Hatip TÜRKER

Husserl'de psikolojizm eleştirisi

Bu makale görüngübilimin gelişiminde belirleyici bir rolü olan Husserl'in psikolojizm eleştirisini ayrıntılı olarak, tüm yönleriyle ortaya koymakta ve analiz etmektedir. Burada onun felsefe tarihine ilişkin gerekçelendirilmemiş sözleri eleştirilirken, pskolojistlerle alakalı olarak belirlediği üç önyargıyı analiz etmekte ve son iki önyargının temelde birinci önyargıya indirgenebileceğini savunmaktadır. Husserl'in savunduğu mantık anlayışının temelde Platoncu olduğunu belirtmekte, ancak onun deneyimi bilgiden dışlamadığını ve deney-bilgi ilişkisinde Kant'tan farklı düşünmediğinin altını çizmektedir. Husserl, zihnimizin doğa yasalarını önsel olarak kurma imkanı olmadığını belirterek, mutlak bilginin asla deneysel alanda elde edilemeyeceğini, fakat saf mantığın yasalanyla mathesis pura'nın yasalarını içeren saf kavramsal bilginin alanında elde edileceğini savunur.

The critique of psychologism in husserl

This essay aims to elucidate Husserl's criticism of psychologism in detail, while Husserl's unjustified remarks on the history of philosophy is criticized. The essay analyzes the three basic prejudices which are pointed out by Husserl and defends the reducibility of the last two prejudices to the first one. It expresses that Huserl's conception of logic is platonic, but it underlines that Husserl does not exclude experience from knowledge, and that he agrees with Kant saying that all knowledge begins with experience. Husserl says that causal laws cannot be known apriori or established by our insight. Therefore, absolute knowledge cannot be achieved from empirical area. We can get absolute knowledge only from the area of pure conceptual knowledge.

PDF

___

Alois Adolf Riehl (1876-1887) Der philosophische Kritizismıss end seine Bedeutumg für die positive Wissenschaft 3 Bânde, Leipzig
Alois Höfler (1890) Philosophische Propdeutik. Erster Teil: Logik, in Zusammenarbeit mit Alexius Meinong, Viyana: F. Tempsky/G. Freytag.
Cari Stumpf (1940) Erkenntnisslehre, Leipzig: Verlag von Johann Ambrosius Barth.
Dale Jacquatte (2000) Psychologism Revisited in Logic, Metaphysics and Epistemology, "Metaphiloşophy ", Vol. 32, No. 3, April, pp. 126-178.
Dan Zahavi (2003) Edmund Hsssserl's Phenomenology, California: Stanford University Press.
Edmund Husserl (2007) Philosophic als strenge Wissenschaft, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
Edmund Husserl (1999) "Logical Investigations", Essential Husserl -The Basic Writings in Transcendental Phenomneology, edited by Don Welton, USA: Indiana University Press.
H.L. Dreyfus ve H. Hall (ed.) (1982) Husserl, intentionality and Cognitive Science. Cambridge, MA: MIT Press,
J.S. Mill (1865) An Examination of Sir William Hamiltons Philosophy, İngiltere.
Marvin Farber (1968) The Foundation of Phenomenology, Newyork: State University of New York Press.
Rene Descartes (1995) Felsefenin tikeleri, çev. Mesut Akın, İstanbul: Say Yayınları.
Roman Ingarden (1975) Om the Motives which led Husserl to Transcendental Idealism, trans, by Arnor Hannibalsson, Deen Haag: Martinus Nijhoff.
Rudolf Hermann Lotze (1843), Logik, Leipzig.
Theodor Lipps (1893) Grundzüge der Logik, Hamburg ve Leipzig: Verlag von Leopold Voss.
Wilhelm Wundt (1880 ve 1883) Logik. Eine Untersuchung der Principien der Erkenntniss und der Methoden Wissenschaftlicher Forschung. Erster Band: Erkenntnisslehre. Zweiter Band: Methodenlehre. Enke, Stuttgart.