Gül AKBULUT, Erdoğan ATMİŞ, H. Batuhan GÜNŞEN

Farklı İlgi Gruplarının Milli Park Algıları Üzerine Bir Değerlendirme: Küre Dağları Milli Parkı Örneği

İlgi gruplarının katılımı konusu diğer alanlarda olduğu gibi korunan alanların yönetiminde de önem kazanmaktadır. Her bir ilgi grubunun korunan alanlardan beklentileri farklı olabilmektedir. Korunan alan yönetimleri bu farklı beklentileri dengeli bir şekilde park yönetimine yansıtamadığı takdirde doğal kaynaklar üzerinde geri dönüşü olmayan zararlar meydana gelebilmektedir. İlgi gruplarının çevrelerindeki doğal kaynaklara olan ilgisi ve bu kaynaklar hakkındaki bilgi düzeyi onların doğal kaynakların planlanma ve yönetimi sürecindeki katılımlarının derecesini de etkilemektedir. Bu çalışma Küre Dağları Milli Parkı’nı sınırları içinde bulunduran iki ilden biri olan Bartın ilinde yapılmıştır. Çalışmanın amacı; ilde bulunan dört farklı ilgi grubunun Küre Dağları Milli Parkı ile ilgili düşüncelerini tespit etmek ve bu görüşler doğrultusunda park yönetimine yol gösterecek öneriler ortaya koymaktır. Bu gruplar; kamu yöneticileri, özel sektör, sivil toplum örgütleri ve muhtarlardır. Her bir grup için farklı anketler hazırlanmıştır. İlgi gruplarıyla yapılan görüşmeler ve uygulanan anketler sonucunda; bu grupların milli park yönetimi, milli parktan beklentileri, PAN Parks süreci, getirilen kısıtlamalar, sağlanan yasal haklar ve alternatif gelir kaynakları hakkındaki düşünceleri öğrenilmiş, dört farklı ilgi grubunun bu konulara yaklaşımları arasındaki fark ve benzerlikler sorgulanmıştır. Bulgulara göre; milli parkın kuruluşundan en düşük düzeyde memnun olan ilgi grubu muhtarlardır. Görüşülen kişilerin çoğunluğu milli parkın Bartın’da yaşayanların ilgisini çekmediğini ve Küre Dağları Milli Parkı’nın hem yerel halka hem de ülke geneline tanıtımında başarılı olunamadığını belirtmiştir. Çalışmada ayrıca bu bulgular yorumlanarak, 2012 yılı Mayıs ayında PAN Parks sistemine dahil olan Küre Dağları Milli Parkı yönetimine yol gösterecek öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Bartın, Katılım, Korunan Alan, Milli Park, PAN Parks

An Assessment of Perceptions of Different Stakeholder Groups on National Parks: Case of Küre Mountains National Park

Just as in other fields, participation of stakeholders are gaining importance in the management of protected areas. The expectations of each stakeholder group can be different. Irreversible damages can be inflicted on natural resources, if administrations of protected areas are not able to balance these different expectations and reflect them evenly on management of parks. Stakeholders’ interests on natural resources around them and their level of knowledge on these resources affect their level of participation in processes of planning and managing natural resources. This study has been carried out in Bartın, one of two provinces that home Küre Mountains National Park. Aim of this study is to reveal the views of four different stakeholder groups in the province on Küre Mountains National Park and, considering these views, put forward recommendations to guide the park management. These groups are public sector, private sector, non-governmental organisations, and village headmen. Different surveys have been prepared for each group. In wake of these interviews conducted and surveys carried out, views of these groups on national park management, expectations from the national park, process of PAN Parks, restrictions brought, legal rights provided, and alternative sources of income have been found out and differences and similarities between approaches of these four different stakeholder groups have been examined. According to the findings, the stakeholder group that is least happy about the establishment of the national park is village headmen. Most of whom interviewed stated that the national park does not attract the attention of people living in Bartın and Küre Mountains National Park has been failed to be promoted to local community or the nation. Also in the study, by interpreting the findings, recommendations have been developed to guide the management of Küre Mountains National Park, which has been incorporated into the PAN Parks system on May 2012

Keywords:

Bartın, National Park, PAN Parks, Participation, Protected Area,

PDF

___

Akbulut G. 2012. Küre Dağları Milli Parkı’nın Bartın bölümündeki sosyo-kültürel yapının PAN Parks çerçevesinde incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Anabilim Dalı, Bartın, 115s. Orman Mühendisliği
Akgün B. 2009. Kazdağı ulusal parkı (Balıkesir) ve yakın çevresinde ekoturizm modeli üzerine araştırmalar. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, İstanbul, 244 s.
Akıllı H. 2004. Ekoturizmin sosyo kültürel, ve ekonomik, bakımından Kanyon Milli Parkı Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Antalya, 166 s.
Alkan H., Korkmaz M., 2009. Korunan alanların yönetiminde yaşanan sosyo-ekonomik odaklı sorunlara ilişkin bir değerlendirme. II. Ormancılıkta Sosyo-Ekonomik Sorunlar Kongresi Bildiriler Kitabı, s:13-22.
Anonim 2007. Türkiye turizm stratejisi 2023 eylem planı 2007-2013. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 89 s.
Atmış E. 2001. Sürdürülebilir ormancılıkta halk beklentilerinin tespiti. I. Ulusal Ormancılık Kongresi Sonuç Kitabı, Türkiye Ormancılar Derneği Yayını, Sayfa: 218-233. Ankara
Atmış E. 2009. PAN Parks sürecindeki Küre Dağları Milli Parkı için bir örnek: Majella Milli Parkı. Orman ve Av, 85(4), 8-14.
Ayan S., Öztürk S.; Yiğit, N. 2009. Karadeniz bölgesi milli parklarının korunan alan ağı sertifikalandırma Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 9(1), 66-79. uygunlukları.
Cihar M.; Stankova J., 2006. Attitudes of stakeholders towards the Podyji/Thaya River Basin National Park in the Czech Rebuplic. Journal of Environmental Management, 81, 273- 285.
Cottrell S.P., Raadik, J., 2008. Benefits of protected area network status: pilot study at Bieszscady National Park, Poland. Journal of Tourism, 9(2),1-23.
Dyer P., Aberdeen L., Schuler, S. 2003. Tourism impacts on an Australian indigenous community: a Djabugay case study. Tourism Management. 24, 83–95. Eceral T.Ö., Özmen, C.A. 2009. Beypazarı’nda turizm gelişimi ve yerel ekonomik kalkınma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(2), 46-74.
Erdoğan N. 2003. Çevre ve ekoturizm. Erk Yayınevi. 317 S. Ankara.
KDMP, 2012. Küre Dağları Milli Parkı, http://www.kdmp.gov.tr/alt_detay.asp?id=1 (12.03.2012).
Lazarova T.V. 2010. Analysis of the benefits of pan parks: Rila National Park Bulgaria, Final Thesis Report, Student at NHTV Breda University of Applied Sciences The Netherlands, p.73
Lise Y. 2011. Türkiye’nin Orman Sıcak Noktaları,http://yildiraylise.wordpress.com/2011/ 04/01/turkiyenin-orman-sicak-noktalari/ (29.02.2012).
Nayir O. 2009. Isparta yöresi korunan doğal alanlarında ekoturizm talep ve eğilimlerinin belirlenmesi, SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Isparta, 118 s.
Obua J. 1997. The potential, development and ecological impact of ecotourism in Kibale National Park, Uganda. Journal of Environmental Management, 50,27-38.
Özdönmez M., Akesen A., Ekizoğlu, A. 1998. Ormancılık yönetim bilgisi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi yayınları, Fakülte yayın no: 457. İstanbul. 357s.
Tokatlı C., Gürbüz E. 2014. Enez ilçesi ve Yeni Karpuzlu beldesi yerel halkının (Edirne) Gala Gölü Milli Parkı algılarının sosyoekonomik ve ekolojik açıdan değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 4(2), 1-5.
UNDP, 2010. Küre Dağları Milli Parkı ziyaretçilere açıldı, Yeni Ufuklar Dergisi, UNDP Aylık Haber Bülteni, Sayı:56.
WWF, 2010. Sürdürülebilir turizm gelişim stratejisi (KDMP), Rapor: Andrei Blumer, WWF- Türkiye.