Türkiye'deki Havalimanlarında Yolcu ve Yük Taşımacılığı Faaliyetlerinde Yaşanan İş Kazalarının Durum Analizi

Havayolu taşımacılığı günümüzde hem yolcu hem de yük taşımacılığı konusunda büyük bir öneme sahiptir. Her geçen gün büyüyen ve gelişen havacılık sektörü özellikle emniyet ve güvenlik, iş sağlığı ve güvenliği açısından büyük bir paya sahiptir. Hataya ihtimal vermemek adına titizlikle yürütülen süreçlerde hem sektör hem de sektörün çalışanları için iş kazaları ve iş güvenliği konularının analizi için bu çalışma hazırlanmıştır. Türkiye’deki havalimanlarında “51 – Havayolu Taşımacılığı” kodu ile yapılan çalışmalar Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sisteminde “51/1 – Havayolu ile Yolcu Taşımacılığı” ve “51/2 – Havayolu ile Yük Taşımacılığı” şeklinde iki temel ekonomik faaliyet sınıflaması altında toplanmaktadır. Çalışmada, Türkiye’deki havalimanlarındaki bu taşımacılık faaliyetlerinde yaşanan iş kazalarının durumu analiz edilerek karşılaştırma yapılmıştır. Sektörün 2013-2021 yılları arasındaki iş kazaları verilerinin analizi ile; işyeri sayısı, sigortalı sayısı, iş kazası geçiren sigortalı sayısı, iş kazası sonrası geçici iş görmezlik süresi, iş kazası sonrası ölüm sayısı, işyeri başına düşen çalışan sayısı, sigortalı başına iş kazası sayısı, iş kazası başına geçici iş görmezlik süresi ve iş kazası sonrasında meydana gelen kayıp çalışma süreleri hesaplanmıştır. Elde edilen veriler ile sektörde yaşanan iş kazalarının durum incelemesi yapılmıştır. Belli süreler içerisindeki verilerin analizine göre Türkiye’deki havalimanlarındaki yolcu ve yük taşımacılığı faaliyetleri iş sağlığı ve güvenliği açısından değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

İş Kazası, İş Güvenliği, Havayolu Taşımacılığı, Havayolu Çalışanları, Havalimanı

Situation Analysis of Occupational Accidents in Passenger and Freight Transportation Activities at Airports in Turkey

Air transport is of great importance in terms of both passenger and freight transport today. The aviation sector, which is growing and developing day by day, has a large share especially in terms of safety and security, occupational health and safety. This study has been prepared for the analysis of occupational accidents and occupational safety issues for both the sector and the employees, in the processes that are carried out meticulously in order to avoid any possibility of mistakes. Studies carried out at airports in Turkey with the code “51 – Air Freight” are grouped under two basic economic activity classifications in the Social Security Institution (SSI) system as “51/1 – Passenger Transportation by Air” and “51/2 – Freight Transportation by Air”. In the study, the situation of work accidents in these transportation activities at the airports in Turkey was analyzed and compared. With the analysis of the sector's occupational accidents data between the years 2013-2021; the number of workplaces, the number of insured personnel, the number of insured people who had a work accident, the period of temporary disability after work accident, the number of deaths after work accident, the number of employees per workplace, the number of work accidents per insured, the temporary incapacity period per work accident and the after-work accident are calculated. Lost working time was calculated. With the obtained data, the situation of occupational accidents in the sector was examined. According to the analysis of the data within certain periods, the passenger and freight transportation activities at the airports in Turkey were evaluated in terms of occupational health and safety.

Keywords:

Occupational Accident, Occupational Safety, Air Transportation, Airport, Air Transport Employees,

PDF

___

Airbus, (2020). Global Market Forecast 2019-2038; Cities, Airport and Aircraft, Airbus. https://www.airbus.com/aircraft/market/global-market-forecast.html
Boeing, (2020). Commercial Market Outlook 2019–2038, Boeing. https://www.boeing.com/commercial/market/commercial-market-outlook/
CAPA, (2021). Europe Aviation: 2020 Hindsight and 2021 Vision, Centre for Aviation. https://centreforaviation.com/analysis/reports/europe-aviation-2020-hindsight-and-2021-vision-548049
Çelik, D.S. (2017). The airline transport industry and its economic impacts, The Journal of International Scientific Researches, 2(8), 82-89. https://doi.org/10.23834/isrjournal.350019
Cirium, (2021). Data and Analytics For Aviation and Travel. Cirium. https://resources.cirium.com/2021-on-time-performance-review/
DHMI, (2021). 2020 Faaliyet Raporu, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü. https://www.dhmi.gov.tr/Lists/FaaliyetRaporlari/Attachments/22/Faaliyet%20Raporu-31.05.2021web%20(3).pdf
Erdem, M.S. et al. (2015). A study in human factors engineering in terms of pilotage errors and/or aircraft design problems (the importance of human error), Suleyman Demirel University Journal of Engineering Sciences and Design, 3(3), SI:Ergonomi2015, 493-500.
EUROSTAT, (2022). Non-fatal accidents at work by NACE Rev. 2 activity and sex, EUROSTAT. https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=hsw_n2_01&lang=en
Hedayat, A. & Shahniani, M., (2017). Investigating the safety culture and costs arising from safety non –compliance on building sites, Journal of History Culture and Art Research, 6(1), 315-325. https://doi.org/10.7596/taksad.v6i1.744
IATA, (2021). International Air Transportation Association, IATA. https://www.iata.org/en/about/history/
Kanat, Ö. Ö. (2017) Hava Aracı Bakım Yönetimi. Atatürk University Press.
Koçali, K. (2021a) Calculation of occupational accident indicators of Türkiye. In M. Dalkılıç & B.S. Yılmaz (Eds.), INSAC Social and Education Sciences, (pp.224-250). Duvar Yayınevi.
Koçali, K. (2021b). Sosyal Güvenlik Kurumu’nun 2012-2020 yılları arası iş kazaları göstergelerinin standardizasyonu, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 12(2), 302-327. https://doi.org/10.54688/ayd.1012081
Küçükönal, H. & Korul, V. (2002). Havayolu işletmelerinde insan kaynakları yönetimi, AKU Sosyal Bilimler Dergisi, 2(5), 67-90.
Öçal, M. & Çiçek Ö. (2021). Türkiye ve Avrupa Birliği’nde iş kazası verilerinin karşılaştırmalı analizi. Hak-İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 6(16), 616- 637.
Şen, Y. & Erdağ, T. (2021). Evaluation of air transport sector development stages with pest analysis: An investigation in the scope of 5 periods+Covid-19 pandemic process period, TroyAcademy, 6(2), 422-461.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK). (2022). SSI 2013-2021 Statistical Yearbooks. http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari
Taşkın, E. & Durmaz, Y. (2012). Lojistik Faaliyetler, Detay Press.
Wensveen, J.G., (2011) Air Transportation A Management Perspective, 7th Ed., TJ International Press. Cornwall, United Kingdom.
Yaşar, M. & Gerede, E. (2018). Türkiye havayolu iç hat şehir çiftlerindeki pazar yapılarının piyasa yoğunlaşması ölçütleri ile belirlenmesi, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 25(1), 72-197.
Yılmaz, F. (2020). Evaluation of industry and historical development between 2003-2018 years of civil aviation sector in Turkey, Eurasian Journal of Researches in Social and Economics, 7(1), 113-129.