İbrahim ŞEKER, Selim KUL, Abdurrahman KÖSEMAN

Elazığ İlindeki Koyunculuk İşletmelerinin Yapısal Özellikleri

Bu çalışma Elazığ ilinde bulunan koyunculuk işletmelerinin yapısal özelliklerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla 167 çiftlik araştırmaya dâhil edilerek ziyaret edilmiş, yerinde değerlendirilmiş ve sahipleri ile yüz yüze anket çalışması yapılmıştır. Araştırmada işletmelerin %56,3'ünün kendi arazisine, %60,0'ının ise %10,1-50 dekar araziye sahip olduğu belirlendi. Çalışmada ağılların %86,2'sinin müstakil, %10,8'inin eve bitişik, %88,0'inin kapalı tip, %42,5'inin kuzey-güney uzun aksında, %60,0'ının tuğla-briket duvarlı, %66,9'unun toprak zeminli olarak yapıldığı; %62,9’unda yeterli havalandırma bacası ve %84,5’inde yeterli pencere bulunduğu belirlendi. Ayrıca çiftliklerin %94,5’inde koyun sulama ekipmanı olarak yalak kullanıldığı, %55,8’inde ahşap yemlik tercih edildiği, çiftliklerin %76,6’sında iki ağıl kapısı, %86,2’sinde koyun başına 1 m2 veya daha az gezinti alanı bulunduğu, %88,5’inde yem hazırlama değirmeni/mikser, %47,2’sinde ise gölgelik/sundurma bulundurulmadığı tespit edildi. Sonuç olarak hem yetiştiriciler hem de ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından bu çalışma ile tespit edilen sorunlar ve çözüm önerileri dikkate alınarak İlde koyun yetiştiriciliğinin uygun düzeye getirilmesi beklenmektedir. İşletmelerde yapısal sorunların giderilmesi için teşvik, destek ve faizsiz kredilerin artırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Ağıl, İşletme, Koyun, Yapısal Özellik, Yetiştirici

Structural Features of Sheep Farms in Elazığ Province

This study was carried out to determine the structural characteristics of sheep farms in Elazığ province. For this purpose, 167 farms were included in the research and visited, evaluated on-site, and a face-to-face survey was conducted with their owners. According the study, 56.3% of the breeders owned their own land, 60.0% owned 10.1-50 decares of land, 86.2% of the barns were detached, 10.8% were adjacent to the house, 88.0% were closed type, 42.5% were on the north-south long axis, 60.0% were brick-briquettes walled, 66.9% were soil ground, 62.9% had adequate ventilation shafts, 84.5% had sufficient windows. In addition, 94.5% of the farms use troughs as sheep irrigation equipment, 55.8% prefer wooden mangers, 76.6% of the farms had two barn doors, 86.2% had 1 m2 or less walking area per sheep. But there was no feed mill/mixer in 88.5% and no shade/porch in 47.2%. As a result, it is expected that the sheep breeding in the province will reach the desired level by considering the identified problems and proposed solutions through this study by both the breeders and the relevant institutions and organizations. It is recommended to increase incentives, support and interest-free loans in order to eliminate structural problems in businesses.

Keywords:

Breeders, Facility, Sheep, Sheep Farms, Structural Features,

PDF

___

Akçapınar H, Koyun Yetiştiriciliği. Yenilenmiş 2. Baskı, İsmat Matbaacılık, Ankara, Türkiye. 2000.
Altınçekiç ŞÖ. Bursa İli Koyunculuk İşletmelerinin Yapısal Özellikleri ve Refah Ölçütleri Açısından Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa, 2014.
Anonim. İlimiz Hakkında. https://elazig.csb.gov.tr/ilimiz-hakkinda-i-681. Erişim tarihi:27.02.2022.
Aydın MK, Keskin M. Muğla ilinde küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin yapısal özellikleri. Mediterranean Agricultural Sciences. 2018; 31(3): 317-323.
Aydıner R. Küçük Menderes Havzası Koyunculuk İşletmelerinin Yapısal Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın, 2018.
Bakır G, Mikail N, Baygeldi S. Siirt ili küçükbaş hayvan işletmelerinde barınakların mevcut durumu. TÜTAD. 2017; 4(3): 241-250.
Ceyhan A, Şekeroğlu A, Ünalan A, Çınar M, Serbester U, Akyol E, Yılmaz E. Niğde ili koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri ve sorunları üzerine bir araştırma. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi. 2015; 18(2): 60-68.
Cochran WG. Sampling Techniques. John Wiley & Sons, 3rd edition, NY. 1997.
Çiçek A, Erkan O. Tarım Ekonomisinde Araştırma ve Örnekleme Yöntemleri, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, 1996. Dellal G, Eliçin A, Tekel N, Dellal İ. GAP Bölgesinde Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliğinin Yapısal Özellikleri. Tarım ve Orman Bakanlığı Proje Raporu 2002. https://kutuphane.tarimorman.gov.tr/vufind/Record/20126. Erişim tarihi: 28.10.2021.
Ekmekyapar T. Tarımsal Yapılar. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 204, Erzurum.1991
Elmaz Ö, Ağaoğlu ÖK, Akbaş AA, Saatçi M, Çolak M, Metin MÖ. The current situation of small ruminant enterprises of Burdur province. EJVS. 2014; 30(2): 95-101.
Güneş H, Akın PD. Koyun Barınakları. Türkiye Klinikleri J Vet Sci Intern Med-Special Topics. 2017; 3(1):1-5.
Gürer B, Ulutaş Z. TR71 Bölgesinde işletmelerin koyun yetiştiriciliği faaliyetine devam etme olasılığını etkileyen faktörlerin analizi. Anadolu Tarım Bilim. Derg. 2021; 36: 63-72.
Kandemir Ç, Alkan İ, Yılmaz Hİ, Ünal HB, Taşkın T, Koşum N, Alçiçek A. İzmir yöresinde küçükbaş hayvancılık işletmelerinin coğrafik konumlarına göre genel durumu ve geliştirilme olanakları. Hayvansal Üretim. 2015; 56(1): 1-17.
Karaman S, Ulutaş Z, Şirin E, Aksoy Y. Tokat yöresindeki ağılların yapısal ve çevre koşulları yönünden durumu ve geliştirme olanakları üzerine bir araştırma. JAFAG. 2012; 29(2): 29-41.
Koca A. Karaman İlinde Koyunculuk Üretim Faaliyetine Yer Veren İşletmelerin Yapısal Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, 2014.
Köseman A, Kul S, Şeker İ. Malatya ilindeki koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri ve yetiştiricilerin sosyo-ekonomik durumu. F.Ü.Sağ.Bil.Vet.Derg. 2022; 36 (1): 1-9.
Kul S, Şeker İ, Köseman A, Karaca M. 2022. Elazığ ilindeki koyunculuk işletmelerinde sürü yapısının ve yetiştiricilik uygulamalarının araştırılması. Değerlendirmede olan makale.
Oğuz C, Özer H, Yılmaz R. Koyunculuk işletmelerinin yapısal özelliklerinin belirlenmesi: Konya ili örneği. XI. IBANESS Kongreler Serisi, 9-10 Mart 2019, Tekirdağ.
Onuk A. İklim Denetimli Sera Tipi Koyun-Keçi Barınaklarının Bursa Bölgesinde Uygulanma Olanakları. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa, 2015.
Özdemir MA, Boyraz Z. Elazığ şehir merkezinde hava kirliliğini doğuran nedenler ve kirlilik parametrelerinin zaman içindeki değişimine coğrafi bir yaklaşım. Doğu Coğrafya Dergisi. 2002; 7(8): 163-182.
Paksoy S, Atılgan A, Akyüz A, Kumova Y. 2006. Kahramanmaraş yöresi koyunculuk işletmelerinin yapısal yönden mevcut durumları ve geliştirilmesi üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 1(2):17-27.
SPSS. SPSS 22.0. Statistical Package in Social Sciences for Windows, Chicago, USA. 2015.
Sümbüloğlu K, Sümbüloğlu V. Biyoistatistik. Hatipoğlu Yayınları, 9. Baskı, Ankara, Türkiye. 2000.
Şahin AÇ. Kastamonu-Şenpazar İlçesi Büyükbaş Sığır Barınaklarının Yapısal Özellikleri ve Yeni Barınak Modelinin Geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, 2016.
Şeker İ, Karaca M, Köseman A. Hayvancılıkta Sera Tipi Yapılar. In: Veteriner Hekimlikte Güncel Yaklaşımlar. Ed: Gültekin Yıldız, Özlem Durna Aydın. Akademisyen Kitabevi, Ankara, Türkiye. 2020; ss.141-170.
Şişman CB, Yılmaz F, Gezer E. Bolu yöresindeki küçükbaş hayvan barınaklarının yapısal durumu ve geliştirme olanakları. JOTAF. 2009; 6(2): 179-189.
Tüfekci H. Yozgat ili küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin yapısal durumu ve geliştirme olanaklarının belirlenmesi. Hayvansal Üretim. 2020; 61(1): 91-100.
Tüfekci H, Olfaz M. Kastamonu ili küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin sorunları ve çözüm önerileri. TURJAF. 2015; 3(7): 577-582.
Yamane T. 2010. Temel Örnekleme Yöntemleri. Literatür Yayıncılık, İstanbul.
Yüksel AN, Şişman CB. Tarımsal İnşaat, T.Ü. Tekirdağ Ziraat Fakültesi, Yayın No: 36, Tekirdağ, Türkiye. 2003; ss.156