PETROL ÖNCESİ DÖNEMDE KUVEYT SİYASET TARİHİ (1750-1930)

Petrol sonrası dönemde büyük bir dönüşüm geçiren Körfez ülkelerinin ekonomik ve siyasi süreçlerini açıklamaya çalışan klasik rantiye devlet yaklaşımının Kuveyt devletinin siyasi yapısını tam karşılayamadığı görülmektedir. Diğer taraftan monarşik yapıya rağmen Kuveyt siyasi yaşamı, ağır aksak işlese de, diğer körfez ülkelerine nazaran daha katılımcı bir görünüm arz etmektedir. Bunun temelinde yatan etkenlerden birini de söz konusu ülkenin petrol öncesi dönemde geçirmiş olduğu siyasi deneyim oluşturmaktadır. Petrol öncesi Kuveyt siyaset tarihi klasik rantiye devlet yaklaşımının petrolün yarattığı zenginliğin toplumun siyasi pasifizmini sağlayacağı şeklindeki görüşünü kısmen de olsa önlemiştir. Bu uzantıda petrol öncesi Kuveyt siyaset tarihi adı geçen çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Çalışmada Kuveyt’in kuruluş süreci, kuruluşunda etkili olan aktörler ve söz konusu aktörlerin Kuveyt politika yaşamındaki yeri ele alınmıştır. Özellikle bilinenin aksine Kuveyt’in kuruluş sürecinde El-Sabah ailesinin tek başına etkili olmadığı, El-Sabah ailesinin de dahil olduğu ve adı geçen toprakların önde gelen ailelerinden meydana gelen Bani Utub kabilesinin önemli rol oynadığı görülmektedir. Siyasi yaşamı etkileyen ve belirleyen yönetici kesim dışında ekonomik zenginliği elinde bulunduran ve yöneticilerin ekonomik anlamda bağımlı olduğu ticari elitlerin de en az yöneticiler kadar bu süreçte rol aldığı görülmektedir. Bu noktada o dönem hakim olan “ortak yönetim anlayışı”nın petrol sonrası dönemde de iç politik hayatı etkileyecek şekilde Kuveyt siyaset tarihinde önemli role sahip olduğu ortaya çıkmaktadır. Çalışmada petrol öncesi Kuveyt siyaseti ele alınarak günümüz Kuveyt siyasi geleneğinin daha iyi anlaşılması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Kuveyt siyaseti, El-Sabah ailesi, ortak yönetim, Bani Utub kabilesi, tüccar sınıfı, 1921 Meclisi

PDF

___

Abdul Reda, A. R. (1991). A Summary of The Legal and Judicial System in The State of Kuwait. Arab Law Quarterly, 6(3), 267-279.Abu Hakima, A. M. (1983). The Modern History of Kuwait: 1750-196. London: Luzag.Ahmad, F. (1992). A Note on the International Status of Kuwait before November 1914. International Journal of Middle East Studies, 24(1), 181-185.Alnajjar, G. (2000). The Challenges Facing Kuwaiti Democracy. Middle East Journal, 54(2), 242-258.Alnajjar, G. (2001). Human Rights in A Crisis Situation: The Case of Kuwait after Occupation. Human Rights Quarterly, 23(1), 188-209.Anthony, J. D. ve Hearty, J. A. (1980). Eastern Arabian States: Kuwait, Bahrain, Qatar, the United Arab Emirates and Oman. D. E. Long ve B. Reich (Der.), The Government and Politics of the Middle East and North Africa içinde (ss. 129-163). Colorado: Westview Press. Assiri, A. (1990). Kuwait’s Foreign Policy: City-State in World Politics. USA: Westview Press.Ayhan, V. (2011). Kuveyt Emirliği ve Türkiye: Bölgesel ve Küresel Güç Mücadelesinin Odağındaki Bir Krallık. IMPR Rapor, 5, 1-24.Cordesman, A. H. (1997). Kuwait: Recovery and Security After the Gulf War. USA: Westview Press.Crystal, J. (1990). Oil and Politics in the Gulf: Rulers and Merchants in Kuwait and Qatar. London: Cambridge University Press.Crystal, J. (1992). Kuwait: The Transformation of an Oil State. USA: Westview Press.Crystal, J. (1994). Kuwait. H. C. Metz (Der.), Persian Gulf States: Country Studies/Area Handbook Series (3. bs.) içinde (ss. 41-105). Washington: Federal Research Division. of Library of Congress,El-İbrahim, H. (1975). Kuwait: A Political Study. Kuwait: Kuwait University.El-Omar, F. A. (1997). Bureaucracy, State and Development in Kuwait and Arab Gulf States: A Comparative Study. Pakistan: Institute of Policy Studies.El-Sabah, Y.S.F. (1980). The Oil Economy of Kuwait. London: Kegan Paul Int. Td.Foley, S. (2010). The Arab Gulf States: Beyond Oil and Islam. USA: Lynne Rienner Publishers.Hanieh, A. (2011). Körfez Ülkelerinde Kapitalizm ve Sınıf. (B. Ahıska ve S. Doğan, Çev.). Ankara: Nota Bene Yayınları.Longva, A. N. (2006). Nationalism in Pre-Modern Guise: The Discourse on Hadhar and Badu in Kuwait. International Journal of Middle East Studies. 38(2), 171-187.Marine Corps Intelligence Activity. (2003). Cultural Intelligence For Military Operations: Kuwait. MCIA, 1-20.Middle East Research and Information Project (1975). Kuwait. MERIP Reports, 36, 5-6.Monroe, E. (1954). The Shaikhdom of Kuwait. Royal Institute of International Affairs 1944, 30(3), 271-284.Ok, S. T. ve Sobutay, T. (1999). Kuveyt Ülke Etüdü. 13, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası. Peterson, J. E. (1991). The Arabian Peninsula in Modern Times: A Historiographical Survey. American Hitorical Review, 96(5), 1435-1449.Peterson, J. E. (2001). Succession in the States of The Gulf Cooperation Council. The Washington Quarterly, 24(4), 173-174.