BİREYLERİN HANE İÇİ GIDA İSRAFI İLE İLGİLİ ALGILAMALARINI DEĞERLENDİRMEYE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Çalışmanın amacı, bireylerin evlerinde oluşan gıda israfı ile ilgili algılamasını değerlendirmek ve gıda israfı yapma nedenlerini belirlemektir. Ayrıca, bireyler için gıda israfının tanım ve kapsamının ne olduğunu belirlemektir. Çalışmada, kolayda örneklem yöntemi kullanılarak sosyal medya üzerinden internet anketi ile 203 kişiden kullanılabilir veri elde edilmiştir. Elde edilen verilere göre, katılımcıların önemli bir kısmı evlerindeki gıda israfını düşük olarak algıladığı tespit edilmiştir. Buna rağmen en fazla israf edilen gıda grupları arasında Tahıllar ve ekmekler (Örn. Pirinç, makarna, kekler ve hamur işleri), meyve ve sebzelerin olduğu tespit edilmiştir. Hane içi gıdaların israf edilme nedenleri arasında; gıdaların son kullanma tarihinin geçmesi %30,1, gıda ürünlerinin dayanıksızlığının farkında olunmaması %13,6, her zaman çok fazla hazırlanması %13,2, yemekleri yanlış hazırlanması (yakma, fazla pişirme, çok fazla tuz vb.) %12,7, ürünü kullanan ailenin sağlığı ve güvenliği konusunda endişeli olunması %7,7 ve doğru depolama ve / veya hazırlama teknikleri hakkında yeterli bilgi sahibi olunmaması durumu %7,4 olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Gıda Kaybı, Gıda İsrafı, Hane İçi Gıda İsrafı, Algılama, İsraf Nedenleri

A RESEARCH to EVALUATE INDIVIDUALS’ PERCEPTION of HOUSEHOLD FOOD WASTE

Food loss and waste occur at every stage of the food production chain. Food loss occurs during the production of agricultural products or raising animals, harvest / slaughter, storage, processing and distribution. Food waste, on the other hand, occurs at retail sales and consumption levels. It is seen that more food is wasted at homes in developed countries. Food waste has effects on the environment, economy and social life. The aim of the study is to evaluate individuals' perception of food waste in their homes and to determine the reasons for food waste. However, determining what the definition and scope of food waste is for individuals. The scale was organized as an internet survey and available data was obtained from 203 people on social media with convenience sampling method. According to the results of the analysis, it was determined that a significant portion of the participants perceived the amount of food waste at home as low. Despite this, cereals and breads (eg rice, pasta, cakes and pastries), fruit and vegetables were found to be among the food groups that were most wasted. In addition, it has been determined that the perception of the waste rate of food in the household varies according to demographic data. Among the reasons for waste of household foods are; the expiration date of the food is 30.1%, the awareness of the perishability of food products is 13.6%, the preparation is always to much 13.2%, the prepared the food incorrectly (burning, overcooking, too much salt, etc.) 12.7%, being worried about the health and safety of the family using the product was 7.7% and there is not enough information about the correct storage and / or preparation techniques was 7.4%.

Keywords:

Food Loss, Food Waste, Household Food Waste, Perception, Causes of Waste,

PDF

___

Avcıoğlu, G. Ş. (2014). Internet survey applications in social sciences: response rate, data quality, sample problems and solutions Sosyal bilimlerde internet anketi uygulamaları: cevaplama oranı, veri kalitesi, örneklem sorunları ve çözümleri. Journal of Human Sciences, 11(2), 89-113.
Bal, Z. E., Sayılı, M., & Gözener, B. (2013). Tokat ili merkez ilçede ailelerin ekmek tüketimleri üzerine bir araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 30(1), 61-69.
Çaparlar, C. Ö., & Dönmez, A. (2016). Bilimsel Araştırma Nedir, Nasıl Yapılır? Turk J Anaesthesiol Reanim, 44, 212-8.
Dölekoğlu, C. Ö., GİRAY, F. H., & ŞAHİN, A. (2014). Mutfaktan Çöpe Ekmek: Tüketim ve Değerlendirme. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (44).
Dölekoğlu, C. Ö. (2017). Gıda kayıpları, israf ve toplumsal çabalar. Tarım Ekonomisi Dergisi, 23(2), 179-186.
Ertürk, A., Arslantaş, N., Sarıca, D., & Demircan, V. (2015). Isparta ili kentsel alanda ailelerin ekmek tüketimi ve israfı. Akademik Gıda, 13(4), 291-298.
Gooch, M., Felfel, A., & Marenick, N. (2010). Food waste in Canada. Value Chain Management Centre, George Morris Centre, November.
Güneyli, U., Kasap, G., Beyhan, Y., Taşçı, N., Samur, S., & Tayfur, M. (1982). Fırın, Bakkal-Bayilerde Meydana Gelen Ekmek İsrafı ve Apartmanlardan Çöpe Atılan Ekmek Kayıpları, İsraf ve Kayıpların Nedenleri ve Önlemler. Beslenme ve Diyet Dergisi, 11, 80-91.
Mattar, L., Abiad, M. G., Chalak, A., Diab, M., & Hassan, H. (2018). Attitudes and behaviors shaping household food waste generation: Lessons from Lebanon. Journal of Cleaner Production, 198, 1219-1223.
Neff, R. A., Spiker, M. L., & Truant, P. L. (2015). Wasted food: US consumers' reported awareness, attitudes, and behaviors. PloS one, 10(6).
Oelofse, S. H., & Marx Pienaar, N. J. M. M. (2016). Household Food Wastage–A case study of middle to high income urban households in the City of Tshwane.
Onurlubaş, Ö. Ü. E., & Altunışık, R. (2019). Ekmek tüketim alışkanlıkları ve israf eğilimi üzerine bir araştırma: Bursa ili örneği. Cataloging-In-Publication Data, 257.
Pekcan, G., Köksal, E., Küçükerdönmez, Ö., & Özel, H. (2005). Household food wastage in Turkey. Rome, Italy: FAO.
Quested, T. E., Parry, A. D., Easteal, S., & Swannell, R. (2011). Food and drink waste from households in the UK. Nutrition Bulletin, 36(4), 460-467.
Ramukhwatho, F. R., Du Plessis, R., & Oelofse, S. H. (2014). Household food wastage in a developing country: A case study of Mamelodi Township in South Africa.
Stenmarck, Â., Jensen, C., Quested, T., Moates, G., Buksti, M., Cseh, B., ... & Scherhaufer, S. (2016). Estimates of European food waste levels. IVL Swedish Environmental Research Institute.
Silvennoinen, K., Katajajuuri, J. M., Hartikainen, H., Heikkilä, L., & Reinikainen, A. (2014). Food waste volume and composition in Finnish households. British Food Journal. Taşcı, R., Karabak, S., Bolat, M., Oğuz, A. C. A. R., Şanal, T., Pehlivan, A., ... & Albayrak, M. (2017). Ankara ilinde ekmekte tüketici tercihleri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 26(1), 75-85.
Wenlock, R. W., Buss, D. H., Derry, B. J., & Dixon, E. J. (1980). Household food wastage in Britain. British Journal of Nutrition, 43(1), 53-70.
Williams, H., Wikström, F., Otterbring, T., Löfgren, M., & Gustafsson, A. (2012). Reasons for household food waste with special attention to packaging. Journal of cleaner production, 24, 141-148.
Yıldız, Y. (2014). Tüketici Davranışları Üzerinde Sosyal Medya Etkileri: Apple ve Samsung Örneği. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 5-15.
Yildirim, H., Capone, R., Karanlik, A., Bottalico, F., Debs, P., & El Bilali, H. (2016). Food wastage in Turkey: an exploratory survey on household food waste. Journal of Food and Nutrition Research, 4(8), 483-489.
İnternet Kaynakları FAO (2018). Food loss and waste and the right to adequate food: Making the connection. Right to Food Discussion Paper. 4 Şubat 20 tarihinde http://www.fao.org/3/ca1397en/CA1397EN.pdf adresinden erişildi.
FAO (2019). The State of Food and Culture 2019. 7 Şubat 20 tarihinde http://www.fao.org/3/ca6030en/ca6030en.pdf adresinden erişildi. Global hunger continues to rise, new UN report says, https://www.who.int/news room/detail/11-09-2018-global-hunger-continues-to-rise---new-un-report-says, Erişim Tarihi: 31.05.20.
World hunger is still not going down after three years and obesity is still growing – UN report, https://www.who.int/news-room/detail/15-07-2019-world-hunger-is-still-not-going-down-after-three-years-and-obesity-is-still-growing-un-report, Erişim Tarihi: 31.05.20.