Kentsel Peyzaj Planlamasında Yeşil Alanların Suçun Önlenmesindeki Rolü: Erzurum Örneği

İnsanoğlunun suç işlemesine neden olan sosyo-ekonomik, sosyo- kültürel, psikolojik, siyasi, dini birçok faktör olduğu bilinmektedir. Ancak özellikle stresli bir yaşam ortamı olan kentsel alanlardaki planlama hatalarının da insan psikoloji üzerine olumsuz etkilerinin olduğu ve bunun da suça itebilecek faktörlerden birisi olabileceği üzerine araştırmalar bulunmaktadır. Kentsel planlamaların bir bölümünü oluşturan kentsel peyzaj planlamalarının temelini yeşil alanlar oluşturmaktadır. Yeşil alanların çok bilinen faydaları yanında insan psikolojisi üzerine olumlu etkileri de asrımızda üzerinde durulan bilimsel bir gerçektir. Son yıllarda yapılan araştırmalar, kentlerde yeşil alanların yoğun olduğu yerlerde yaşayan insanların, yeşil alanların yetersiz olduğu yerlerde yaşayan insanlara göre daha az saldırganlık ve şiddet eğilimi gösterdiğini kanıtlamaktadır. Yeşil alanların sadece yoğunluğu değil kent içindeki dağılımları, konumları ve doğru kullanımları da suçu önleme açısından önemli bir faktör olduğu için, Erzurum kenti aktif yeşil alanlarının dağılımları, konumları ve kullanım amaçları da irdelenmiştir. Kentin alt belediyelerinde yaşayan halka uygulanan anket sonucu elde edilen verilerle bağlı olarak belediyelerdeki yeşil alan miktarı ile suç işleme eğilimi arasındaki ilişki belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada; üç alt belediye içinde kişi başına en az yeşil alan miktarına (0.96 m2 kişi-1) sahip olan Yakutiye Belediyesi’nde en fazla suç yüzdesinin (%47) olduğu görülmüştür. Araştırmanın sonucu, kentlerde kişi başına düşen yeşil alan miktarının azalmasının insan psikolojisi üzerine olumsuz etki yaparak suç eğilimini artırdığını destekleyen faktörlerden biri olduğunu desteklemektedir.

Anahtar Kelimeler:

Erzurum, Kentsel Peyzaj Planlama, , Kentsel Planlama, Suç, Yeşil

The role of Green Spaces in The Prevention of Crimes in Urban Landscape Planning: Sample of Erzurum

There are variety of socio-economic, socio-cultural, psychological, political, religious factors that lead human kind to commit offenses. However, it is an incontrovertible fact that the planning errors in urban areas which cause a stressed environment have negative effects an human psychology and this situation can lead to commit offenses people. Green spaces constitute the basis for urban landscape planning works accounting for a certain part of urban planning. In addition to such well-known benefits, positive effects of green spaces on human psychology are also a scientifically accepted fact which has long been emphasized on in the present age. Studies conducted in recent years show that people dwelling in the cities with denser green spaces exhibit less aggression and tendency to violence than those living in the areas with inadequate green space ratio. Not only the intensity of the green areas, but also their distribution, location and proper use in the city is an important factor in the prevention of crime. Therefore, present study is dealt with the distribution of active recreation areas, their location and aims of use and the presentation of suggestions. Relationship between the amount of green space in the submunicipalities and the tendency to commit crime was investigated through the results of the questionnaire completed by the people living in such municipalities. It was found as the result of the study that Yakutiye Municipality, which harbours the lowest green space ratio per capita (0.96 m2 person-1) among three sub-municipalities, exhibits the highest percentage of crime (47%).

Keywords:

Erzurum, Urban Landscape Planning, , Urban Planning, Crime, Green Space,

PDF

___

Akgül Gök, Z. (2018). Kentsel açık-yeşil alanlarda kullanıcıların güvenlik algısı: Isparta kenti örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 208s, Isparta.
Berman, M.G., Jonides, J., Kaplan, S. (2008). The cognitive benefits of interacting with nature. Psychological Science, 19 (12): 1207–1212.
Bixler, R.D., Floyd, M.F. (1997). Nature is scary, disgusting and uncomfortable. Environ. Behav. 29: 443-467
Bowler, D.E., Buyung-Ali, L.M., Knight, T.M., Pullin, A.S. (2010). A systematic review of evidence for the added benefits to health of exposure to natural environments. BMC Public Health 10, 456 http://www.biomedcentral.com/1471-2458/10/456
CDYA (2002). Annual Report 2001 Program Description and Statis¬tical Summary. CA: CDYA.Collins, Collins, S., Brown, H. (2007). The growing challenge of managing outdoor recreation. Journal of Forestry, 105 (7): 371-375.
Coley, R.L., Kuo, F.E., Sullivan, W.C. (1997). Where does community grow? The social context created by nature in urban public housing. Environment and Behavior, 29 (4): 468–494.
Cooper-Marcus, C., Barnes, M. (1999). Healing Gardens: Therapeutic Benefits and Design Recommendations. John Wiley, New York
Hartig, T., Evans. G.W., Jamner, L.D., Davis, D.S., Gärling, T. (2003). Tracking restoration in natural and urban field settings. Journal of Environmental Psychology, 23 (2): 109–123.
Jansson, M., Fors, H., Lindgren, T., Wiström, B. (2013). Perceived personal safety in relation to urban woodland vegetation-A review. Urban Forestry & Urban Greening, 12 (2013): 127-133.
Karataş, A., Kılış, S. (2017). Sürdürülebilir Kentsel Gelişme ve Yeşil Alanlar. Siyasal: Journal of Political Sciences, 26(2): 53–78. Kuo, F.E., Bacaicoa, M., Sullivan, W. (1998). Transforming inner-city landscapes: trees, sense of safety, and preference. Environment and Behavior, 30 (1): 28–59.
Kuo, F.E., Sullivan, W.C. (2001). Environment and crime ın the ınner city does vegetation reduce crime? Environment and Behavior, 33: 343-367.
Maller, C., Townsend, M., Pryor, A., Brown, P., St. Leger. L. (2006). Healthy nature healthy people: ‘contact with nature’ as an upstream health promotion intervention for populations. Health Promot Int., 21 (1): 45-54.
Maruthaveeran, S., Van Den Bosch, C.C.K. (2014). A socio-ecological exploration of fear of crime in urban green spaces. Urban Forestry & Urban Greening, 13: 1–18.
Miller, J.R., Hobbs, R.J. (2002). Conservation where people live and work. Conservation Biology, 16 (2): 330–337.
Norman, J., Annerstedt, M., Boman, M., Mattsson, L. (2010). Influence of outdoor recreation on self rated human health: comparing three categories of swedish recrea¬tionists. Scandinavian Journal of Forest Research, 25: 234-244.
Özdamar, K. (2003). Modern bilimsel araştırma yöntemleri. Kaan Kitabevi, Eskişehir.
Sullivan, W.C., Kuo, F.E., Depooter, S.F. (2004). The fruit of urban nature. Environment and Behavior, 36 (5): 678–700.
TUİK (2016). https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr
Tütüncü, Ö. (2012). Rekreasyonun suç ve şiddet ile ilişkisi. 48. Ulusal Psikiyatri Kongresi, 09-13 Ekim 2012, Bursa.
Tütüncü, Ö., Aydın, İ. (2014). Toplum ve açık hava rekreasyon faaliyetleri: ABD örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25 (1): 118-120.
Troy, A., Grove, J.M. (2008). Property values, parks, and crime: A hedonic analysis in Baltimore, MD. Landscape and Urban Planning, 87: 3-15.
Tyrvainen, L., Makinen, K., Schipperijn, J. (2007). Tools for mapping social values of urban woodlands and other green areas. Landscape and Urban Planning 79: 5–19
Tzoula, K.., Korpela, K., Venn, S., Ylipelkonen, V., Kaźmıercza, k, A., Niemela, J., James, P. (2007). Promoting Ecosystem and Human Health in Urban Areas using Green Infrastructure. Landscape and Urban Planning, 81: 167-178
Ulrich, R.S. (1984). View through a window may influence recovery from surgery. Science, 224: 42–421
Yazıcıoğlu, Y., Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık
Yılmaz, G. (2006). Suç ve mekân: suçun temsili üzerine düşünceler. Mimarlık 328.