Laura Esquivel’in Acı Çikolata ve Latife Tekin’in Sevgili Arsız Ölüm Adlı Eserlerinin Büyülü Gerçekçi Bir Karşılaştırması

Edebiyat dünyasındaki ilk örneklerinin Latin Amerikalı yazarların eserlerinde görüldüğü büyülü gerçekçilik tek bir gerçeklik algısının var olmadığını savunarak kısa sürede tüm dünyada benimsenmiştir. Acı Çikolata adlı eserde Latin Amerikalı yazar Laura Esquivel Meksika’ya özgü deyimleri, yemekleri, gerçeğin ötesinde kabul edilen inanışları ve gelenekleri anlatırken, Türk yazar Latife Tekin de Sevgili Arsız Ölüm’de Türk Anadolu kültürüne ait deyimleri, olağandışı görünen inançları ve gelenekleri hikâyeleştirerek okuyucuya sunar. Her iki romanda da yazarlar, anlatıyı daha inanılır kılma adına, büyülü gerçekçi eserlerde yaygınca kullanılan üçüncü şahıs anlatıcı tercih ederler. Her iki yazar da büyülü gerçekçi tekniklere başvurarak olağan dışı gibi görünen olayları sıradan, günlük gerçekliğin bir parçası gibi göstererek anlatır. Büyülü gerçekçilik her ne kadar tamamen Latin Amerika’ya ait olarak kabul edilmese de onun koloni geçmişine sahip, siyasi gücün sınırında olan ülkelerin edebiyatında ortaya çıkmış olması yadsınamaz bir gerçektir. Acı Çikolata adlı eserde annesi tarafından evlenmesi yasaklanan, annesi ölene kadar ona hizmet etmeye mahkûm olan ve duygularını ancak yaptığı yemekler aracılığıyla insanlara aktaran ana karakter Tita yer alırken, Sevgili Arsız Ölüm’de doğumunda bulunan Cinci Memet’in kehanetinden ötürü baskı altına alınan, insan dışındaki varlıklarla konuşması yasaklanan ve en sonunda çareyi şiir yazmakta bulan Dirmit adında bir kız yer alır. Sevgili Arsız Ölüm’de bulunan cinlerin ortalıkta dolaşması, Azrail’le Atiye’nin pazarlık etmesi ve Dirmit’in tulumbayla, karla sohbet etmesi gibi olaylar bu romanı Latin Amerika halkının kültürel inanışlarından oluşan Latin Amerika büyülü gerçekçiliğine yakınlaştırır. Bu çalışma Latin Amerikan edebiyatında ortaya çıkan büyülü gerçekçiliğin özelliklerini ortaya koyarak Esquivel ve Tekin’in romanlarının bu türü kullanımları açısından karşılaştırarak benzerliklerini ve farklılıklarını göstermeyi amaçlamaktadır. Anahtar Kelimeler: Büyülü Gerçekçilik, günlük gerçeklik, olağandışı, Acı

A Magical Realistic Comparison of Laura Esquivel’s Like Water for Chocolate and Latife Tekin’s Dear Shameless Death

While Latin American author Laura Esquivel describes Mexican idioms, dishes, beliefs and traditions that are considered beyond the truth in her work called Like Water for Chocolate, Turkish writer Latife Tekin presents idioms of Turkish Anatolian culture, beliefs and traditions that seem unusual to the reader in Dear Shameless Death. In both novels, the authors prefer a third-person narrator, which is widely used in magical realist works in order to make the narrative more believable. Both writers use magical realist techniques to describe seemingly extraordinary events as if they were part of ordinary, everyday reality. Although magical realism is not considered purely Latin American, it is an undeniable fact that it emerged in the literature of countries with a colonial past and on the border of political power. In Like Water for Chocolate, the main character Tita, who is forbidden to marry by her mother, is condemned to serve her until her death, and transfers her feelings to people only through the meals she cooks, is featured, while in Dear Shameless Death, Dirmit, suppressed due to the prophecy of Cinci Memet, who was at her birth, is forbidden to talk to non-human beings, and finally finds salvation through writing poetry. The events in the book, such as the jinn in the village walking around, the Azrael and Atiye bargaining, and Dirmit chatting with the pump and the snow, bring this novel closer to Latin American magical realism, which consists of the cultural beliefs of the Latin American people. This study aims to show the similarities and differences of Esquivel and Tekin's novels by comparing them in terms of their use of magical realism by revealing the characteristics of this genre that emerged in Latin American literature.

___

  • Bowers, M. A. (2004). Magic(al) Realism. London: Routledge.
  • Chanady, A. B. (1995). Territorialization of the Imaginary. In Zamora, L., & Faris, W. B. (Eds.), Magical Realism (pp. 125-144). Durham: Duke University Press.Danow, D. K. (2004). The Spirit of Carnival: Magical Realism and the Grotesque. Kentucky: University Press of Kentucky.
  • D’haen, T., & Bertens, H. (1988). Postmodern Fiction in Europe and the Americas. Amsterdam: Rodopi. Echevarría, R. G. (1977). Alejo Carpentier, the Pilgrime at Home. Ithaca: Cornell University Press.
  • Esquivel, L. (2014). Acı Çikolata. İstanbul: Can Yayınları.
  • Faris, W. B. (2004). Ordinary Enchantments: Magical Realism and the Remystification of Narrative. Nashville: Vanderbilt University Press.
  • Frye, N. (1957). The Anatomy of Criticism. Princeton: Princeton University Press.
  • Hadjetian, S. (2008). Multiculturalism and Magic Realism between Fiction and Reality. Munich: GRIN Verlag. Hegerfeldt, A. C. (2005). Lies that Tell the Truth: Magical Realism Seen through Contemporary Fiction from Britain. Amsterdam-New York: Editions Rodopi B.V.
  • İlhan, A. (1984). Kızım Latife. Sanat Olayı, 20.
  • Leal, L. (1995). Magical Realism in Spanish American Literature. In Zamora, L., & Faris, W. B. (Eds.), Magical Realism. Durham: Duke University Press.
  • Loewenstein, C. (1994). Revolución Interior al Exterior: An Interview with Laura Esquivel. Southwest Review, 79(4), 592-607. Dallas: Southern Methodist University.
  • Márquez, G. G. (2021). Yüzyıllık Yalnızlık. İstanbul: Can Yayınları.
  • Scarano, T. (1999). Notes on Spanish American Magical Realism. In Linguanti, E., Casotti, F., & Concilio, C. (Eds.), Coterminous Worlds: Magical Realism and Contemporary Post-colonial Literature in English. Amsterdam-Atlanta: Rodopi.
  • Shaw, D. L. (1998). The Post-Boom in Spanish American Fiction. Albany: State University of New York Press. Tekin, L. (2014). Sevgili Arsız Ölüm. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Zamora, L. P. (1995). Magical Romance/Magical Realism: Ghosts in U.S. and Latin American Fiction, In Zamora, L., & Faris, W. B. (Eds.), Magical Realism. Durham: Duke University Press.