İşik SEZEN, Elif AKPINAR KÜLEKÇİ, Binnaz KELEŞ

Kent İçi Yol Ağaçlarının Sonbahar Renk Etkilerinin Görsel Kalite Analizi: Erzurum Kenti Örneği

Kent içi yol (KİY) ağaçları açık-yeşil alanlar içerisinde cadde, bulvar ve refüjlerde kent ortamına estetik ve işlevsel katkılar sağlamaktadır. Kent içinde gerçekleştirilen ağaçlandırma çalışmalarında ekolojik, biyolojik, teknik bilgiler kadar estetik faktörler de önemlidir. Estetik faktörler içinde renk en önemli kriterler arasında yer aldığı gibi bitkisel tasarımlarda da görsel algılama üzerinde en etkili faktörler arasında yer almaktadır. Peyzaj manzarasının ya da herhangi bir görsel kaynağın niteliği, durumu, kalitesi görsel peyzaj kalitesi olarak tanımlanmaktadır. Görsel peyzaj kalitesinin belirlenmesinde görsel kalite analizi kullanılmaktadır. Kent içi yol ağaçlarının sonbahar renk etkilerinin görsel kalite analizini tespit etmek amacı ile gerçekleştirilen bu araştırmada Erzurum’da ana cadde niteliğinde 15 farklı kent içi yolu araştırma materyali olarak seçilmiştir. Araştırmada yöntem olarak görsel kalite analizi kullanılmıştır. Bu bağlamda, görsel kalite analizini gerçekleştirebilmek için hazırlanan foto-anket Atatürk Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi’nde okuyan öğrencilere uygulanmıştır. 74 kişiyle bire bir yapılan anket çalışmasının sonuçları SPSS programında analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda; en yüksek ortalama görsel kalite puanını KİY7 (Atatürk Üniversitesi Kampüsü): 4.22, en düşük puanı KİY15 (Cumhuriyet Caddesi): 1.46 almıştır. Görsel kaliteyi belirleyen Değerlendirme Kriterleri (DK) içinde en yüksek ortalama puanı DK2 (Renklerde Doğallık): 3.11, en düşük ortalama puanı DK5 (Renklerde Ritim-Tekrar): 2.81 aldığı görülmüştür. Araştırmada katılımcı öğrencilerin okudukları bölümler ile görsel kalite değerlendirme parametreleri arasındaki ilişkinin istatistiki olarak KİY1 (Mumcu Caddesi), KİY12 (Yavuz Sultan Selim Bulvarı), KİY15 (Cumhuriyet Caddesi)’de önemli bulunurken, katılımcıların cinsiyetleri ile arasındaki ilişki ise KİY1 (Mumcu Caddesi), KİY2 (Fatih Sultan Mehmet Bulvarı), KİY4 (Erzurum-Erzincan Yolu), KİY6 (İstasyon Caddesi) ve KİY11 (Sanayi Caddesi)’de istatistiki olarak önemli bulunmuştur (P<0.05).

Anahtar Kelimeler:

Kent içi yol ağaçları, sonbahar renk etkisi, görsel kalite analizi, Erzurum

Visual Quality Analysis of Urban Roadside Trees for Autumn Color Effects: The Case of Erzurum City

Urban roadside (UR) trees, important part of open green spaces, [1]provide aesthetic and functional contributions to the urban environment in streets, boulevards and refuges. In the plantation works carried out in cities, aesthetical factors are as important as ecological and biological ones and technical information. Color is among the most important criteria for aesthetical factors one of the most effective factors on visual perception in plant designs. The quality and the condition of a landscape (scene) or any visual resource are defined as the quality of the visual landscape. Visual quality analysis is used to determine the visual landscape quality.In the present study, carried out in order to determine the visual quality analysis of autumn color effects of urban road trees, 15 different urban roads, main arteries were chosen to be study material in Erzurum. Visual quality analysis was accepted to be the method in the study. In this context, the photo-questionnaire prepared to perform visual quality analysis was applied to the students of Atatürk University Faculty of Architecture and Design. The results of survey conducted face to face with 74 people were analyzed in SPSS program. As a result of the study, the highest and lowest mean visual quality scores were obtained from urban roadside UR7 (Atatürk University Campus) with 4.22 points and UR15 (Cumhuriyet Street) with 1.46 respectively. It was seen that the highest average score was obtained for assessment criteria (AC)2 (Naturalness in Colors) with 3.11 points and the lowest average score was for AC5 (Rhythm in Colors) with 2.81 points. In the study, the relationship between the departments the students attend and visual quality evaluation parameters was found to be statistically significant for UR1 (Mumcu Street), UR12 (Yavuz Sultan Selim Boulevard), UR15 (Cumhuriyet Street) while that between the gender and visual quality was found to be also statistically significant (P <0.05) for UR2 (Fatih Sultan Mehmet Boulevard), UR4 (Erzurum-Erzincan Road), UR6 (Istasyon Street) and UR11 (Sanayi Street).

Keywords:

Urban roadside trees, autumn color effect, visual qualitiy analysis, Erzurum,

PDF

___

Çelem, H., Şahin, Ş. (1997). “Kentiçi yol ağaçlarının görsel ve işlevsel etkileri” Kent Ağaçlandırmaları ve İstanbul 96 Sempozyumu, İ.Ü. Or. Fak. İstanbul Büyükşehir Belediyesi İSFALT Genel Müdürlüğü, İSFALT Yayın No: 3 İstanbul, s: 41, 1997.
Küçük, V., Gül, A. (2005). “Isparta Kentiçi Yol Ağaçlandırmaları Üzerine Bir Araştırma” Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9-3, 2005.
Tanrıverdi, F. (1987). Peyzaj Mimarlığı Bahçe Sanatının Temel İlkeleri ve Uygulama Metotları. Atatürk Üniversitesi Yayınları, No: 643.
Na, H. G., Kwak, D. S., Kim, H. W. (2012). “Structural, Raman, and Photoluminescence Properties of Double-Shelled Coaxial Nanocables of In2O3 Core with ZnO and AZO Shells” Crystal Research and Technology, 47, 79–86, 2012.
Aslanboğa, İ. (1982). Kentiçi Yol Ağaçlandırmasına İlişkin Temel İlkelerin Saptanması. E.Ü Peyzaj Mimarlığı Bölümü Doçentlik Tezi, İzmir.Dirik, H. (1997). Kent ağaçları yönetimi. Kent Ağaçlandırmaları ve İstanbul’96 Sempozyumu, 29-40, ISFALT Yayınları No:3, İstanbul.
Eşbah, H. (2010). Kurakçıl Peyzaj, Peyzaj Mimarları Odası, İstanbul Şubesi Semineri.
Gül, A. (2002). Orman Peyzajı ve Rekreasyon Ders Notları, SDÜ Or. Fak. Orman Mühendisliği Bölümü, Lisans Ders notu. Isparta. (Basılmamış)
Önder,S., Akbulut, Ç.D. (2011). Kentsel Açık-Yeşil Alanlarda Kullanılan Bitki Materyalinin Değerlendirilmesi; Aksaray Kenti Örneği. Selçuk Üniversitesi Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 25 (2): 93-100
Serin, N., Gül, A. (2006). Kent Ormancılığı Kavramı ve Isparta Kent İçi Ölçeğinde İrdelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A(2): 97-115.
Taner, T. (2010). Peyzaj Düzenlemesinde Suyun Etkin Kullanımı: Kurakçıl Peyzaj, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, İzmir.
Tanrıverdi, F. (1987). Peyzaj Mimarlığı Bahçe Sanatının Temel İlkeleri ve Uygulama Metotları. Atatürk Üniversitesi Yayınları, No: 643.
Tutal, O. (2018). Üniversite Yerleşkeleri ve Erişilebilirlik. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6(15): 753-775.
Yılmaz, H., Irmak, M.A. (2004). Erzurum Kenti Açık-Yeşil Alanlarında Kullanılan Bitki Materyalinin Değerlendirilmesi. Ekoloji, 13 (52): 9-16.