İSMAİL BAYSAL, YASİN UÇARLI, ERTUĞRUL BİLGİLİ

Orman Yangınları ve Kuşlar

Yangınlar, orman ekosistemlerinde canlı ve cansız çevre üzerinde birçok etkiye sebep olmaktadır. Kuşlar, yangınlardan doğrudan ya da habitatlarında meydana gelen değişimler sebebiyle dolaylı olarak etkilenen önemli canlı gruplarındandır. Bununla birlikte, kuşlar yangınların ve diğer etkenlerin ekosistemlerde neden olduğu değişimlerin kısa süreler içinde değerlendirilmesi ve yorumlanabilmesinde faydalanılan önemli gösterge canlılardandır. Kuşların yangınlardan göreceği fayda ve zararın belirlenmesinde, yavru veya ergin olma durumu, beslenme alışkanlıkları, habitat kullanımları, yangının zamanı, boyutu ve türü gibi unsurlar kritik rol oynamaktadır. Bu çalışmada, kuşların yangınlara karşı göstermiş oldukları davranışlar ve habitat kullanımları hem yangın esnasında hem de yangın sonrasında değerlendirilmiştir. Kuşların, yangın esnasında ortaya çıkan ani besin kaynağı artışından anlık istifade ettikleri, yangın sonrasında ise genellikle daha uygun hale gelen bu habitatları daha fazla kullanmak için alanda bulundukları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Orman Yangınları, Kuşlar, Türkiye

Forest Fires and Birds

Fire affects living and non-living components of forest ecosystems. Birds are an important living component of the ecosystems that are both directly affected by fires and indirectly affected by changes in their habitats. Moreover, they are also important group of indicator organisms that can be used in evaluating and interpreting the changes brought about by fires and other factors in ecosystems in a short period of time. Developmental stage (juvenile or mature), feeding habits and habitat use of birds are critical characteristics that are referred to in relation to the identification of benefits and losses due to fires. In this study, the behavior of birds were reported and discussed during and after fires. It was determined that birds exploited the area instantaneously due to the sudden increase in food supply during the fire, and continued to utilize the area as the habitats became more suitable especially after fires.

Keywords:

Forest Fires, Birds, Turkey,

PDF

___

Akdemir D., Özdemir İ., 2015. Batı Akdeniz Bölgesi’ndeki kızılçam ormanlarında uygulanan tıraşlama kesimlerinin kuşlar üzerindeki etkileri. Turkish Journal of Forestry, 16(2): 102-110.
Arslangündoğdu Z., Beşkadeş V., Bacak E. 2009. Türkiye’de Kızılçam Ormanlarındaki Yangıların Kuşlara Olan Etkileri. I. Orman Yangınları ile Mücadele Sempozyumu, 07–10 Ocak, Antalya, syf. 531 – 536.
Başkent E.Z. 1999. Ekosistem Amenajmanı Ve Biyolojik Çeşitlilik. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 24:355-363.
Baysal İ., Ouellette M. ve Antoszek J. 2011. Red Lake 084 of 2011: a reconnaissance survey of a large boreal wildfire. Forest research information paper, no. 177: 54+37.
Bilgili E. 2000. Yaban hayatı ve orman yangınları. KTÜ Orman Fakültesi, Güz Yarıyılı Seminerleri. Seminer Serisi No 6: 83-89.
Bilgili E., Baysal İ., Dinç Durmaz B., Sağlam B. ve Küçük Ö. 2010a. Türkiye’de 2008 yılında çıkan büyük orman yangınlarının değerlendirilmesi, III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi (20-22 Mayıs 2010), 1270-1279, Artvin, Türkiye.
Bilgili E., Baysal İ., Dinç Durmaz B., Sağlam B. ve Küçük Ö. 2010b. Doğu Karadeniz ormanlarında orman yangınları, III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi (20-22 Mayıs 2010), 1280-1290, Artvin, Türkiye.
Bilgili E. ve Baysal İ. 2012. Yangın rejimi ve ormancılıktaki önemi. Orman Mühendisliği Dergisi, 49 (7-8-9): 20-25.
Bilgili E. ve Baysal İ. 2013. Orman yangınlarının orman amenajman planları üzerine olan etkileri: Akbaş Orman İşletme Şefliği örneği. Ormancılıkta Sektörel Planlamanın 50.Yılı Uluslararası Sempozyumu, Kasım, Antalya, Bildiriler Kitabı: 224-233.
Bowman D. M.J.S., Balch J.K., Artaxo P., Bond W.J., Carlson J.M., Cochrane M.A., D’Antonio C.M., DeFries R.S., Doyle J.C., Harrison S.P., Johnston F.H., Keeley J.E., Krawchuk M.A., Kull C.A., Marston J.B., Mortiz M.A., Prentice I.C., Roos C.I., Scott A.C., Swetnam T.W., van der Werf G.R. ve Pyne S.J. 2009. Fire in the Earth System, Science, 324, 480–484.
Brown J.K. ve Kapler S.J. 2000. Wildland fire in ecosystems: effects of fire on fauna. General Technical Report RMRS-GTR-42-vol. 1. Ogden, UT: USDA Forest Service, Rocky Mountain Res. Stat. 83 p.
Castaño-Villa G.J., Ramos-Valencia S.A. ve Fontúrbel F.E. 2014. Fine-scale habitat structure complexity determines insectivorous bird diversity in a tropical forest. Acta Oecologica 61: 19-23.
Chapman K.A., ve Reich P.B. 2007. Land use and habitat gradients determine bird community diversity and abundance in suburban, rural and reserve landscapes of Minnesota, USA. Biological Conservation 135: 527-541.
Cork S.J. ve Catling P.C. 1996. Modelling distributions of arboreal and ground-dwelling mammals in relation to climate, nutrients, plant chemical defences and vegetation structure in the eucalypt forests of south eastern Australia. Forest Ecology and Management 85: 163-175.
Dodd N.L. 1988. Fire management and southwestern raptors. In: Gliski, R.L., Pendleton, Beth Giron, Moss, Mary Beth and others, eds. Proceedings of the southwest raptor symposium and workshop; 1986 May 21-24; Tucson, AZ. NWF Scientific and Technology Series No. 11. National Wildlife Federation. Washington, D.C. pp. 341-347
Engstrom R.T. 2010. First-order fire effects on animals: review and recommendations. Fire Ecology 6 (1): 115-130.
Fuller R.J. ve Rothery P. 2013. Temporal consistency in fine-scale habitat relationships of woodland birds during a period of habitat deterioration. Forest Ecology and Management 289: 164-174.
Furness R.W. ve Greenwood J.J.D. 1993. Birds as monitors of environmental change. Chapman & Hall, London. 356 pp.
Goldammer J.G. ve de Ronde C. 2004. Wildland Fire Management Handbook for Sub-Sahara Africa. Global Fire Monitoring Center and One world books, Freiburg – Cape Town, 432 p.
Hannah K.C. ve Hoyt J.S. 2004. Northern hawk owls and recent burns: does burn age matter? Condor, 106: 420-423.
Hızal E., Akkuzu A. 2002. Orman Yangınlarının Yaban Hayatı Üzerine Etkileri. İ.Ü, Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, Cilt 52/53, Sayı: 2, 1-2, 87-94. İstanbul.
Hirsch K.G., Kafka V., Tymstra C., McAlpine R.S., Hawkes B., Stegehuis H., Quintilio S., Gauthier S., Peck K. 2001. Fire-smart forest management: A pragmatic approach to sustainable forest management in fire-dominated ecosystems. Forestry Chronicle, 77(2): 357-363.
Hutto R.L. 1995. The composition of bird communities following stand-replacement fires in northern Rocky Mountain (U.S.A.) conifer forests. Conservation Biology 9:1041-1058.
Hutto R.L. 2006. Toward meaningful snag-management guidelines for post fire salvage logging in North American conifer forests. Conservation Biology 20:984–993.
Hutto R.L., Conway C.J., Saab V.A., Walters J.R. 2008. What constitutes a natural fire regime? Insight from the ecology and distribution of coniferous forest birds in North America. Fire Ecology 4(2): 115-132.
Kaynaş B.Y. 2010. Pinus brutia orman ekosistemlerinde yangın sonrası küçük memeli ve böcek komünitelerindeki değişimler. Batı Akdeniz Doğa Bilimleri Sempozyumu, 04-06 Kasım 2010, Burdur.
Kaynaş B.Y.ve Kaynaş S. 2011. Orman yangınlarının Carabidae komünitesi üzerine uzun dönem etkisi. X. Ulusal Ekoloji ve Çevre Kongresi, 4-7 Ekim, Çanakkale.
Komarek E.V. 1969. Fire and animal behavior. In: Proceedings, annual Tall Timbers fire ecology conference; 1969 10-11 April; Tallahassee, FL. No. 9. Tall Timbers Research Station. Tallahassee, FL. pp. 161-207.
Koskimies P. 1989. Birds as a tool in environmental monitoring. Annales Zoologici Fennici, 26: 153-166.
Neyişçi T. 1988. Orman yangınlarına ekolojik yaklaşım. Orman Mühendisliği Dergisi, 1: 26-29.
Oğurlu İ. 2001: Yaban Hayatı Ekolojisi. S.D.Ü. Yayın No: 19, ISBN: 975-7929-37-9, 296 s.
Ontiveros D., Pleguezuelos J.M. ve Caro J. 2005. Prey density, prey detectability and food habits: the case of Bonelli´s eagle and the conservation measures. Biological Conservation, 123:19123:
Özkazanç N.K. ve Ertuğrul M. 2011. Orman Yangınlarının Fauna Üzerine Etkileri. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 13(19):128-135.
Pearce J. and Venier L. 2005. Small mammals as bio indicators of sustainable boreal forest management. Forest Ecology and Management 208: 153-175.
Pons P. 2002. The population responses of birds to fire in Mediterranean ecosystems, In Fire, landscape and biodiversity: an appraisal of effects and effectiveness (Eds, Pardini, G. ve Pinto, J.) Servei de Publicacions de la Universitat de Girona, Girona, pp. 57-68.
Reza M.I.H., Abdullah S.A., Nor S.B.M. and Ismail. M.H. 2013. Integrating GIS and expert judgment in a multi-criteria analysis to map and develop a habitat suitability index: A case study of large mammals on the Malayan Peninsula. Ecological Indicators 34: 149-158.
Seip D., Parker, K. 1997. Use of wildlife tree patches by forest birds in the subboreal spruce (SBS) zone. Forest Research Note PG-08. Prince George, British Columbia, Prince George Forest Region, Forest Resources and Practices Team; 6 p.
Scott V.E., Whelan J.A. and Svoboda P.L. 1980. Cavity nesting birds and forest management. General technical report INT-86:311-324. U.S. Department of Agriculture Forest Service, Ogden, Utah.
Song S.J. 2002. Ecological basis for stand management: A synthesis of ecological responses to wildfire and harvesting. Alberta Research Council Inc., Vegreville, AB.
Soyumert A., Tavşanoğlu Ç., Macar O., Kaynaş B.Y. ve Gürkan B. 2010. Presence of large and medium-sized mammals in a burned pine forest in southwestern Turkey. Hystrix - The Italian Journal of Mammalogy, 21(1): 97-102.
Tewes M.E. 1984. Opportunistic feeding by white-tailed hawks at prescribed burns. Wilson Bulletin 96 (1): 135-136.
Turna İ. ve Bilgili E. 2006. Effect of heat on seed germination of Pinus sylvestris and Pinus nigra ssp. pallasiana, International Journal of Wildland Fire, 15: 283-286.
Whelan R. J. 1995. The ecology of fire, Cambridge University Press, Cambridge.