Türkiye’de matematik eğitimi alanındaki pedagojik alan bilgisi çalışmalarının içerik analizi

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de 2009-2020 yılları arasında matematik eğitimi alanında yayınlanmış ve konusu Pedagojik Alan Bilgisi (PAB) olan lisansüstü tezlerin içerik analizini yapmaktır. Araştırmanın yöntemi nitel araştırma yöntemidir. Araştırmanın evrenini; YÖK Ulusal Tez Merkezinde yayınlanmış 39 adet lisansüstü tez çalışmaları oluşturmaktadır. Veri toplama aracı araştırmacılar tarafından hazırlanıp son halini alan “Tez İnceleme Formu” dur. Araştırmanın verileri içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırmanın güvenirlik çalışması Miles ve Huberman’ın görüş birliği formülü ile tespit edilmiştir. Araştırma için incelenen tezler; tezlerin yayın yıllarına, türlerine, yayınlandıkları üniversitelerine, çalışıldıkları enstitülerine göre demografik açıdan ve örneklem türlerine, örneklem büyüklüklerine, araştırma yaklaşımlarına, araştırma yöntemlerine, veri toplama araçlarına ve veri analiz yöntemlerine göre metodolojik olarak sınıflandırılmıştır. Araştırmanın bulguları için, incelenen lisansüstü çalışmaların frekans ve yüzde tabloları oluşturulmuştur. Araştırmanın bulgularında; tezlerin en fazla 2019 yılında yayınlandığı ve tezlerin türünün çoğunlukla yüksek lisans türünde olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Tezlerin çoğunluğunun Marmara Üniversitesinde yayınlandığı ve Eğitim Bilimleri Enstitüsü bünyesinde çalışıldığı gözlemlenmiştir. Tezlerde örneklemin çoğunlukla öğretmenlerden seçildiği, örneklem büyüklüğünün 1-10 arasında olduğu, araştırma yöntemi olarak nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışmasının tercih edildiği, en çok tercih edilen veri toplama aracının görüşme, veri analiz yöntemi olarak içerik analizinin tercih edildiği görülmüştür. Bu araştırmanın literatürde PAB çalışmalarının yoğunlaştığı alanları ve eksik kaldığı yönleri saptaması yönünden alanyazına nitelikli bir kaynak oluşturması beklenmektedir. Ayrıca bu araştırma sayesinde bu konuyu çalışacak araştırmacılar için yeni araştırma alanları ortaya çıkacağı öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

İçerik Analizi, Matematik Eğitimi, Pedagojik Alan Bilgisi

Content analysis of pedagogical content knowledge studies in mathematics education in Turkey

The aim of this study is to analyze the descriptive content of postgraduate theses published in the field of mathematics education with the topics of Pedagogical Content Knowledge (PCK) in Turkey between 2009-2020 years. The method of this research is qualitative research method. The universe of this research is 39 postgraduate theses that published in YÖK Ulusal Tez Merkezi. The data collection tool of the research is "Thesis Examination Form" that prepared by the researchers. The data of the research were analyzed by descriptive content analysis. The reliability study of this study was determined by the consensus formula of Miles and Huberman. The theses were classified according to the publication years, types, universities, institutes, sample types and sample sizes. Frequency and percentage tables of these were created for the findings of the research. According to findings of this study, it was concluded that the theses were published mostly in 2019 and the types of the theses were mostly the master degree. It has been observed that the majority of these were published in Marmara University and studied at the Institute of Educational Sciences. It was observed that most of the theses used teacher samples and the sample size was between 1-10 mostly. It was seen that the case study, one of the qualitative research methods, was preferred as the research method, interview was the most preferred data collection tool, and content analysis was preferred as the data analysis method. It is expected to a qualified source for the literature in terms of determining the areas are concentrated and lacking in PCK studies thanks to this research. New research areas will emerge for researchers who will study this subject owing to this research.

Keywords:

Content Analysis, Mathematics Education, Pedagogical Content Knowledge,

PDF

___

Akman, B., Mercan-Uzun E. & Yazıcı D. N., (2018). Okul öncesi öğretmen ve öğretmen adaylarının kaynaştırmaya yönelik görüşlerinin karşılaştırılması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 96-114.
Aksu, M., Demir, C. & Sümer, Z. (1998). Matematik öğretmenlerinin ve öğrencilerinin matematik hakkındaki inançları. III. Ulusal Fen Bilimleri Sempozyumunda sunulan sözlü bildiri, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, Ekim 1998.
Albayrak E., Çiltaş A. (2017). Türkiye’de Matematik Eğitimi Alanında Yayınlanan Matematiksel Model ve Modelleme Araştırmalarının Betimsel İçerik Analizi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 258-283.
Arı, A. A. & Demir, B. (2020). Analysis of thesis in Turkey between the years 2008-2020 on mathematics literacy. Sakarya University Journal of Education, 10(3), 667-685.
Ataseven N., Oğuz A. (2015). Türkiye’de Öğrenme Stilleri Konusunda Yapılan Tezlerin İncelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 192-205.
Aydın A., Selvitopu A., Kaya M. (2018). Sınıf Yönetimi Alanındaki Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 41-56.
Aytaçlı B. (2012). Durum Çalışmasına Ayrıntılı Bir Bakış. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-9.
Bacanak A., Değirmenci S., Karamustafaoğlu S., Karamustafaoğlu O. (2011). E-Dergilerde Yayınlanan Fen Eğitimi Makaleleri: Yöntem Analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(1), 119-132.
Ball, D. L. (1988). Knowledge and reasoning in mathematical pedagogy: Examining what prospective teachers bring to teacher education. (PhD Thesis), Michigan State University.
Ball, D. L., Thames, M. H. & Phelps, G. (2008). Content knowledge for teaching: What makes it special? Journal of Teacher Education, 59, 389-407.
Baltacı A. (2019). Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388
Baştürk, S. & Dönmez, G. (2011). Matematik öğretmen adaylarının pedagojik alan bilgilerinin ölçme ve değerlendirme bilgisi bileşeni bağlamında incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 17-37.
Bayraklı, K. V. (2013). Matematik öğretmen adaylarının geometri öğretiminde vektörel yaklaşıma ilişkin pedagojik alan bilgilerinin ve görüşlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, 349997.
Bayram G. M. (2019). 2008-2018 Yılları Arasında Matematik Eğitimi Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bilgisayar Destekli Matematik Öğretimi Bağlamında İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bayburt Üniversitesi, 591014.
Cochran, K. F., DeRuiter, J. A. & King, R. A. (1993). Pedagogical Content Knowing: An Integrative Model for Teacher Preparation. Journal of Teacher Education, 44(4), 263-272.
Cohen, D. K., McLaughlin, M. W. & Talbert, J. E. (1993). Teaching for understanding: Challenges for policy and practice. San Francisco, Jossey-Boss.
Çalık M., Ünal S., Coştu B., Karataş, F. Ö. (2008). Trends In Turkish Science Education. Essays In Education, 24(4), 23-45.
Çalık, M. & Sözbilir M. (2014), İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38.
Çalışkan M., Serçe H. (2018). Türkiye’de Eğitim Alanındaki Eylem Araştırması Makaleleri: Bir İçerik Analizi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 57-79.
Çepni, S. (2014). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
Çiçek A. M. (2019). Türkiye’de İlk Okuma Yazma Alanında Hazırlanan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, 545767.
Çifçi M., Ersoy M. (2019). Okulöncesi Eğitimi Alanındaki Araştırmaların Yönelimleri: Bir İçerik Analizi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8(3), 862-886.
Daymon, C. & Holloway I. (2003). Qualitative research methods in public relations and marketing communications. London: Routledge.
Demiray, P. (2013). Proje tabanlı öğrenme modelinin etkililiği: bir meta analiz çalışması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, 347368.
Dinçer, S. (2018). Eğitim bilimleri araştırmalarında içerik analizi: Meta-analiz, meta-sentez, betimsel içerik analizi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 176-190.
Doğan M. (2018). Türkiye’de 2013-2017 Yılları Arasında Sınıf Eğitimi Alanında Yapılmış Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, 503854.
Eğmir, E. (2019). Eğitim inançlarına ilişkin Türkiye’de yapılmış çalışmaların analizi: Öğretmen ve öğretmen adaylarına ilişkin bir inceleme. PESA International Journal of Social Studies, 5(3), 264-278.
Erdem C. (2018). Medya Okuryazarlığı Araştırmalarında Eğilimler: Lisansüstü Tezlere Yönelik Bir İçerik Analizi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 11(4), 693-717.
Ersoy, Y. (2003). Teknoloji destekli matematik eğitimi-1: Gelişmeler, politikalar ve stratejiler. İlköğretim Online, 2(1), 18-27.
Fossey E., Harvey C., McDermott F., Davidson L. (2002). Understanding and Evaluating Qualitative Research. Australian And New Zealand Journal Of Psychiatry, 36(6), 717-732.
Gültekin O., Başyiğit F. E. (2018). Türkiye’de 2013-2017 Yılları Arasında Otizm ve Fiziksel Aktive Alanında Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. International Journal Of Cultural And Social Studies, 4(1) 116-129.
Güven, B. & Özçelik, Ç. (2017). İlkokul matematik dersine yönelik gerçekleştirilen lisansüstü eğitim tez çalışmalarına ilişkin bir inceleme. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 13(4), 693-714.
Hill, H. C., Rowan, B. & Ball, D. L. (2005). Effects of teachers' mathematical knowledge for teaching on student achievement. American Educational Research Journal, 42(2), 371-406.
İnceoğlu G. (2009). Matematik Eğitiminde ve Matematik Öğretimi Alanında Yapılan Tezlerin Bir Değerlendirilmesi, E-Journal Of New World Sciences Academy Education Sciences, 4 (3), 1046-1052.
Kaptan-Acar, D. & Taşdemir, A. (2017). The needs of primary school teachers’ pedagogical content knowledge for science learning and teaching. International Journal of Eurasia Social Sciences, 8(30), 2281-2305.
Keskin A. (2014). Öğrenme Stratejileri Konulu Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi, 378699.
Korucu A. T., Usta E., Atun H. (2017). Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Üzerine Yapılan 2010-2016 Dönemi Araştırmalardaki Eğilimler. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 104-133.
Köseoğlu S. (2018). Türkiye’de 2010-2017 Yılları Arasında Fen Bilgisi Öğretmenliği Bilim Dalında Yapılmış Olan Lisansüstü Tezlerin Analizi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, 518669.
Kurtdede-Fidan N., Öner Ö. (2018). Değerler Eğitimine Yönelik Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. International Journal Of Field Education, 4(1), 1-17.
Kuş Z., Yakar H. (2017). Türkiye’de Demokrasi Eğitimi Alanında Yapılan Araştırmalarda Eğilim: Bir İçerik Analizi Çalışması. Anadolu Journal Of Educational Sciences International, 7(3), 486-513.
Kutluca T., Hacıömeroğlu G., Gündüz S. (2016). Türkiye’de Bilgisayar Destekli Matematik Öğretimini Temel Alan Çalışmaların Değerlendirilmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(6), 1253-1272.
Kutluca T., Birgin O., Gündüz S. (2018). Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi’nde Yayımlanmış Makalelerin İçerik Analizi Bağlamında Değerlendirilmesi. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9(2), 390- 412.
Küçüközer A. (2016). Fen Bilgisi Eğitimi Alanında Yapılan Doktora Tezlerine Bir Bakış. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(1), 107-141.
Miles, M. B. & Huberman A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. London, Sage Publications.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
Mutluoğlu, A. & Erdoğan, A. (2016). İlköğretim matematik öğretmenlerinin öğretim stili tercihlerine göre teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 6(10), 102-126.
National Council of Teachers of Mathematics (NCTM). (2000). Curriculum and evaluation standards for school mathematics, Reston VA, NCTM Publications.
Özbey Ö. F., Şama E. (2017). 2012-2016 Arasındaki Yıllarda Çevre Eğitimi Kapsamında Yayımlanan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 212-226.
Özey, K. (2019). Cebir öğrenme alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi: 2010-2018 yılları arası Türkiye örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, 601771.
Sayın, V., Uluçınar-Sağır, Ş. ve Ermiş, M. (2021). Türkiye’de 2015-2020 yılları arasında pedagojik alan bilgisi ile ilgili lisansüstü tezlerin incelenmesi. GEFAD, 41(1), 379-413.
Sevencan A. (2019). Türkiye’de matematik eğitimi alanında yapılmış lisansüstü tezlerin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, 552985.
Shulman, L. S. (1986). Those who understand: Knowledge growth in teaching. Educational Researcher, 15(2), 4-14.
Shulman, L. S. (1987). Knowledge and teaching: Foundations of the new reform. Harvard Educational Review, 57(1), 1-23.
Şahin Ç. & Kaya G. (2020). Alternatif Ölçme Değerlendirme ile İlgili Yapılan Araştırmaların İncelenmesi: Bir İçerik Analizi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 10(2), 798-812.
Tabuk, M. (2018). Mathematics attitude scales in Turkish dissertations. International Online Journal of Educational Sciences, 10 (1), 150 – 163.
Tabuk M. (2019). Lisansüstü Tezlerde Bilgisayar Destekli Matematik Öğretimi Uygulamaları: Meta-Sentez Çalışması. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 12(2), 656-677.
Tamir, P. (1988). Subject matter and related pedagogical knowledge in teacher education. Teaching and Teacher Education, 4 (1), 99–110.
Tanışlı, D. (2013). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının pedagojik alan bilgisi bağlamında sorgulama becerileri ve öğrenci bilgileri. Eğitim ve Bilim, 38(169), 80-95.
Tok G., Cebesoy Ü. B., Fen Bilgisi Öğretmenleri ile Gerçekleştirilen Tez Çalışmalarının Eğilimi: Bir İçerik Analizi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 22-53.
Toptaş V., Gözel E. (2018). Türkiye’de Matematik Kaygısı ile İlgili Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4(3), 136-146.
Van Driel, J. H., Verloop, N. & Vos, W. (1998). Developing science teachers' pedagogical content knowledge. Journal of Research in Science Teaching, 35(6), 673-695.
Yaşar, Ş. & Papatğa, E. (2015). İlkokul matematik derslerine yönelik yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 113-124.
Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112).
Yıldırım A., Şimşek H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Yıldız Ş., Yenilmez K. (2019). Matematiksel Modelleme ile İlgili Lisansüstü Tezlerin Tematik İçerik Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2019, 20, 1-22.
Yılmaz T., Altun B., Uygun H., Hoşgörür V. (2016). Eğitim Denetimine İlişkin Türkiye’de Yayımlanmış Makalelerin Değerlendirilmesi. MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 2016, 3(1), 47-63.
Yücedağ T. (2010). 2000-2009 Yılları Arasında Matematik Eğitimi Alanında Türkiye'de Yapılan Çalışmalarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, 264362