Hatice İKİIŞIK, Merve KIRLANGIÇ, Muhammed KARADAĞ, Abdurrahman AYAZ, Dilsu ERKAN, Ulaş KOLAÇ, Yunus ULUSOY, Müge KARAÇİZMELİ, Işıl MARAL

TIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİ VE ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ DOKTORLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ BİLGİ, TUTUM, DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ

AMAÇ: Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği bilgi düzeyleri ve uygulamaları iş kazası riskinin azaltılmasında önemli bir yere sahiptir. Bu araştırmada tıp fakültesi son sınıf öğrencileri ve araştırma görevlisi doktorların iş sağlığı ve güvenliği konusundaki bilgi tutum ve davranışlarını incelemek amaçlanmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM: Araştırmanın tasarımı kesitseldir. Araştırma 18 - 30 Eylül 2019 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmanın evrenini tıp fakültesi son sınıf öğrencileri ve araştırma görevlisi doktorlar oluşturmaktadır. Veriler, katılımcıların sosyodemografik özellikleri ve iş sağlığı ve güvenliği bilgi, tutum ve davranışlarını belirmeye yönelik soruları içeren anket yoluyla gözlem altında ve online anket olarak toplanmıştır. BULGULAR: Katılımcıların %52.9’u iş kazası geçirmiş, geçirenlerin %70.6’sı (n=142) bildirim yapmıştır. Toksik tıbbi atıklarla riskli temas sonrası yapılması gerekenleri bilme durumları üç yıllık ve üstü araştırma görevlisi doktorlarda diğerlerine göre istatistiksel olarak daha yüksektir (p:0,015). Kan ve vücut sıvılarıyla temas sonrası yapılması gerekenleri bilme durumları asistanlığının ilk iki yılında olanlarda istatistiksel olarak düşüktür (p:0,001). SONUÇ: Katılımcıların %90.5'inin iş sağlığı ve güvenliği eğitimi aldığı halde toksik tıbbi atıklar, kan ve vücut sıvılarıyla temas gibi durumlar hakkında bilgilerinin yeterli düzeyde olmadığı belirlenmiştir. Teorik ve pratiğin harmanlandığı, beceri geliştirici ve önceliklendirilmiş konuların ağırlıklı olduğu eğitim revizyonu ile iş sağlığı ve güvenliği bilgi ve becerileri arttırılabilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Mesleki Kazalar, Hekimler, İş Sağlığı

INVESTIGATION OF KNOWLEDGE, ATTITUDES, BEHAVIORS ABOUT OCCUPATIONAL HEALTH AND SAFETY OF MEDICAL SCHOOL STUDENTS AND RESEARCH ASSISTANT PHYSICIANS

OBJECTIVE: Employees' occupational health and safety knowledge levels and practices have an important place in reducing the risk of occupational accidents. In this study, it was aimed to examine the knowledge, attitudes and behaviors of senior medical students and research assistant doctors about occupational health and safety. MATERIAL AND METHODS: The design of the study is cross-sectional. The research was conducted between 18 - 30 September 2019. The population of the research is medical school senior students and research assistant doctors. The data were collected under observation And with an online questionnaire containing questions to determine the sociodemographic characteristics and occupational health and safety knowledge, attitudes and behaviors of the participants. RESULTS: 52.9% of the participants had a work accident, and 70.6% (n=142) of the participants made a report. Knowing what to do after risky contact with toxic medical wastes are statistically higher in research assistant doctors of three years or more than others (p:0.015). The state of knowing what to do after contact with blood and body fluids was statistically significant low in the first two years of residency (p:0.001). CONCLUSIONS: Although 90.5% of the participants received occupational health and safety training, it was determined that their knowledge about toxic medical wastes, contact with blood and body fluids was not sufficient. Occupational health and safety knowledge and skills will be increased with the revision of the training, where theory and practice are blended, skill-building and prioritized issues are predominant.

Keywords:

Occupational Accidents, Physicians, Occupational Health,

PDF

___

1. Öztürk H, Babacan E, Anahar EÖ. Hastanede çalışan sağlık personelinin iş güvenliği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilim Dergisi. 2012;1(4):252–68.
2. Statistics of occupational injuries Sixteenth International Conference of Labour Statisticians, ILO, Geneva, 6-15 October 1998. p.10. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/--- stat/documents/meetingdocument/wcms_088373.pdf, Erişim Tarihi:26.10.2020.
3. SGK İstatistik Yıllıkları; SGK 2020. https://www.sgk.gov.tr/Istatistik/Yillik/fcd5e59b-6af9-4d90-a451-ee7500eb1cb4/, Erişim Tarihi: 27.06.2022.
4. Oğan H (Editör). Sağlık çalışanları için işçi sağlığı ve güvenliği. 1. Baskı, Türk Tabipleri Birliği, 2014:8.
5. Meydanlıoğlu A. Sağlık çalışanlarının sağlığı ve güvenliği, Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013;2(3):192-99.
6. Healthcare Workers, CDC. http://www.cdc.gov/niosh/topics/healthcare/, Erişim Tarihi:26.10.2020.
7. Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Resmi Gazete 2017/29959 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/01/20170125-2.htm, Erişim Tarihi: 27.10.2020.
8. Özdemir C, Uzun SU, Zencir M. Pamukkale üniversitesi intern ve asistan hekimlerinin kesici-delici tıbbi aletler ile yaralanma durumları. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi. 2018; 18(67): 37-43.
9. Panlilio AL, Orelien JG, Srivastava PU et al. Estimate of the annual number of percutaneous injuries among hospital-based healthcare workers in the United States, 1997- 1998, Infect Control Hosp Epidemiol. 2004;25(7):556-62.
10. Kişioğlu AN, Öztürk M, Uskun E ve ark. Bir üniversite hastanesi sağlık personelinde kesici delici yaralanma epidemiyolojisi ve korunmaya yönelik tutum ve davranışlar. Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2002;22(4):390- 96.
11. Prüss-Üstün A, Rapiti E, Hutin Y. Estimation of the global burden of disease attributable to contaminated sharps injuries among health-care workers. Am J Ind Med. 2005; 48(6):482-90.
12. Davas Aksan HA. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi hastanesinde çalışan hemşirelere yönelik iş kazası kayıt sisteminin geliştirilmesi ve izlenmesi. Doktora Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü,2005.
13. Mostafa G, Sing RF, McKeown R et al. The hazard of scattered radiation in a trauma intensive care unit. Critical care Medicine.2002;30(3): 574-76.
14. World Statistic, ILO. https://www.ilo.org/moscow/areas-of-work/occupational-safety-andhealth/WCMS_249278/lang-en/index.htm.
ErişimTarihi: 30.06.2022.
15. Önder ÖR, Ağırbaş İ, Yaşar GY ve ark. Ankara numune eğitim ve araştırma hastanesinde çalışan hekim ve hemşirelerin geçirdikleri iş kazaları ve meslek hastalıkları yönünden değerlendirilmesi. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2011;10(1):31-44.
16. Kutlu D. Ameliyathane çalışanlarının cerrahi aletlerle yaralanma riski ve bunu etkileyen faktörlerin incelenmesi. Yükseklisans Tezi. Afyonkarahisar: Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2007.
17. Saadeh R, Khairallah, K Abozeid H et.al. Needle Stick and Sharp Injuries Among Healthcare Workers: A retrospective six-year study. Sultan Qaboos University Medical Journal. 2020;20(1):54–62.
18. Uçak A. Sağlık personelinin maruz kaldığı iş kazaları ve geri bildirimlerinin değerlendirilmesi. Yükseklisans Tezi, Afyonkarahisar: Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2009.
19. Altıok M, Kuyurtar F, Karaçorlu S, ve ark. Sağlık çalışanlarının delici kesici aletlerle yaralanma deneyimleri ve yaralanmaya yönelik alınan önlemler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2009;2(3):70-9.
20. Cebeci H. Hastanelerde iş kazaları ve çalışan güvenliği: Karabük şehir merkezi örneği. Uluslararası İşletme ve Yönetim Dergisi. 2013;1(1): 62-82.
21. Kimaro L, Adinan J, Damian DJ, et al. Prevalence of occupational injuries and knowledge of availability and utilization of post exposure prophylaxis among health care workers in Singida District Council, Singida Region, Tanzania. PloS One. 2018;13(10):0201695.
22. Marković-Denić L, Oštrić I, Pavlović A, et al. Knowledge and occupational exposure to blood and body fluids among health care workers and medical students. Acta Chirurgica Iugoslavica. 2012;59(1):71-75.
23. Kuruüzüm Z, Elmalı Z, Günay S, et al. Occupational exposures to blood and body fluids among health care workers: A questionary survey. Mikrobiyol Bul. 2008;42(1):61-69.