Ömer Seyfettin’in “Ashab-ı Kehfimiz” Hikâyesinde Millî Kimlik ve Öteki

Bireyin bilinçlilik halinden ziyade doğal bir durum olarak yaşadığı milli kimlik, ancak bilince çıkarılarak güçlenelebilir. Bireyin aidiyet duygusunu güçlendirilirken de kurulan temel kurgu “biz ve öteki”dir. Ötekinin yok sayılması, milli benlik duygusunun doğallaşarak görülmemesine neden olabilir. Bu nedenle biz duygusunun en güçlü olduğu dönemler, 2. Meşrutiyet döneminde olduğu gibi ötekinin tehdidinin en fazla hissedildiği zamanlardır. Bu dönem sonrasında yaşanan, devletin ve milletin varlığını tehdit eden toplumsal ve siyasi olayların neticesinde bazı Türk aydınında Türkçülük fikri canlılık kazanır. Türkçü aydınlar millileşme sürecini hızlandırmak için dil, millet ve edebiyat arasındaki ilişkiyi kullanırlar. Milli edebiyatın öncüsü ve en önemli simalarından biri olan Ömer Seyfettin’de edebiyat bu işleviyle öne çıkar. Bu çalışmada yazarın milli şuuru uyandırmak için yazdığı “Ashab-ı Kehfimiz” hikâyesi öteki ve yabancılaşan öteki bağlamında incelenecektir.

Anahtar Kelimeler:

milli kimlik, Ashab-ı Kehfimiz, öteki, yabancılaşmış öteki

National Identity and the Other in Ömer Seyfettin's Story of Ashab-ı Kehfimiz

The national identity that the individual lives as a natural state rather than a state of consciousness can only be strengthened by bringing it into consciousness. While strengthening the sense of belonging of the individual, the basic construct is "us and the other". Ignoring the other may cause the national sense of self to not be seen naturally. For this reason, the periods when the feeling of us is the strongest are the times when the threat of the other is felt the most, as in the Second Constitutional Monarchy. As a result of the social and political events that threatened the existence of the state and the nation after this period, the idea of Turkism gained vitality in some Turkish intellectuals. Turkist intellectuals use the relationship among language, nation and literature to accelerate the process of nationalization. In Ömer Seyfettin, who is one of the pioneers of national literature and one of the most important figures, literature stands out with this function. In this study, the story of "Ashab-ı Kehfimiz" written by the author to awaken national consciousness will be examined in the context of the other and the alienated other.

Keywords:

national identity, Ashab-ı Kehfimiz, the other, the alienated other,

PDF

___

Aktaş, Şerif. Edebiyat ve Edebî Metinler Üzerine Yazılar, Ankara: Kurgan Edebiyat Yayınları, 2011.
Argunşah, Hülya. Millî Kimlik Oluşturmada Edebiyatın Rolü ve Ziya Gökalp, Türk Kimliğinin Yeniden İnşası Bağlamında Ziya Gökalp, İstanbul: Kesit Yayınları, 2010, s.123-153.
Argunşah, Hülya. Ömer Seyfettin Hikâyeler 1, İstanbul: Dergâh Yayınları, 2017.
Argunşah, Hülya. Ömer Seyfettin’de Milli Kimliğin İnşasında Kadın, Uluslarası Türk Dili ve Edebiyatında “Kadın” Sempozyumu, Amasya, 4-6 Mayıs 2017, s.55- 79.
Assmann, Jan. Kültürel Bellek Eski Yüksek Kültürlerde Yazı, Hatırlama ve Politik Kimlik, Çev. Ayşe Tekin, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2015.
Aydın, Suavi. Popüler Kültür ve Milliyetçilik: Sokağın Hissi, Milliyetçilik ve Toplumsal Cinsiyet, İstanbul: İletişim Yayınları, 2015, s.19-76.
Dağ, Mustafa. Ömer Seyfettin’in Hikâyelerinde Ortak Tarihi Bellek Açısından Millî Kimlik İnşası, Hece Dergisi, Hikâyenin Türkçe Sesi Ömer Seyfettin, S. 265 (özel sayı 37), Ankara: Hece Yayınları, 2009, s. 375-389.
Durmuş, Mitat. Ömer Seyfettin’in Anlatılarında Ötekinin Algılanışı ve Konumlandırılışı ile Ötekinin Aynasında Şekillenen Kendilik Bilinci, Hece Dergisi, Hikâyenin Türkçe Sesi Ömer Seyfettin, S. 265 (özel sayı 37), Ankara: Hece Yayınları, 2009, s.153-172.
Enginün, İnci. Ömer Seyfettin’in Hikâyeleri (ayrıbasım), Doğumunun Yüzüncü Yılında Ömer Seyfettin, Atatürk Kültür Merkezi Türk Fikir ve Sanat Adamları Dizisi- No 1, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1985, s.37-49.
Ziya Gökalp. Yeni Hayat/Doğru Yol, Haz. Müjgân Cunbur, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1976.
Ziya Gökalp. Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak, İstanbul: Akvaryum Yayınevi, 2007.
Jusdanis, Gregory. Gecikmiş Modernlik ve Estetik Kültür, Çev. Tuncay Birkan, İstanbul: Metis Yayınları, 2018.
Jung, Carl Gustav. Dört Arketip, Çev. Zehra Aksu Yılmazer, İstanbul: Metis Yayınları, 2019.
Köprülü, Fuat. Köprülü’den Seçmeler, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul: 1972.
Kushner, David. Türk Milliyetçiliğinin Doğuşu 1876-1908, İstanbul: Kesit Yayınları, 2000.
Millas, Herkül. Türk Romanı ve “Öteki”, İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları, 2000.
Nayır, Yaşar Nabi. Tevfik Fikret, İstanbul: Varlık Yayınları, 1995.
Polat, Nazım Hikmet. Ashab-ı Kehfimiz, İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2017.
Ömer Seyfettin. Bütün Nesirleri, Haz. Nazım Hikmet Polat, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2018.
Ömer Seyfettin. Bütün Eserleri Hikâyeler 1, Haz. Hülya Argunşah, İstanbul: Dergâh Yayınları, 2017.
Ömer Seyfettin. Bütün Eserleri Hikâyeler 3, Haz. Hülya Argunşah, İstanbul: Dergâh Yayınları, 2017.
Smith, Anthony D. Millî Kimlik, Çev. Bahadır Sina Şener, İstanbul: İletişim Yayınları, 1994.
Tuncer, Hüseyin. Tanzimat Edebiyatı, İzmir: Akademi Kitabevi, 1996.
Yener, Cemil. Ömer Seyfettin’in Öykücülüğüne Bir Bakış, Türk Dili Aylık Dil ve Yazın Dergisi, Türk Öykücülüğü Özel Sayısı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2008, s. 44-53.
Yıldız, Recep. Demir, Sakine Demir, Milli Kimliğin Oluşumunda Zihniyet, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(8), 2015 https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpuusbe/issue/4750/65260 (E.T. 10. 12. 2019)
Yuval-Davis, Nira. Cinsiyet ve Millet, Çev. Ayşin Bektaş, İstanbul: İletişim Yayınları, 2016.