Mustafa Koyun, Bülent Gül, Nimetullah Korkut

Göynük Çayı (Bingöl) Balık Faunası

Bu çalışma, Murat Nehri’ni besleyen en önemli kollardan biri olan Göynük Çayı’nda, Mayıs 2013 ve Aralık 2015 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Göynük Çayı’na bağlanan dere kolları da dikkate alınarak, örnekler Garip Köyü, Ilıcalar deresi, Derinçay, Taşlıçay ve Kale olmak üzere beş istasyondan yakalanmıştır. Çalışma boyunca toplam 21 taksonda 1349 balık örneği kaydedilmiştir. Bu 21 taksonun, 14’ü Cyprinidae, 3’ü Nemacheilidae, 1’i Cobitidae, 2’si Sisoridae ve 1’i de Mastacembelidae familyalarına ait olduğu tespit edilmiştir. Çalışma sonunda, Cyprinidae’den 14 taksona ait 1057 (%78), diğer 4 familyaya ait 7 taksonda ise 292 (%22) adet ve oranda örnek yakalanmıştır. Bu çalışmada öne çıkan baskın türlerin Cyprinidae’den Capoeta umbla, Capoeta trutta ve Squalius semae olduğu görülmüştür. Fırat ve Dicle nehir sisteminde rastlanan ve dünya tatlısu balık literatüründe önemli yeri olan Garra rufa ve Cyprinion macrostomum türlerinin özellikle Göynük Çayı’nı besleyen Ilıcalar Deresi ve buna yakın kesimlerde popülasyonca daha fazla olduğu kaydedilmiştir. Bu çalışma, üzerinde beş adet sulama ve HES barajı bulunan Göynük Çayı'nın balık faunasını tespit etmek amacıyla yapılmıştır

Anahtar Kelimeler:

Bingöl, Göynük Çayı, Balık faunası, Teleostei, Türkiye

The Fish Fauna of Göynük Stream (Bingöl)

This study was carried out between May 2013 and December 2015 in the Göynük Stream (Bingöl) that is one of the most important tributaries of the Murat River. Considering the stream tributaries connected to the Göynük Stream, the samples were captured from five stations: Garip Village, Ilıcalar Creek, Derinçay, Taşlıçay and Kale. In this study, 1349 fish samples were recorded in a total of 21 taxa including 14 taxa belonging to Cyprinidae, 3 to Nemacheilidae, 1 to Cobitidae, 2 to Sisoridae, and 1 to Mastacembelidae. Therefore, Cyprinidae was the predominant family. 1057 (78%) samples from the 14 taxa of Cyprinidae and 292 (22%) samples from the remaining 7 taxa of other 4 families were reported at the end of the study. The most dominant species in this study were: Capoeta umbla, Capoeta trutta, and Squalius semae from Cyprinidae family. Garra rufa and Cyprinion macrostomum species, which are endemic to the Euphrates and Tigris basin and have an important place in the freshwater fish literature in the world, were particularly abundant in Ilıcalar Creek, a section of the Göynük Stream. The aim of this study was to determine the fish fauna of the Göynük Stream on which there are five irrigation pump stations and HES reservoirs.

Keywords:

Bingöl, Göynük Stream, Fish fauna, Teleostei, Turkey,

PDF

___

Aşık, Y. (2016). Barajların kontrolü ve denetiminin önemi. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6 (1): 33-40.
Birecikligil, S., & Çiçek, E. (2010). Gaziantep ili sınırları içindeki Fırat ve Asi Havzası akarsuları balık faunası. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi 3 (1): 107-115.
Çelik, P., & Güzel E. (2017). Faklı su sıcaklıklarının Beni balığı (Cyprinion macrostomus) yavrularının büyümesi üzerine etkisi. Memba Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 3 (1-2): 1-7.
Çiçek, E., Birecikligil, S. S., & Fricke, R. (2015). Freshwater fishes of Turkey: A revised and updated annotated checklist. Biharean Biologist, 9 (2): 141-157.
Coad B. W. (2009). Threatened fishes of the world: Luciobarbus subquincunciatus (Günther, 1868) (Cyprinidae). Environmental Biology of Fishes, 86: 323.
Çoban, M. Z., Gündüz, F., Yüksel, F., Demirol, F., Yıldırım, T., & Kurtoğlu, M. (2013). Uzunçayır Baraj Gölü (Tunceli) balık faunası. Yunus Araştırma Bülteni, 2: 35-44.
Ekingen G., & Sarıeyyüpoğlu M. (1981). Keban Baraj Gölü balıkları. Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 4 (1-2): 7-22.
Ekingen, G., & Erbucan, S. (1993). Elazığ yöresi balıkları tanı anahtarı. F.Ü. Su Ürünleri Fakültesi Yayınları, 3: 1- 18.
Enerji Atlası: http://www.enerjiatlasi.com/akarsular/goynuk-cayi.html
Erk’akan, F., Atalay-Ekmekçi, F. G., & Nalbant, T. T. (1999). A review of Genus Cobitis in Turkey (Pisces:Ostariophysi:Cobitidae). Hydrobiologia, 403, 13-26.
FishBase. (2018). Catalogue of Life: Indexing the world’s known species “Froese R. ve Pauly D. (eds) (2018)”, 28th March, 2018.
Geldiay, R., & Balık, S. (2007). Türkiye tatlısu balıkları (V. Baskı). Ege Üniv. Su Ürünleri Fakültesi Yayınları, No: 46, İzmir, 644 s.
Günek, H. (2006). Murat Nehri havzasının (Fırat) su potansiyeli ve değerlendirilmesi (hydropower potential and its assessing in Murat River Basin). Eastern Geographical Review, 16: 141-164.
Kaya, C., & Turan, D., Ünlü, E. (2016). The latest status and distribution of fishes in upper Tigris River and two new records for Turkish freshwaters. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 16: 545-562.
Koyun, M. (2011). Occurrence of Monogeneans on some cyprinid fishes from Murat River in Turkey. African Journal of Biotechnology, 10 (79):18285-18293.
Koyun, M. (2012). The occurrence of parasitic helminths of Capoeta umbla in relation to seasons, host size, age and gender of the host in Murat River, Turkey. Journal of Animal and Veterinary Advances, 11 (5):609-614.
Kuru, M. (1971). The freshwater fish fauna of Eastern Anatolia. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası, Ser. B, 36: 137-147.
Kuru, M. (1975). Dicle-Fırat Kura-Aras Van Gölü ve Karadeniz Havzası tatlı sularında yaşayan balıkların (Pisces) sistematik ve zoocoğrafik yönden incelenmesi. Doçentlik tezi Atatürk Üniversitesi Erzurum, 186 s.
Kuru, M. (1980). Türkiye Tatlısu Balıkları Kataloğu. Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları yardımcı kitaplar dizisi, 1, 73 pp.
Kuru, M. (2004). Türkiye içsu balıklarının son sistematik durumu. G.Ü, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24 (3): 1-21.
Kuru, M., Yerli, S. V., Mangit, F., Ünlü, E., & Alp, A. (2014). Fish biodiversity inland waters of Turkey. Journal of Academic Documents for Fisheries and Aquaculture, 3: 93-120.
Lagler, K., Bardach, J. E., Miller, R., & Passino D. R. M. (1977). Ichthyology. John Wiley, New York. US. 1977. 506, p.597.
Özcan, G. (2007). Distribution of the non-native fish species, pumpkinseed Lepomis gibbosus (Linnaeus, 1758), in Turkey. Aquat Invasions, 2: 146-148.
Şaşı, H., & Balık, S. (2003). The distribution of three exotic fishes in Anatolia. Turkish Journal of Zoology, 27: 319-322.
Scott, W. B., & Crossman E. J. (1979). Freshwater Fishes of Canada. The Bryant Press Limited, Ottawa, Canada, pp. 767-774.
Sönmez, M. E. (2012). Barajların mekân üzerindeki olumsuz etkileri ve türkiye’den örnekler. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (1):213-231
Stout, C. C., Tan, M., Lemmon, A. R., Lemmon, E. M., & Armbruster, J. W. (2016). Resolving Cypriniformes relationships using an anchored enrichment approach. BMC Evolutionary Biology, 16 (244): 2-13. DOI 10.1186/s12862-016-0819-5
Turan, D., Kottelat, M., & Bayçelebi, E. (2017). Squalius semae, a new species of chub from the Euphrates River, Eastern Anatolia (Teleostei: Cyprinidae). Zoology in the Middle East, 63: 1, 33-42. https://doi.org/10.1080/09397140.2017.1290761
Uğurlu, S. (2006). Samsun ili tatlısu balık faunasının belirlenmesi. Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı, Dok. Tezi, 147 s.
Ulupınar, M., Koyun, M., Yıldırım T., Şen Özdemir N., & Kırıcı, M. (2012). Murat Nehri balık ve zooplankton faunasının tespiti. Bingöl Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri, Proje No: BÜBAP/2010/18, 113 s.
Vatandoust, S., Abdoli, A., Anvarifar, H. & Mousavi-Sabet, H. (2014). Morphometric and meristic characteristics and morphological fario (Pisces: Salmonidae) along the southern Caspian Sea basin. European Journal of Zoological Research, 3 (2): 56-65.
Yazıcıoğlu, O., Yılmaz, S., Yazıcı, R., & Polat, N. (2013). Ladik Gölü (Samsun, Türkiye)’nde yaşayan Havuz Balığı, Carassius gibelio (Bloch, 1782)’nun kondisyon faktörü, boy-ağırlık ve boy-boy İlişkileri. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 3 (9):72-80.
Yıldırım T., Şen D., Eroğlu M., Çoban M. Z., Demirol, F., Gündüz F., Arca S., Demir T., Gürçay S., Uslu, A. A., & Canpolat, İ. (2015). Keban Baraj Gölü balık faunası, Elazığ - Türkiye. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 27 (1): 57-69.