Akademik Okuryazarlık Ölçeği’nin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Akademik okuryazarlık, bireyin bilginin farkında olarak ve bilgiyi kavrayarak hayatında kullanabilmesi, karşılaştığı problemlere bilimsel düşünme penceresinden bakabilmesi, çözüm üretebilmesi ve elde ettiği bilimsel bilgiyi etkili şekilde aktarabilmesidir. Bu yönüyle insanlığın gelişimine yön veren akademik okuryazarlık, bireyin sadece akademik hayatında etkili olan bir beceri değil insanın evrensel birikimi ve gelişimi adına tüm yaşamını çevreleyen bir beceridir. Araştırmada temel okuryazarlıktan multi-fonksiyonel okuryazarlığa doğru eğitimi gerçekleştirecek olan Türkçe öğretmeni adaylarının akademik okuryazarlıklarını ölçme adına güvenilir ve geçerli Akademik Okuryazarlık Ölçeği geliştirme amaçlanmıştır. Bu kapsamda açımlayıcı faktör analizi için 446, test-tekrar test işlemi için 118, doğrulayıcı faktör analizi için 500 öğretmen adayından oluşan farklı örneklemler belirlenmiştir. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda Akademik Okuryazarlık Ölçeği’nin üç faktörlü yapısı doğrulayıcı faktör analiziyle doğrulanmıştır (X²=457.55, sd=226, RMSEA=.045, SRMR=.053, NFI=.91, NNFI=.95, CFI=.95, GFI=.92, AGFI=.91). Test-tekrar test işlemi, Cronbach’s Alpha, Spearman Brown, Guttman Split-Half testleri uygulanmış ve güvenirlik değerleri .70’in üzerinde bulunmuştur. Böylece güvenilir ve geçerli bir Akademik Okuryazarlık Ölçeği elde edildiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Ana Dili Eğitimi, Akademik Okuryazarlık, Türkçe Eğitimi, Ölçek Geliştirme, Geçerlik Ve Güvenirlik

Developing an Academic Literacy Scale: Assesing Validity and Reliability

Academic literacy; to be able to use information in the life of being aware of information, to guide the problems faced by looking through the window of scientific thinking, and to be able to transfer the scientific knowledge effectively. Academic literacy, which directs the development of humanity in this respect, is not only a skill that is effective only in the academic life of the individual, but also a skill that surrounds the whole life of man in the name of universal accumulation and development. Therefore, the aim of this study is to develop a reliable and valid Academic Literacy Scale to measure the academic literacy of Turkish teacher candidates who will carry out training from basic literacy to multi-functional literacy. In this context, 446 for exploratory factor analysis, 118 for test retesting, and 500 for confirmatory factor analysis three different samples of teacher candidates were determined. As a result of exploratory factor analysis, the three factor structure of the Academic Literacy Scale has been confirmed by confirmatory factor analysis (X²=457.55, sd=226, RMSEA=.045, SRMR=.053, NFI=.91, NNFI=.95, CFI=.95, GFI=.92, AGFI=.91). Test-retest procedure, Cronbach's Alpha, Spearman Brown, Guttman Split-Half tests were performed and reliability values were over .70 Thus, it can be stated that a reliable and valid Academic Literacy Scale has been obtained.

Keywords:

Mother Language Education, Academic Literacy, Turkish Education, Scale Development, Validity And Reliability,

PDF

___

Adıgüzel, A. (2011). Bilgi Okuryazarlığı Ölçeğinin geliştirilmesi. Dicle University Journal of Ziya Gokalp Education Faculty, 17, 15-28.
Boughey, C. (2000). Multiple metaphors in an understanding of academic literacy. Teachers and Teaching, 6(3), 279-290.
Branscomb, A. W. (1981). Knowing how to know. Science, Technology & Human Values, 6(36), 5– 9.
Büyüköztürk, Ş. (2005). Anket geliştirme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 133-151.
Can, A. (2016). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Creswell, J. W. (2016). Nicel yöntemler. (M. Bursal Çev.). Araştırma deseni; nitel, nicel, karma yöntem yaklaşımları. (3. Baskı). (S. B. Demir Çev.). Ankara: Eğiten Kitap.
Çam, M. O. ve Baysan-Arabacı, L. (2010). Tutum Ölçeği Hazırlamada Nitel ve Nicel Adımlar. Turkish Journal of Research & Development in Nursing, 12(2).
Çelik, H. E. ve Yılmaz, V. (2013). LISREL 9.1 ile yapısal eşitlik modellemesi, temel kavramlar-uygulamalar-programlama. Ankara: Anı Yayıncılık.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
DeVellis, R.F. (2017). Ölçek geliştirme: kuram ve uygulamalar. (T. Totan Çev.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Doğan, N., Soysal, S. ve Karaman, H. (2017). Aynı örnekleme açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi uygulanabilir mi? Küreselleşen dünyada eğitim. Ö. Demirel ve S. Dinçer (Ed.). Ankara: Pegem Akademi. 373-400.
Doru, M. N. (2018). Akademik okuryazalık, sosyal bilimlerde etik sorunlar. M. Öztürk (Ed.). Ankara: Nobel.
Ercan, İ. ve Kan İ. (2004). Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3) 211-216.
Erkuş, A. (2016). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme-I temel kavramlar ve işlemler. (3. Baskı). Ankara: Pegem Aka-demi Yayınları.
Hurd, P. D. (1998). Scientific literacy: New minds for a changing world. Science Education, 82(3), 407-416.
Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS uygulamalı nicel-nitel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kurbanoglu, S. S., Akkoyunlu, B. ve Umay, A. (2006) Developing the information literacy self‐efficacy scale. Journal of Documentation, 62(6), pp.730-743, https://doi.org/10.1108/00220410610714949
Laugksch, R. C. (2000). Scientific literacy: A conceptual overview. Science Education, 84(1), 71-94.
Lea, M. R. & Street, B. V. (2006). The academic literacies model: Theory and applications. Theory into Practice, 45(4), 368-377.
Miller, J. D. (1983). Scientific literacy: A conceptual and empirical review. Daedalus, 29-48.
Norris, S. P. & Phillips, L. M. (2003). How literacy in its fundamental sense is central to scientific literacy. Science Education, 87(2), 224-240.
Özsoy, S., & Özsoy, G. (2013). Effect Size Reporting in Educational Research. Ilkogretim Online, 12(2), 334-346.
Seçer, İ. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci: SPSS ve Lisrel uygulamaları. Ankara: Anı Yayıncılık.
Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-73
Şeker, H. ve Gençdoğan, B. (2014). Psikolojide ve eğitimde ölçme aracı geliştirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı. (Çev. Edt. M. Baloğlu). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85.
Yeşilyurt, S. ve Çapraz, C. (2018). Ölçek Geliştirme Çalışmalarında Kullanılan Kapsam Geçerliği İçin Bir Yol Haritası. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 251-264.
Weideman, A. (2003). Assessing and developing academic literacy. Per Linguam: a Journal of Language Learning=Per Linguam: Tydskrif vir Taalaanleer, 19(1_2), 55-65.