1910

Türkiye Şeftali Piyasasının Ekonomik Analizi ve Pazarlama Marjları

Çalışmada gıda sanayisine ham madde oluşturması, insan sağlığınasunduğu katkılar, enerji kaynağı ve gübre olarak kullanılabilmesi gibiözellikleriyle her geçen gün önemi artan şeftali piyasasının analiziamaçlanmıştır. Veri seti; TÜİK ve TOB istatistiklerinden temin edilen2003-2017 yıllarına ait; üretici fiyatı, tüketici fiyatı, üretim, tüketim,ihracat, ithalat ve girdi fiyatlarına ilişkin verilerden oluşturulmuştur.Türkiye şeftali piyasasını analiz etmek amacıyla; arz ve talepfonksiyonları ile ilgili modeller tahmin edilmiş, pazarlama marjı vezincirleme indeks hesaplamaları yapılmıştır. Regresyon tahminsonuçları, üretim üzerinde; gübre fiyatlarının negatif yönlü, tarımsalişgücü ücretlerinin ise pozitif yönlü bir ilişki içerisinde olduğunuortaya koymuştur. Talep üzerinde pozitif yönlü etkiye sahip faktörünnüfus olduğu belirlenmiştir. Reel fiyatlara göre; ortalama pazarlamamarjı 0.60 TL kg-1, üreticinin eline geçen değer %53.92 olarakhesaplanmıştır. 2008-2011 yılları arasında ortalama %60.92 olan reelüreticinin eline geçen değerin 2017 yılına gelindiğinde %48.28 oranınagerilemesi; piyasada her geçen yıl elde edilen kazançtan üreticiyedaha az pay düştüğünün göstergesidir. Üreticinin eline geçen değerartarken pazarlama marjının azalması hem üretici hemde tüketicininlehine olacağı için, üreticilerin kooperatifler gibi pazarlama marjınıazaltabilecek oluşumlara teşvik edilmesi önem taşımaktadır.

Economic Analysis and Marketing Margins of the Peach Market in Turkey

In the study, it is aimed to analyze the market of peaches, which is becoming more and more important with its features such as creating raw materials for the food industry, contributing to human health, being an energy source and fertilizer. Data set is based on data between 2003-2017 obtained from TÜİK and TOB statistics. The data includes; producer and consumer prices, production, consumption, export, import, and input prices. In order to analyze the Turkey peach market, models related to supply and demand functions were estimated, marketing margin and chain index calculations were made. Regression estimation results show that fertilizer price has a negative relationship with the production and labor price has a positive relationship with the production. It has been determined that the factor that has a positive effect on demand is population. It has been calculated that according to real prices, the average marketing margin is 0.60 TL kg-1, share of the producer in consumer’s price is 53.92%. The share of producer in consumer's price, which was average 60.92% between 2008 and 2011, decreased to 48.28% by 2017. This is an indication that the producer receives a lower share of the market earnings every year. For the benefit of both producers and consumers, it is important to encourage farmers to establish foundations such as cooperatives, that can reduce the marketing margin and increase the profit of the producer.

PDF

___

Ağazade S, Eştürk Ö 2019. Türkiye Tarım Sektöründe Emek Verimliliği ve İstihdam İlişkisinin İncelenmesi. SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi 9(2): 237-254.
Aşkan E, Dağdemir V 2015. Türkiye Sarımsak Piyasasının Ekonomik Analizi. Alinteri Journal of Agriculture Sciences 28(1): 19-26.
Anonymous 2020a. Food and Agriculture Organization. http://www.fao.org/faostat/en/#data. (Alınma Tarihi: 20.07.2020)
Anonymous 2020b. Trademap. https://www.trademap. org/. (Alınma Tarihi: 20.07.2020)
Anonim 2020a. Türkiye İstatistik Kurumu. Enflasyon ve Fiyat. http://www.tuik.gov.tr/ UstMenu.do? metod=kategorist#. (Alınma Tarihi: 03.03.2020)
Anonim 2020b. Türkiye İstatistik Kurumu. Bitkisel Ürün Denge Tabloları ve Bitkisel Üretim İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo. do?alt_id=1001. (Alınma Tarihi: 20.07.2020)
Anonim 2020c. Tarım ve Orman Bakanlığı. Bitki Besleme İstatistikleri. https://www.tarimorman. gov.tr/ Konular/Bitkisel-Uretim/Bitki-Besleme-veTarimsal-Teknolojiler/Bitki-Besleme-Istatistikleri. (Alınma Tarihi: 03.03.2020)
Anonim 2020d. Türkiye İstatistik Kurumu. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1059 (Alınma Tarihi: 20.07.2020)
Anonim 2020e. Türkiye İstatistik Kurumu. Tarımsal İşletmelerde (Hanehalkı) Ücret Yapısı Anketi Sonuçları, Tarım İşçilerinin Ortalama Ücretleri. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1004 (Alınma Tarihi: 20.07.2020)
Birinci A, Er K 2006a. Bursa İli Karacabey İlçesinde Organik Ve Konvansiyonel Şeftali Üretiminin Ekonomik Açıdan Mukayesesi Ve Pazarlaması Üzerine Bir Araştırma. Tarım Ekonomisi Dergisi 12(1): 19-30.
Birinci A, Er K 2006b. Bursa İli Karacabey ilçesinde organik ve konvansiyonel şeftali üretiminin maliyetler açısından karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 37(2): 207- 216.
Cinemre H A, Kılıç O 1999. Samsın İli Çarşamba ilçesinde şeftali üretiminde fiziki girdi kullanım seviyelerinin tespiti, şeftali üretim maliyeti ve pazarlama yapısı üzerine bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 14(1): 117- 132
Dinler Z 1988. Tarım ekonomisi. Ekin Kitapevi Yayınları, Divit Matbaası, İstanbul, 345 sy.
Engindeniz S, Çukur F 2003. İzmir ili Kemalpaşa ilçesinde şeftali üretiminin teknik ve ekonomik analizi üzerine bir araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 40(2): 65-72.
Emran S, Shilpi F 2018. Agricultural productivity, hired labor, wages, and poverty: Evidence from Bangladesh. World Development 109: 470-482.
Ertek N, Demir O, Keskin A 2020. Türkiye’de Portakal Piyasasının Ekonomik Analizi ve Pazarlama Marjları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 51(1): 1-7.
Fisher T, Hostland D 2002. The Long View: Labour Productivity, Labour Income and Living Standards in Canada. The Review of Economic Performance and Social Progress 2: 243-258.
Haddad L, Bouis H E 1989. The impact of nutritional status on agricultural productivity: wage evidence from the Philippines. Warwick - Development Economics Research Centre, 97.
Küzeci U, Dağdemir V, Kahraman T 2019a. Türkiye’de mercimek piyasasının ekonomik analizi ve pazarlama marjları. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi 34(3): 279-288.
Küzeci U, Dağdemir V, Demir O 2019b. Türkiye’de Kuru Fasulye Piyasasının Ekonomik Analizi ve Pazarlama Marjları. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 7(2): 379-386.
Kadanalı E, Kızıloğlu R, Dağdemir V 2010. Türkiye’de Limon Fiyatlarının Analizi Ve Pazarlama Marjları. Türkiye IX. Tarım Ekonomisi Kongresi. Şanlıurfa.
Kohls R I, Uhl J N 1998. Marketing of Agricultural Products. Purdue University, Macmillan Publishing Company, Eight Edition, New Jersey, 560 pp.
Makal A 2001. Türkiye'de 1950-1965 Döneminde Tarım Kesiminde İşgücü ve Ücretli Emege İlişkin Gelişmeler. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 56(3): 104-140.
Okan N, Engindeniz S 2016. İzmir’in Selçuk İlçesindeki Şeftali Bahçelerinin Gelir Yöntemiyle Değerlemesi Üzerine Bir Araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 53(2): 139- 146.
Özkan B, Hatırlı S A, Akçaöz H, Karadeniz C F 2003. Turunçgil Fiyatlarinin Analizi. Tarım Ekonomisi Dergisi 8(1-2): 37-49.
Topcu Y 2003. Gıda Ürünlerinde Pazarlama Marjı ve Cebirsel Analiz. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 34(2): 199-207.