Çocuk davranışlarını değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Bu çalışmada, Çocuk Davranışlarını Değerlendirme Ölçeği geliştirilerek, geçerlikve güvenirliği incelenmiştir. Veriler, 2005–2006 yılında Kastamonu il merkezi ve Daday,Devrekâni, Seydiler, Taşköprü ilçelerinde okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 243çocuğun 20 öğretmeninden elde edilmiştir.Çocuk Davranışlarını Değerlendirme Ölçeği’nin geliştirilmesinde önce uzman görüşlerialınarak ölçek maddeleri belirlenmiş, uygulamadan sonra da bu maddelerin geçerlik vegüvenirlik çalışmaları yapılarak ölçek oluşturulmuştur. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda, 73 madde 3 faktör altında, (İsyankar davranışlar,Uyum, Sosyal kaygı) toplanmıştır. Ölçeğin iç tutarlığını saptamak amacıyla uygulananCronbach Alfa katsayısı ölçek toplamında .95, Spearman Brown iki yarı test korelasyonkatsayısı da toplamda .82 olarak bulunmuştur. Madde analizi sonucunda ise toplam ölçekbazında hesaplanan tüm korelasyonların .001 düzeyinde anlamlı olduğu belirlenmiştir.. Elde edilen bulgular, ölçeğin Türkiye’de geçerli ve güvenilir olarak kullanılabileceğinigöstermektedir.

Developing the child behaviour evaluation scale: The validity and reliability study

n this study, Child Behavior Evaluation Scale was developed; thus, validity and reliabilityof the scale was examined. Data was gathered from 20 teachers of 243 children, who werestudying at pre-school education institutions of Kastamonu provincial centre and Daday,Devrekâni, Seydiler and Taşköprü districts, in 2005 and 2006. Experts’ views were taken as the point of departure in developing Child Behavior Evaluation Scale; hence, items in the scale were determined accordingly. The scale was developedaccording to validity and reliability tests of the items that were done following the application. In accordance with the explanatory factor analysis, 73 items were grouped under threefactors (disobedient behaviors, adjustment, and social anxiety). Cronbach Alfa coefficient andSpearman Brown split half reliability coefficients were used for determining the consistency ofthe scale. Former yielded .95 and latter .82. The item analysis indicated that all correlationswere significant at .001 level. Results showed that the scale is valid and reliable for application in Turkey.

PDF

___

1. Achenbach, T.M. (2001). Child Behavior Checklist For Age 6–18. ASERBA Univesity of Vermont. _____https://www3.parinc.com/default.aspx > (2005, Kasım 23).
2. Akan, G. A. (2001). 7-12 Yaş Çocuklarında Görülen Uyum ve Davranış Bozuklukları ve Benlik Saygısı İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ensti- tüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
3. Aslan, B. (1997). Kurum Bakımında Bulunan Korunmaya Muhtaç Çocukların Davranış Sorunları. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sos- yal Hizmetler Anabilim Dalı.
4. Babinski, L. M., Hartsough, C.S. ve Lambert, N.M. (1999). “Childhood Conduct Prob- lems, Hyperactivity-Impulsivity and Inattention as Predictors of Adult Criminal Acti- vity”. The Journal of Child Psychology and Psychiatry and Allied Disciplines. 40(3): 347-355.
5. Barron, A.P. ve Earls, F. (1984). “The Relation of Temperament and Social Factors to Be- havior Problems in Three-Year-Old Children”. Journal of Child Psychology and Psychi- atry. 25(1):23–33.
6. Başaran, İ.E. (1974). Eğitim psikolojisi. (4. Basım). Ankara: Yargıçoğlu Matbaası.
7. Birmaher, B., Khetarpal, S., Brent, D., Cully, M., Balach, L., Kaufman, J. ve Neer, S.M. (1997). “The Screen For Child Anxiety Related Emotional Disorders (SCARED): Scale Construction and Psychometric Characteristics.” Journal of the American Aca- demy of Child & Adolescent Psychiatry. 36(4):545-553.
8. Büyüköztürk,Ş., Akgün, Ö.E., Özkahveci,Ö. Ve Demirel,F. (2004).”Güdülenme ve Öğ- renme Stratejileri Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması” Ku- ram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 4(2): 207-239.
9. Cai, X., Kaiser, A.P. ve Hancock T.B. (2004). “Parent and Teacher Agreement on Child Behavior Checklist Items in a Sample of Preschoolers From Low-Income and Predomi- nantly African American Families.” Journal of Clinical Child and Adolescent Psycho- logy. 33(2):303-312
10. Çakmak, D. ve Saatçioğlu, Ö. (2003). Yüksek Lisans İçin Ruh Sağlığı ve Hastalıkları. (No:5). İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi Yayınları.
11. Çelik, İ. (2003). Öfke Tetikleyicileri Ölçeği (Bir Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması). Yük- sek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
12. Douglas, J. (1989). Behaviour Problems In Young Children. London: Tavistock/Rout- ledge.
13. Eisenberg, N., Fabes, R.A., Murphy, B.C., Shepard, S., Guthrie, I.K., Mazsk, P., Poulin, R. ve Jones, S. (1999). “Prediction of Elementary School Children’s Socially Appropri- ate and Problem Behavior From Anger Reactions At Age 4-6 Years.” Journal of Applied Developmental Psychology. 20(1): 119-142.
14. Fuchs-Beauchamp, K.D. (1996). “Preschoolers’ Inferred Self-Esteem: The Behavio- ral Rating Scale of Presented Self-Esteem in Young Children.” The Journal of Genetic Psychology. 157(2):204-210.
15. Greenberg, M.T., Domitrovich, C. ve Bumbarger, B. (2001). “Çocukluk Döneminde Psikolojik Sorunları Önleme.” Çeviren: Ilgın, Gökler. Türk Psikoloji Bülteni (2003). sayı:30-31:114-119.
16. Hammarberg, A. ve Hagekull, B. (2002). “The Relation Between Pre-school Teacher’s Classroom Experiences and Their Perceived Control Over Child Behaviour.” Early Child Development and Care.172:625-634.
17. Herrera, M. ve Little, E. (2005). “Behaviour Problems Across Home and Ki n d e r g a r - ten in an Australian Sample.” Australian Journal of Educational and Developmental Psychology. 5:77-90.
18. Humphreys, T. (1999). Çocuk Eğitiminin Anahtarı: Özgüven. (2. Baskı). Çeviren: Tanju ANAPA. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
19. Jones, K., Ling, M.Q. ve Charlton, T. (1999). “Professional Development in Response to Problem Behaviours in Primary and Special Schools in Singapore.” Journal of In- Service Education. 25(1):55-68.
20. Kapçı, E.G. (1998). “Okul Öncesi Davranış Ölçeğinin Türk Çocuklarına Uyarlanma- sı ve Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi.” Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergi- si. 5 (1):9-15.
21. Karaoğlu, M. (2002). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında İstenmeyen Davranışlar ve Yö- netimi. Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğ- retim Anabilim Dalı.
22. La Greca, A.M. ve Stone, W.L. (1993). “Social Anxiety Scale for Children-Revised: Fac- tor Structure and Concurrent Validity.” Journal of Clinical Child Psychology. 22 (1): 17-27.
23. Lewis, M. (1990). “Çocuk Psikopatolojisinde Yeni Tartışmalar, Kültür ve Psikopatoloji.” Çeviren: Nursel ORAL. Türk Psikoloji Bülteni (2003). sayı:30-31:120-129.
24. Lindholm, B.W. ve Touliatos, J. (1981). “Development of Chıldren’s Behavior Prob- lems.” The Journal of Genetic Psychology. 139:47-53.
25. Luk, S.L., Leung, P.W.L, Bacon-Shone, J., Chung, S.Y, Lee, P.W., Chen, S., Lieh-Mak, F., Ko, L., Wong, V.C.N. ve Yeung, C.Y. (1991). “Behaviour Disorder in Pre-School Children in Hong Kong a Two-Stage Epidemiological Study.” British Journal of Psychi- atry. 158:213-221.
26. McGee, R., Silva, P.A. ve Williams, S. (1984). “Behaviour Problems in a P o - pulation of Seven-Year-Old Children: Prevalence, Stability and Types of Disorder- A Research Report.” Journal of Child Psychology and Psychiatry. 25(2):251-259.
27. Morgan, T.C. (1998). Psikolojiye Giriş. (12. Baskı). Yayın Sorumlusu: KARAKAŞ, S. Ankara: Metekson A.Ş.
28. Nelson, B., Martin, R.P., Hodge, S., Havill, V. ve Kamphaus, R. (1999). “Modeling the Prediction of Elementary School Adjustment From Preschool Temperament.” Persona- lity and Individual Differences. 26:687-700.
29. Öztürk, M. (1997). Çocukluk Çağı Ruhsal Sorunları ve Bozuklukları. Ruh Sağlığı ve Bo- zuklukları. (7. Basım). Editör: ÖZTÜRK, M.O. Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
30. Pike, A., Iervolino, A.C., Eley, T.C., Price, T.S. ve Plomin, R. (2006). “Environmental Risk and Young Chıldren’s Cognitive and Behavioral Development.” International Jo- urnal of Behavioral Development. 30 (1):55-66.
31. Reynolds, C.R. ve Kamphaus, R.V. (2004). Parent Rating Scales Report Behavior As- sessment System for Children. _____http://ags.pearsonassessments.com/pdf/BASC2Parent- FeedbackReport.pdf> (2005, Kasım 8).
32. Rothbart, M.K, Ahadi, S.A., Hershey, K.L. ve Fisher, P. (2001). “Investigations of Tem- perament at Three to Seven Years: The Children’s Behavior Questionnaire.” Child De- velopment. 72(5):1394-1408.
33. Roza, S.J., Hofstra, M.B., Ende, J. ve Verhulst, F.C. (2003). “Stable Prediction of Mood and Anxiety Disorders Based on Behavioral and Emotional Problems in Childhood: A 14-Year Follow-Up During Childhood, Adolescence, and Young Adulthood.” The Ame- rican Journal Of Psychiatry. 160 (12):2116-2121.
34. Schinka, J.A. (1985). Children’s Problems Checklist. Psychological Assessment Resour- ces. _____https://www3.parinc.com/default.aspx > (2005, Kasım 23).
35. Schmitz, S., Fulker, D.W., Plomin, R., Zahn-Waxler, C.R., Emde, R.N. ve Defries, J.C. (1999). “Temperament and Problem Behaviour During Early Childhood”. International Journal of Behavioral Development. 23(2):333-355.
36. Şahin, H. (2004). “Saldırganlık Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması.” Süleyman De- mirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi. 5(7):180-190.
37. Şener, Ş., Dereboy, Ç., Dereboy, İ.F. ve Sertcan, Y. (1995). “Conners Öğretmen Derece- lendirme Ölçeği Türkçe Uyarlaması-1.” Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. 2(3):131- 141.
38. Yalçıntaş, E. (2006). Kendini Kontrol ve Atipik Davranışlar Ölçeğinin 24 ile 72 Aylık Arasında Olan Türk Otistik Çocukları İçin Uyarlama Çalışması. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Anabilim Dalı.
39. Tezbaşaran, A.A. (1997). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. (İkinci Baskı). Ankara:Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
40. Yavuzer, H. (1985). Çocuk Psikolojisi. (2. Baskı). İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
41. Zahn-Waxler, C., Friedman, R.J., Cole, P.M., Mizuta, L. ve Hiruma, N. (1996). “Japa- nese and United States Preschool Children’s Responses to Conflict and Distress.” Child Development. 67:2462-2477.