“Homo Homini Lupus” Sözü Üzerine

Thomas Hobbes’un siyaset felsefesi ele alınırken en çok gönderme yapılan ifadelerden birinin “homo homini lupus”, yani “insan insanın kurdudur” sözü olduğu söylenebilir. Geleneksel yorum, düşünürün bu sözü, doğa durumundaki insanın halet-i ruhiyesini ve insanın doğasını betimlemek için kullandığını ileri sürmüştür. Ne var ki, bağlamından kopartılmış bu yorum pek çok açıdan yanlıştır. Bu yanlışın düzeltilebilmesi için öncelikle Hobbes’un düşüncesinde “metafor” kavramının yerinin ve öneminin tespit edilmesi gerekir. Böylelikle metaforun felsefi ve politik anlamı gözler önüne serilebilecektir. Bu makalenin esas amacı, Hobbes’un meşhur ifadesini yerli yerine oturtmak ve böylelikle doğru bilinen bir yanlışı düzeltmeye çalışmaktır. Buna bağlı olarak ikinci amacı da, kurt metaforunun kullanımının felsefi bir polemik içerdiğine dair ipuçlarına işaret etmektir.

Anahtar Kelimeler:

Thomas Hobbes, Homo Homini Lupus, Metafor, Kurt, Doğa Durumu, Savaş

PDF

___

AKAL, Cemal Bali. (1998). İktidarın Üç Yüzü, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
BOBBIO, Norberto (1993). Thomas Hobbes and the Natural Law Tradition, çev. Daniela Gobetti, Londra: Chicago University Press.
EACHARD, John (1672). Mr. Hobbes's state of nature considered in a dialogue between Philautus and Timothy, Erişim Tarihi: 04.01.2020, (https://quod.lib.umich.edu/e/eebo/A39266.0001.001/1:4?rgn=div1;view=fulltext).
FARAGO, France (2012). “Modern Siyaset Kuramı: Hobbes ve Locke”, Modern Dünyanın Yaratılması içinde, Ed. Jacqueline Russ, Çev. İsmail Yerguz, İstanbul: İletişim Yayınları.
GLOVER, W. B. (1966). “Human Nature and the State in Hobbes”, Journal of the History of Philosophy, 4 (4), 292-311.
GÖKBERK, Macit (1993). Felsefe Tarihi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
HOBBES, Thomas (2003). On the Citizen, Ed. ve çev. Richard Tuck ve Michael Silverthorne, Cambridge: Cambridge University Press.
HOBBES, Thomas (2004). Leviathan, çev. Semih Lim, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
JOHNSON, P. J. (1987). “Hobbes and the Wolf-Man”, Hobbes’s ‘Science of Natural Justice içinde, Ed. C. Walton ve P. Johnson, ss. 139-152, Dordrecht: Martinus Nijhoff Publishers.
ROSELLO, Diego (2012). “Hobbes and the Wolf-Man: Melancholy and Animality in Modern Sovereignty”, New Literary History, 43, 255-279.
ROUSSEAU, Jean-Jacques. (2014). Toplum Sözleşmesi, çev. Vedat Günyol, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
STILLMAN, Robert E. (1995). “Hobbes’s ‘Leviathan’: Monsters, Metaphors, and Magic”, ELH, 62 (4), 791-819.
VOISSET-VEYSSEYRE, C. (2010). “The Wolf Motif in the Hobbesian Text”, Hobbes Studies, 23(1), 124-138.
WOLIN, Sheldon (2004). Politics and Vision, New Jersey: Princeton University Press.
ZABCI, Filiz (2015). “Thomas Hobbes: Devlet ya da “Ölümlü Tann”ya Övgü”, Sokrates’ten Jakobenlere Batı’da Siyasal Düşünceler içinde, ed. Mehmet Ali Ağaoğulları, ss. 427-456, İstanbul: İletişim Yayınları.