FARKLI EĞİTİM KADEMELERİNDEKİ ÖĞRENCİLERİN NİTELİKLİ OKUL, NİTELİKLİ DERS VE NİTELİKLİ ÖĞRETMEN ÖZELLİKLERİNE YÖNELİK ALGILARININ KARŞILAŞTIRMALI OLARAK İNCELENMESİ

Bu araştırmada ortaöğretim, lisans ve lisansüstü eğitim kademelerinde yer alan öğrencilerin nitelikli okul, nitelikli ders ve nitelikli öğretmen kavramlarına yönelik algılarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma nitel araştırma yaklaşımlarından olan durum çalışmasının özellikleri dikkate alınarak hazırlanmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmanın amacına uygun olarak hazırlanan yarı yapılandı-rılmış görüşme formu kullanılmıştır. Katılımcılardan elde edilen verilerin çözüm-lenmesinde ise içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. İçerik analizi sonucunda farklı eğitim kademelerinde bulanan öğrencilerin nitelikli okul, nitelikli ders ve nitelikli öğretmenin özelliklerine yönelik algılarını temsil eden çeşitli temalar belirlenmiştir. Araştırma sonucunda ulaşılan bulgular genel olarak değerlendirildiğinde, farklı eğitim kademelerinde bulunan öğrencilerin algılarına göre bir okulun ve bir dersin nitelikli olmasını sağlayan en önemli özelliğin öğretmenler olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte araştırma kapsamına alınan katılımcıların algılarına göre öğretmenleri nitelikli yapan en önemli özellikler ise öğretmenlerin bilişsel özellik-lerinden ziyade duyuşsal özellikleridir.

Anahtar Kelimeler:

Nitelikli Okul, Nitelikli Ders, Nitelikli Öğretmen, Karşılaştırmalı Analiz

COMPARATIVE ANALYSIS OF THE PERCEPTIONS OF STUDENTS AT DIFFERENT EDUCATION LEVELS TOWARDS QUALIFIED SCHOOL, QUALIFIED LESSON AND QUALIFIED TEACHER FEATURES

This research aims to define students' views of the concepts of qualified school, qualified lesson and qualified teacher in secondary education, undergraduate and graduate education. By considering the features of the case study, which is one of the qualitative approaches to analysis, this study was planned. The data were collected via interview form and content analysis was used for the data analysis. As a result of the content analysis, various themes representing the perceptions of students at different educational levels towards qualified school, qualified lesson and qualified teachers were determined. It has been found that teachers are the most significant aspect that allows a school and a lesson to be qualified according to the perceptions of students at different levels of education. However, according to the perceptions of the participants included in the study, the most important features that make teachers qualified are affective characteristics rather than cognitive characteristics.

PDF

___

Atabek, E., ve Kıyıcı, F. (2019). Öğretmen adaylarının öğretmen algısı. MSKÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 20-39. http://dergipark.org.tr/doi/10.21666/muefd.460666 sayfasından eri-şilmiştir.
Balcı, A. (1988). Etkili okul. Eğitim ve Bilim, 21-30. http://213.14.10.181/index.php/EB/article/view/5979/2110 sayfasından erişilmiştir.
Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/256303 sayfasından erişilmiştir.
Creswell, J. W. (2017). Karma yöntem araştırmalarına giriş (M. Sözbilir, Çev.). Ankara.
Çalışkan, M., Işık, A., ve Saygın, Y. (2013). Öğretmen adaylarının ideal öğretmen algıları. İlköğ-retim Online Dergisi, 12(2), 575-584. http://ilkogretim- online.org.tr/index.php/io/article/view/1421 sayfasından erişilmiştir.
Çetin, Ş. (2001). İdeal öğretmen üzerine bir araştırma. Milli Eğitim Dergisi, 137. https://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/149/cetin.htm sayfa-sından erişilmiştir.
Çobanoğlu, F., ve Badavan, Y. (2016). Başarılı okulların anahtarı: etkili okul değişkenleri. Pa-mukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi Dergisi, 26, 114-134. https://dergipark.org.tr/en/pub/pausbed/384422 sayfasından erişilmiştir.
Duman, T. (1991). Türkiye’de ortaöğretime öğretmen yetiştirme. İstanbul: MEB
Ertürk, R., ve Memişoğlu, S. (2018). Öğretmenlerin etkili okula yönelik görüşleri. International Journal of Social Science, 1(68), 55-76. https://www.researchgate.net/publication/326676387_OGRETMENLERIN_ETKILI_OKULA_YONELIK_GORUSLERI_TEACHERS_VIEWS_FOR_EFFECTIVE_SCHOOL say-fasından erişilmiştir.
Gültekin, M. (2015). İlköğretim öğrencilerinin ideal öğretmen algısı. Turkish Studies, 10(11), 725-756. https://turkishstudies.net/turkishstudies?mod=makale_tr_özet sayfasından erişil-miştir.
Helvacı, M., ve Aydoğan, İ. (2011). Etkili okul ve etkili okul müdürüne ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 41-60. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/202373 sayfasından erişilmiştir.
IEA (2019). Trends in international mathematics and science study 2019. https://www.iea.nl/studies/iea/timss/2019 sayfasından erişilmiştir.
Keleş, B. (2006). İlköğretim okullarının etkili okul özelliklerine sahip olma dereceleri hakkında öğretmen görüşleri. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Kutluca, T. (2014). Veri toplama yöntemleri. B. Johnson ve L. Christensen (Ed.), Eğitim araştırmaları (nicel, nitel ve karma yaklaşımlar) (M. Bütün, çev.) içinde (s. 193-214). Ankara: Eğiten.
Maden, S., Durukan, E., ve Aslan, A. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmen niteliklerine yönelik görüşleri. Turkish Studies, 5(4), 1364-1378. https://turkishstudies.net/turkishstudies?mod=makale_tr_ozetvemakale_id=14648 say-fasından erişilmiştir.
Miles, M.B. ve Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. California: Sage.
OECD (2018). PISA 2018 global competence. https://www.oecd.org/pisa/pisa-2018-global-competence.htm sayfasından erişilmiştir.
Okçabol, R. (2004). Öğrenci, öğretmen, öğretmen adayı ve öğretim elemanı gözüyle öğretmen yetiştirme. XII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayında sunulmuş bildiri, İnönü Üniversi-tesi, Malatya. https://www.pegem.net/dosyalar/dokuman/360.pdf sayfasından erişilmiş-tir.
Ötken, Ş., ve Süslü, A. (2020). Nitelikli bir eğitim için öğrencilerin ders işleyiş anlamında öğret-menlerinden beklentileri. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 6(28), 1054-1063. http://dx.doi.org/10.31589/JOSHAS.350 sayfasından erişilmiştir.
Özdemir, S., ve Sezgin, F. (2015). Etkili okullar ve öğretim liderliği. Sosyal Bilimler Dergisi, 51, 266-282. https://www.researchgate.net/publication/242173391 sayfasından erişilmiştir.
Öztürk, F. (2014). Nicel, nitel ve karma araştırmalarda araştırma sonuçlarının geçerliği. B. John-son ve L. Christensen (Ed.), Eğitim araştırmaları (nicel, nitel ve karma yaklaşımlar) (F. Öztürk, çev.) içinde (s. 243-280). Ankara: Eğiten.
Polatcan, M., ve Cansoy, R. (2018). Türkiye’de etkili okul araştırmaları: Ampirik araştırmaların analizi. Sakarya University Journal of Education, 8(3), 8-24. https://orcid.org/0000-0003-2768-9939 sayfasından erişilmiştir.
Taşkaya, M. (2012). Nitelikli bir öğretmende bulunması gereken özelliklerin öğretmen adayları-nın görüşlerine göre incelenmesi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(33), 283-298. https://dergipark.org.tr/en/pub/erusosbilder/253360 sayfasından erişil-miştir.
Telli, S., Brok, P., ve Çakıroğlu, J. (2008). Öğretmen ve öğrencilerin ideal öğretmen hakkındaki görüşleri. Eğitim ve Bilim, 33(149), 118-129. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/645 sayfasından erişilmiştir.
Uysal, P., ve Akyol, H. (2019). Okuma güçlüğü ve giderilmesi: bir eylem araştırması. Eğitim ve Bilim, 44(198), 17-35. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/8032 say-fasından erişilmiştir.
WIPO (2020). World Intellectual Property Indicators 2020. https://www.wipo.int/publications/en/details.jsp?id=4526 sayfasından erişilmiştir.
Yelok, F. (2006). Genel liselerde görevli öğretmenlerin etkili okula ilişkin görüşleri (Ankara ili örneği). (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Yıldırım, A., Ünal, A., ve Çelik, M. (2011). Öğretmen kavramına ilişkin öğretmen, yönetici ve müfettiş algılarının analizi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 2(8), 92-109. http://www.insanbilimleri.com sayfasından erişilmiştir.
Yılmaz, F., Göçen, S., ve Yılmaz, F. (2013). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algıları: bir metaforik çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(9), 151-164. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mersinefd/issue/17382/181569 sayfasından erişilmiştir.