MANİSA MERKEZ VE SOMA İLÇESİ 2017 YILI HAVA KALİTESİ VERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

AMAÇ: Çalışmada, muhtemel hava kirletici kaynaklarının farklı olduğu Manisa-Merkez ve Manisa-Soma hava kalitesinin kükürtdioksit (SO2) ve partikül madde (PM10) parametreleri yönünden karşılaştırılması amaçlanmıştır.GEREÇ VE YÖNTEM: Bu çalışma, 01.01.2017-31.12.2017 tarihleri arasındaki Manisa -Merkez ve Manisa-Soma hava kalitesi ölçüm değerleri T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığının web sitesinden elde edilerek incelendiği kesitsel çalışmadır. Çalışmada Manisa-Merkez ve Manisa-Soma SO2 ve PM10 değerleri yaz-kış sezonlarına, aylara göre karşılaştırılmıştır. Hava Kalitesi İndeksi (HKİ) sınıflandırması, sınır değerler ve tanımlar Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği’ne göre yapılmıştır.BULGULAR:Soma’da 2017 yılında PM10 ortalaması 78.02±40.72, Manisa’da 77.03±28.32; Soma’da SO2 ortalaması 89.08±91.62, Manisa’da 9.65±4.91’tir. Soma’da PM10 kış sezonu ortalaması 92.85±44.57, yaz sezonu 55.32±17.17 (z=-7.37, p<0.001) iken Manisa’da PM10 kış sezonu 87.12±34.07, yaz sezonu 66.92±16.22’dir (z=-5.58, p<0.001). Soma’da ve Manisa’da PM10 HKİ sınıflamasının iyi, orta ve hassas seviyeleri görülmüş, yaz ve kış sezonuna göre dağılımı anlamlı farklılık göstermiştir (sırasıyla: x2=55.32, p<0.001; x2=26.61, p<0.001). Soma’da 50 μg/m3 PM10 limit değeri yaz sezonunda 63 (%57.8) kış sezonunda 132 (%82.5) toplam 269 (%72.5) gün aşılmıştır (x2=19.83, p<0.001). Manisa’da 50 μg/m3 PM10 limit değeri yaz sezonunda 160 (%87,4) kış sezonunda 154 (%92.2) toplam 314 (%89.7) gün aşılmıştır (x2=2.16, p=0.14). Soma’da SO2 kış sezonu ortalaması 131±86.28, yaz sezonu 14.73±17.46 (z=-13.11, p<0.001) iken Manisa’da SO2 kış sezonu 11.36±6.94, yaz sezonu 8.6±3.88’dir (z=-3.64, p<0.001). Soma’da 125 μg/m3 SO2 limit değeri kış sezonunda 83 (%46.4) gün aşılmıştır. Manisa’da SO2 limit değeri kış sezonunda aşılmamıştır. Soma ve Manisa’da SO2 limit değeri yaz sezonunda aşılmamıştır.SONUÇ: PM10 ve SO2 düzeyleri kış sezonunda artış göstermekle birlikte, PM10 kirliliği Soma’da kış sezonunda, Manisa’da hem kış ve hem de yaz sezonunda etkili olmaktadır. Soma’da PM10 kirliliğinin yanında SO2 kirliliği de vardır. Özellikle kış sezonunda SO2 limit değerleri halk sağlığını tehdit edecek düzeylere ulaşmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Hava kalitesi, hava kirliliği, partikül madde

THE EVALUATION OF MANISA CENTRAL DISTRICT AND SOMA DISTRICT’S AIR QUALITY DATA IN 2017

OBJECTIVE: In the study, it is aimed to compare areas where possible sources of air pollution are different that Manisa-Center and Manisa-Soma air qualities in terms of sulfur dioxide (SO2) and particulate matter (PM10) parameters.MATERIAL AND METHODS: This is cross-sectional study that Manisa-Center and Manisa-Soma air quality measurement values between 01.01.2017 and 31.12.2017 which is obtained from the website of the Ministry of Environment and Urbanization. In the study Manisa-Center and Manisa-Soma SO2 and PM10 values were compared in summer and winter seasons. Air Quality Index (AQI) classification, limit values and definitions were made according to the Air Quality Assessment and Management Regulation.RESULTS: In Soma, the PM10 averaged 78.02±40.72 in 2017 and 77.03±28.32 in Manisa; The mean SO2 in Soma was 89.08±91.62 and in Manisa it was 9.65±4.91. In Soma, PM10 winter season average is 92.85±44.57, summer season is 55.32±17.17 (z=-7.37, p<0.001) while in Manisa PM10 winter season is 87.12±34.07 and summer season is 66.92±16.22 (z=-5.58, p<0.001). In Soma and Manisa, the PM10 grade of AQI was found to have good, average and critical levels, with a significant difference in the distribution according to the summer and winter seasons (respectively: x2=55.32, p<0.001; x2=26.61, p<0.001). In Soma, 50 μg/m3 PM10 limit value was exceeded in 63 (57.8%) summer season and 132 (82.5%) total 269 (72.5) days in winter season (x2=19.83, p<0.001). In Manisa, the PM10 limit value of 50 μg/m3 was exceeded in summer season 160 (87.4%) and in winter season 154 (92.2%) by 314 (89.7%) days in total (x2=2.16, p=0.14). In Soma, SO2 winter season average was 131±86.28, summer season was 14.73±17.46 (z =-13.11, p<0.001) while in Manisa the SO2 winter season was 11.36±6.94 and summer season was 8.6±3.88 (z=-3.64, p<0.001). In Soma, the SO2 limit value (125 μg/m3) was exceeded by 83 (46.4%) days during the winter season. In Manisa, the SO2 limit value is not exceeded in the winter season. In Soma and Manisa, the SO2 limit value is not exceeded in the summer season.CONCLUSIONS:PM10 and SO2 levels are increasing in winter, PM10 pollution is effective in winter in Soma, in Manisa in both winter and summer seasons. Soma has SO2 pollution as well as PM10 pollution. Especially in the winter, SO2 limit values reach levels that threaten public health.

Keywords:

Air quality, air pollution, particulate matter,

PDF

___

Piyal B (Editör). Halk Sağlığı. İn: Akdur R. Çevre Sağlığı. 1. Baskı, Ankara: Ankara Üniversitesi Uzaktan Eğitim Yayınları Yayın No: 92. 2011:230-272.
TMMOB Çevre Mühendisleri Odası. Hava Kirliliği Raporu 2017. http://cmo.org.tr/resimler/ekler/2145efce8f89f52_ek.pdf Erişim 19.03.2018.
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Hava İzleme İstasyonları Web Sitesi, http://www.havaizleme.gov.tr/Default.ltr.aspx Erişim 21.02.2018.
WHO. Air pollution. http://www.who.int/airpollution/ambient/pollutants/en/ Erişim 21.02.2018.
Tecer LH. Hava kirliliği ve sağlığımız. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim 2011;135:15-29.
WHO Media centre. 7 million premature deaths annually linked to air pollution. [http://www.who.int/mediacentre/news/releases/2014/air-pollution/en/] Erişim 25.02.2018.
Bayat B. Hava kirliliği ve kontrolü. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim 2011;135:55-59.
Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği. http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.AspxMevzuatKod=7.5.12188&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=hava%20kalitesi Erişim 22.02.2018.
Klinik Araştırmalar Hakkında Yönetmelik. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/08/20110819-9.htm Erişim 26.02.2018.
Tema Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı. Termik Santral Etkileri Uzman Raporu: Konya-Karapınar Kapalı Havzası. http://www.tema.org.tr/folders/14966/categorial1docs/1148/TERMIK%20SANTRAL%20RAPOR%20A5%20BASKI.pdf Erişim 19.03.2018.
Avcı S. Türkiye’de termik santraller ve çevresel etkileri. Coğrafya Dergisi 2005;13:1-26.
Özşahin E, Eroğlu İ, Pektezel H. Keşan’da (Edirne) hava kirliliği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2016; (36): 83-100.
TMMOB Makina Mühendisleri Odası. Türkiye’de Termik Santraller. Ankara: Yayın no: MMO 668, 2017:1-252.
Soma Termik Santrali-Hakkımızda. http://somatermik.com.tr/Tr/kurumsal Erişim 21.03.2018.
Çay Y, Yıldız A. Fosil kaynaklı yakıtların neden olduğu hava kirliliğinin doğal gaz kullanımı ile değişimi, Van ili örneği. Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 2011;8(4):45-52.
Yazıcı H, Akçay M, Çay Y, Sekmen Y, Yılmaz İT, Gölcü M. Hava kirliliğinin doğal gaz kullanımı ile değişimi, Denizli ili örneği. Selçuk-Teknik Dergisi 2010;9(3):205-2015.
Keçebaş A, Gedik E, Kayfeci M. Fosil yakıtların kullanımından kaynaklanan hava kirliliği üzerine jeotermal enerji ve doğalgaz kullanımının etkisi: Afyon örneği. Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 2010;7(3): 23-30.
Yıldız A, Çay Y, Özer F. Karabük ilindeki hava kirliliğinin doğal gaz kullanımı ile değişimi. Tarih Kültür Ve Sanat Arastırmaları Dergisi 2011;1(4):497-506.
Erdem SS, Mayda AS. Düzce hava kalitesi izleme istasyonu 1 nisan 2015-31 mart 2017 tarihleri arasındaki verilerinin incelenmesi. Sakarya Tıp Dergisi 2017;7(4):176-183.
İskender S, Bolu F, Yılmaz M, Mayda AS. Düzce hava kalitesi izleme istasyonu 1 Ekim 2011-31 Mart 2015 tarihleri arasındaki verilerinin incelenmesi. DÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2016; 6(3): 161-167.
T.C. Manisa Valiliği. http://www.manisa.gov.tr/sayilarla-manisa Erişim 19.03.2018.