Sağlıkta Dönüşüm Projesi Sonrası Sağlık Kurumlarına Başvuru Sıklıklarının Değerlendirilmesi

Amaç: Çalışmada, Sağlıkta Dönüşüm Projesi kapsamında Aile Hekimliği uygulamasına geçilirken uygulamanın başladığı illerdeki başvuru sıklığı incelenmektedir. Birinci basamak sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesi ve yeniden yapılandırılmasına katkı sağlanması hedeflenmektedir. Metot: Bu kesitsel çalışmada 15.09.2005–01.08.2008 arasında Aile Hekimliği uygulamasına geçilen ve halen sevk zinciri olmayan 6 pilot ilde, uygulama öncesi ve sonrasındaki birinci ve ikinci basamak hizmetlerine başvuru sıklıkları karşılaştırılmaktadır. Bulgular: Uygulamaya geçilen 6 ile ait 81 yerleşim biriminden alınan verilere göre, 2008 yılında poliklinik müracaat sayısı bir önceki yıla göre %26,3 gibi anlamlı bir oranda artmıştır (t=3,401; p=0,001). 2005–2008 yılı arasında olan artışlar ise birinci basamak sağlık kuruluşlarında %38,6, ikinci basamak sağlık kuruluşlarında da %131,6 ve tüm poliklinik müracaatlarında da %91,3 düzeylerinde gerçekleşmiştir. Çalışmanın yapıldığı merkezlerde aile hekimliğine geçildikten sonra ikinci basamak sağlık kuruluşlarına yapılan yıllık hasta müracaat sayısındaki artış %22 oranında olmuştur. Hastanelere yapılan müracaat oranı, birinci basamak müracaatlarına göre yaklaşık %10 daha fazladır. Sonuç: İkinci basamağa başvuru sıklığı halen yüksektir. Birinci basamağın gelişimi için yeni gelişmekte olan aile hekimliği uygulaması, hizmet entegrasyonun sağlanması ve sevk zincirinin tesisi açısından umut vermektedir. Sevk zinciri sisteminin başarılı olması için uygulamanın başarısızlığına neden olabilecek faktörlerin ortadan kaldırılması gerekir. Sağlıkta Dönüşüm Projesi çerçevesinde yapılan son değişiklikler genelde olumlu olmakla birlikte, mevcut uygulamadaki sağlık kuruluşları arasında entegrasyon eksikliği ve sevk zincirinin tam anlamıyla işletilememesi çeşitli problemlere sebep olmaktadır

Anahtar Kelimeler:

Temel Sağlık Hizmetleri, Aile Hekimliği, Sevk zinciri

PDF

___

Şahin B, Top M, Bigger Expectations at the Smaller World: Future Health Systems, Sağlık ve Toplum 2002; 12(3):2-3.
Figueras J, Menabde N, Busse R. The Road to Freedom. BMJ 2005; 331(7510): 170-1.
Hamzaoğlu O. The Interpretation of Health of Turkey. STED 2008; 17(5), 5-7.
Korukluoğlu S, Üstü Y, Kasım İ, Doğusan AR, Hacıimamağaoğlu A. Organization in the New Period. Editor: Aydın S. Family Medicine: The Turkish Model, 1st ed. Ankara: Published by Ministry of Health of Turkey. Ankara: Çetin Ofset, 2006:21-24-66-89.
Grumbach K, Selby J. V, Damberg C, et al. Resolving the Gatekeeping Conundrum. What Patients Value in Primary Care and Referrals to Specialist. JAMA 1999; 282(3):261-266.
Akdağ R. Health Transformation Programme, 1st ed. Published by the Ministry of Health of Turkey Ankara: Ata Ofset, 2003:1-3.
Dikici MF, Kartal M, Alptekin S, Çubukçu M, Ayanoğlu AS, Yarış F. Concepts, Task in Family Medicine And History Of the Discipline: Medical Education. Türkiye Klinikleri J Med Sci 2007; 27(3): 412-18.
Çom S. Family Medical Practice in the Current Weather. Aile Hekimliği Dergisi 2009;3(3):1.
Öztek Z, Akdur R, Aycan S, et al. Health for All Targets And Strategies of Turkey. Health 21. 1st ed. Ankara: Published by the Ministry of Health of Turkey. Ankara: Barok Matbaacılık, 2001:1-4, 71-73
Macinko J, Starfield B, Shi L. The Contribution of Primary Care Systems to Health Outcomes within Organization For Economic Cooperation and Development Countries, 1970-1998. Health Serv. Res 2003; 38(3): 831-865.
Villalbi JR, Guarga A, Pasarin MI, et al. An Evaluation of the Impact of Primary Care Reform on Health. Aten Primaria 1999; 24(8): 468-474.
McKee M, Healy J. Hospitals in a Changing Europe; (European Observatory on Health Care Systems series,
WHO). Buckingham: Open University Press, 2002:49-50
Hensher M, Price M, Adomakoh S. Referral Hospital, In: Jamison DT, Breman JG, Measham AR, et al. Disease Control Priorities in Developing Countries, 2st ed. New York: A co-publication of Oxford University and The World Bank Press, 2006:1229-1242.
World Health Declaration. Fifty –first World Health Assembly, May 1998.
Franks P, Clancy CM. Referrals of Adult Patients From Primary Care: Demographic Disparities and Their Relationship to HMO insurance. J. Fam Pract 1997; 45(1): 47-53.
Christensen B, Henrik T, Sorensen HT, Mabeck C.E., Differences in Referral Rates From General Practice. Family Practice 1989; 6 (1):19-22.
Langley GR, Minkin S, Till, JE. Regional Variation in Nonmedical Factors Affecting Family Physicians' Decisions About Referral For Consultation, Canadian Medical Association Journal 1997; 157(3): 265-272.
Franks P, Williams GC, Zwanziger J, Mooney C, Sorbero M. Why Do Physicians Vary so Widely in Their Referral Rates? J Gen Intern Med 2000; 15(3): 163-168.
Uğurlu M, Korukluoğulu S, Üstü Y, Kasım İ, Doğusan AR. Transition Period Course fo Family Doctors, First Stage, Guidebook for Trainer, 1st ed. Ankara, Published by the Ministry of Health of Turkey Ata Ofset; 2004: 193-195.
Kasım İ, Üstü Y, Doğusan AR. Family Medicine Practice in Cuba. Temel Sağlık 2005;2(5):1-2.
Paycı S, Ünlüoğlu İ. Family Medicine in Turkey and in the World, “Ministry of Health of Turkish Republic First Stage Lecture Notes for Family Doctors. Ankara: Ata Ofset Tanıtım ve Matbaacılık, 2004:24.
Bahçebaşı T, Aydın S, Sönmez Ö, Mutlu E. Difference of Eighty one to other Eighty. Düzce: Yavuz Ofset Matbaacılık, 2007:85-162.
Hayran O, Sur H. Finance of Healthcare and Payment Models to Healthcare Service Providers, Handbook of Healthcare. 1st ed. İstanbul: Yüce Ofset, 1998: 91-112.
Tatar M. Payment Methods for Health Care Professionals. Sağlık ve Toplum 2001; 11(4):12-14.

ISSN: 1309-3878
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2009
Yayıncı: Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD adına Yrd.Doç.Dr.Cemil Işık Sönmez