Arap Dilinde “Vâv” (و) Edatının Fonksiyonları

Edatlar kendi başlarına herhangi bir anlam ifade etmeyen, cümle içerisinde anlam yüklenen unsurlardır. İsim ve filleri birbirine bağlama işlevi görürler. Edatlar konuşan kişinin farklı anlamlar oluşturmak için başvurduğu araçtır. Kendisinden sonra gelen sözcükleri etkilerler. Yani o sözcükler üzerinde amil olurlar. Klasik nahiv kitaplarında isim ve fiilden sonra zikredilen harf bölümünde geniş bir şekilde ele alınırlar. Bu edatlardan Arap dilinde kullanımı geniş olanlardan birisi de “vâv” harfidir. Bu çalışmada “vâv” edatının/harfinin Arap dilindeki işlevine dikkat çekilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Edat, Vav harfi, Atıf, İştirak, Arapça

Functions of Preposition “Vâv” in Arabic Language

Prepositions are elements that do not make any sense in themselves and are loaded in a sentence. Prepositions servet o link nouns and verbs. Prepositions are tools that a person uses to create differrent meanings. Prepositions affect words after it. Prepositions have effects on that words. İn classical nahiv (syntax) books, prepositions are discussed in the letter section mentioned after the noun and verb. One of these prepositions is widely used “vav” letter. In this study, the function of the prepositions/letter “vav” ın Arabic language is emphasized.

Keywords:

Preposition, The Letter “Vav”, Reference, Participation, Arabic,

PDF

___

Âdem, Süleymân Nûr İbrâhim. el-Vâv ve envâ‘uhâ fi’n-Nahvi’l-‘Arabî. Yüksek Lisans Tezi, Câmi‘atu’s-Sûdân, 1437/2016.
Akgül, Yûsuf. “Serahsî’nin Usul’ü Çerçevesinde Bazı Harflerin/Edatların Fıkıhtaki Anlamları”. Diyanet İlmi Dergi, 2/149, ss. 99-121.
Dakr, Abdulganî. Mu‘cemu’l-kevâ‘idu’l-‘Arabiyye fi’n-Nahv ve’s-Sarf. Dâru’l-Kâr, Beyrût, 1406/1986.
Durmuş, İsmail. “Harf”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. TDV Yayınları, İstanbul, 1997.
Durmuş, İsmail. “Vâv”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 42, TDV Yayınları, İstanbul, 2012, 574.
Ehdelî, Muhammed b. Ahmed b. Abdulbârî. el-Kevâkibu’d-dürriyye. Muessesetu’l-Kutubi’s-Sekkâfiyye, Beyrût, 1433/2012.
el-Enbârî, Kemâluddîn Ebu’l-Berekât Abdurrahmân Muhammed b. Ebû Sa‘îd en-Nahvî. Esrâru’l-‘Arabiyye. Tahk. Berekât Yûsuf Hebbûd. Şirketu Dâru’l-Erkâm b. Ebi’l-Erkâm, Beyrût, 1420/1999.
Feyyâd, Süleyman Feyyâd. İstihdâmu’l-hurûfi’l-‘Arabiyye. Dâru’l-Merîh, Riyâd, 1418/1998.
el-Fîrûzâbadî, Mecduddîn Muhammed b. Ya‘kûb. Mu‘cemu’l-kâmûsu’l-muhit. (tert: Halil Memûn Şeyhâ. Dâru’l-Ma‘rife), Beyrût, 1430/2009.
Galâyînî, Mustafâ. ed-Durûsu’l-‘Arabiyye. (tnk: ‘Abdulmun‘im Hefâce. el-Memleketu’l-‘Asriyye), Beyrût, 1414/1994.
Hacibekiroğlu, Abdullah. Arap Dilinde Edatların Metinde Kurduğu Anlamsal İlişkiler. Doktora Tezi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2015.
Hâdî, Mustafa el-Bekri et-Tîb eş-Şeyh. Hurûfu’l-ma‘ânî ve eseruhâ fî istinbâti’l-ahkâmi’ş-şeri‘ati. Mecelletu Şeri‘ati ve’l-Kânun, 28, 1437/2016.
Halîl b. Ahmed, el-Ferâhidî. el-Cümel fi’n-Nahv. (Tahk. Fahruddîn Kebâve), Muessesetu’r-Risâle, Beyrût, 1405/1985.
Hamed, Alî Tevfîk; Ez-Za‘bî, Yûsuf Cemîl. el-Mu‘cemu’l-vâfî fî edevati’n-nahvi’l-‘Arabî. Dâru’l-Emel, Ürdün, 1414/1993.
Hamlâvî, Ahmed b. Muhammed b. Ahmed. Şazel-‘arf fî fenni’s-Sarf. (Tahk. Muhammed b. Ferîd), Mektebetu’t-Tevfîkiyye, Kâhire, tsz.
Han, Muhammed. “Arap Dilinde Edatların Yapı ve Fonksiyonları”. Çev. Abdullah Hacıbekiroğlu. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 14, 2015, ss. 129-140.
Hasan, Abbâs. en-Nahvu’l-vâfî. Dâru’l-Ma‘ârif, Mısır, 1974.
İbn ‘Akîl, Bahâuddîn Abdullâh el-‘Ukaylî el-Hemedânî el-Mısrî. Şerhu İbn ‘Akîl. (Talk. Kâsım eş-Şemmâî er-Reffâ‘î), Dâru’l-Kalem, Beyrût, tsz.
İbn Cinnî, Ebu’l-Feth Osmân. el-Hasâis. Tahk. Muhammed Alî en-Neccâr. el-Mektebetu’l-‘İlmiyye, Mısır, tsz.
İbn Hişâm, Cemâluddîn el-Ensârî. Muğni’l-lebîb ‘an kutubi’l-e‘ârib. (Tahk. el-Fâhûrî), Dâru’l-Cîl, Beyrût, 1411/1991.
İbn Hişâm, Cemâluddîn el-Ensârî, Hallu’l-ma‘âkid. Salah Bilici Kitabevi Yayınları, İstanbul, tsz.
İbn Mâlik, Cemâluddîn Muhammed Abdullâh b. Abdullâh et-Tâî el-Ceyyânî el-Endelusî. Şerhu’t-Teshîl. (Tahk. Abdurrahmân es-Seyyid, Muhammed Bedevî el-Mahtûn), Hicr Li’t-Tibâ‘a ve’n-Neşr, 1410/1990.
İbn Serrâc, Ebû Bekr Muhammed b. Sehl en-Nahvî el-Bağdâdî. el-Usûl fi’n-Nahv. (Tahk. Abdu’l-Hüseyn el-Fetelî), Muessesetu’r-Risâle, Beyrût, 1417/1996.
İbn Ya‘îş, Muvaffikuddîn Ya‘îş b. Alî en-Nahvî. Şerhu’l-Mufassal. İdâretu’t-Tıbâ‘atu’l-Muniriyye, Mısır, tsz.
Kaçar, Halil İbrahim. “Arapça’da Meâni (semantik) Açısından Atıf (bağlama) Edatları”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16/2, 2012, ss. 163-191.
Koca, Güler. Arap Dilinde Edatların İşlevselliği. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018.
el-Mâlekî, Ahmed b. ‘Adinnu’r. Rasfu’l-mebânî fî şerhi Hurûfi’l-ma‘ânî. (Tahk. Ahmed Muhammed el-Harrât), Dâru’l-Kâ‘, Dımeşk, 1423/2002.
Meylânî, Muhammed b. Abdirrahîm. Şerhu’l-Muğnî. 1390.
Mevzi‘î, Muhammed b. Alî b. İbrâhîm b. el-Hatîb. Mesâbîhu’l-ma‘ânî fî hurûfi’l-ma‘ânî. (Tahk. ‘Aid b. Nafi‘ b. Hasîfullâh el-‘Umerî), Dâru’l-Menâd, 1414/1993.
er-Râcihî, Abduhu’r. et-Tatbîku’s-sarfî. Dâru’n-Nehdeti’l-‘Arabiyye, Beyrût, 1426/2004.
er-Rummânî, Ebu’l-Hasan Alî b. İsâ en-Nahvî. Ma‘âni’l-hurûf. (Tahk. İrfân b. Selîm el-Eşâ Hassûne ed-Dımeşkî) el-Mektebetu’l-‘Asriyye, Beyrût, 1426/2005.
Selmân, Alî Câsim. Mevsû‘âtu ma‘âni’l-hurûfi’l-‘Arabiyye. el-Mektebetu’l-Vataniyye, Ürdün, 2003.
Sîbeveyh, Ebû Bişr Ömer b. Osmân b. Kanber. el-Kitâb, (Tahk. Abdusselâm Muhammed Hârûn), Mektebetu’l-Hancî, Kâhire; Dâru’r-Rifâ‘i, Riyâd, 1402/1982.
es-Suyûtî, Celâluddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr. Hem‘u’l-hevâmi‘ fî şerhi’l-Cem‘u’l-cevâmi‘. (Tahk. Ahmed Şemsuddîn), Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, Beyrût, 1418/1998.
es-Suyûtî, Celâluddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr. el-İtkân fî ‘ulûmi’l-Kur’ân. (Tahk. Fevvâz Ahmet Zemerlî), Dârul-Kitâbi’l-‘Arabî, Beyrût, 1432/2011.
Şeyhzâde, Şerhu Kevâ‘idu’l-i‘râb. (Tahk. İsmâil Merve), Dâru’l-Fikri’l-Mu‘âsır, Beyrût; Dımeşk, Dâru’l-Fikir, 1429/2008.
Tavîl, Muhammed Sâmî Sâlih. Delâletu hurûfi’l ‘atfı ve eseruhâ fî ihtilâfi’l-fukahâ. Yüksek Lisans Tezi, Câmi‘atu’n-Necâhi’l-Vataniyye, 2009.
Ürün, Ahmet Kazım. Arap Dilinde Bağlaçlar ve Terkipler. Esra Yayınları, Konya, 1998.
Yüksel, Ahmet. Arap Dilinde Atıf ve Atıf Harfleri. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun, 1999.
Zeccâcî, Ebu’l-Kâsım Abdurrahmân b. İshâk. Hurûfu’l-ma‘ânî. (Tahk. Alî Tevfîk el-Hamad), Müessesetu’r Risâle, Ürdün, 1406/1986.