali: psikiyatrik yönleri. Hacettepe Tıp Dergisi 2004; 35, 82-86.
Tedeschi, R. G. ve Calhoun, L. G. (1996). The Post-traumatic growth inventory: measuring the positive legacy of trauma. Journal of Traumatic Stress, 9, 455-471.
Tunçer P., (2018). Avrupa Birliği’nde çocuk istismarı ve kamu yönetiminin sorumluluğu. Social Sciences Studies Journal (SSSJournal), 4(21), 3547-3567.
Türk Dil Kurumu.(2022). Türkçe sözlük. http://tdk.gov.tr/ index.php?option=com_gts&arama=gts&guid =TDK.GTS.59481cfdc600d0.01403496. Erişim Tarihi: 21.02.2022.
Unicef (2010). Türkiye’de çocuk istismarı ve aile içi şiddet-özet raporu https://www.unicef.org/turkey/raporlar/t%C3%BCrkiyede-%C3%A7ocuk-istismari-ve-aile-i%C3%A7i-%C5%9Fiddet-ara%C5%9Ftirmasi-%C3%B6zet-raporu-2010 Erişim Tarihi: 21.02.2022.
Vignoles VL, Schwartz SJ, Luyckx K., (2011). Introduction: toward an integrative view of identity. In Handbook of Identity Theory and Research: Volume 1 Structures and Processes. (Eds SJ Schwartz, K Luyckx, VL Vignoles). New York, Springer. 1-31.