ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ ÇOCUK ROMAN ve HİKÂYELERİNDE BELLEK SOSYALİZASYONU ÇERÇEVESİNDE ÇOCUK ÖZNE

Bu çalışmada çocuk romanlarında ulusal belleğin inşası konu edilmektedir. Bu amaçla çalışmada niteliksel analiz yöntemi kullanılarak 1920 ile 1930‟lu yıllar arasında yayımlanan çocuk hikaye ve romanlarında; çocuklara ilişkin belleğin yaratılmasında köken miti, zaman ve mekâna bağlılık, ulusal kahramanlar, düşman tahayyülü, cumhuriyetin eşitlik vaadi ve Türk çocuğunun özellikleri temaları çözümlenmiştir. Sonuç olarak cumhuriyetin çocukları rejimin birer hizmetkârı olarak tanımlamaya çalıştıkları ve bu amaçla kolektif belleğe müdahale ettikleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Kolektif Bellek, Çocukluk, Ulusal Kimlik.

An Analyse of Children Novels/Stories of Early Republic Period in The Subject of Child Within The Framework of Socialization of Memory

This study aims to understand relationship between national memory and historical novels which mention children. For this purpose the study tries to analyse the stragies of constructing child memories in the novels by employing the qualitative analysis. The themes about constructing the child memory are origins of myth, depending time and space, national heroes, the imagine of enemies, the promise of the Rebuplic‟s equality and the species of Turkish child. As a conclusion we can say that the government has a purpose of defining the children as a servant of Rebublic. In other words the government interfere the collective memory.

Keywords:

Collective Memory, Childhood, National Identity,

PDF

___

Akbal, Oktay (1939a) Kan Pınarı. Çocuklara Küçük Hikayeler içinde . Sertelli, İskender F. (Der.), İstanbul: Kanaat Kitabevi.
Akbal, Oktay (1939b). Fedakar Bölük. Çocuklara Küçük Hikayeler içinde . Sertelli, İskender F. (Der.), İstanbul: Kanaat Kitabevi.
Assmann, A. (2004) History And Sociology, International Encyclopedia Of The Social&Behavioral Sciences, 1-13.
Assmann, J. (2001) Kültürel Bellek, Ayşe Tekin (çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Ateş, Kemal (1999), Cumhuriyet Yıllarında Çocuk Romanı, Cumhuriyet ve Çocuk, 2. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi, Bekir Onur (haz.), Ankara: Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları: 237–249.
Başaran, Gökçen (2007) Bellek Yönetimi ve Edebiyat: Türk Ulus Kimliğinin İnşası ve Tarihi Romanlar, Kültür ve İletişim, 10(2), 63–91.
Cahit, Cemil (1932) Vatan Aşkı, İstanbul: Resimli Ay Matbaası.
Connerton, Paul (1999) Toplumlar Nasıl Anımsar, Alaeddin Şenel (çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Çalapala, Nimet Rakım (1933). 87 Oğuz Milli Çocuk Romanı. İstanbul: Türkiye Matbaası.
Enginün, İnci (1985). Çocuk Edebiyatına Toplu Bir Bakış. Türk Dili Dergisi, Sayı 400: 186-194.
Enloe, Cynthia (2011) Feminizm, Milliyetçilik ve Militarizm, Vatan, Millet, Kadınlar içinde, A.G. Altınay (Der.), A.G. Altınay ve T. Güney (Çev.), 4. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları, 203–226.
Ersanlı, Büşra (1985–1987), Birinci Türk Tarih Kongresi 1932: Türkçülükten Yurttaşlığa, Toplum ve Bilim 31/39: 81–104.
Franklin, B. (1993) “Giriş”, Çocuk Hakları içinde, B. Franklin (Der.), A. Türker (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Halbwachs, Maurice (1992) On Collective Memory, Lewis A. Coser (ed), Chicago and London: The University of Chicago Pres, 167–189.
Halit, Naime ve Halit, Ahmet (1934-1935) Hayat Kıraati Sınıf 3, İstanbul: Türk Kitapçılığı.
Hall, Stuart (1998) “Eski ve Yeni Kimlikler, Eski ve Yeni Etniklikler”, Kültür, Küreselleşme ve Dünya Sistemi: Kimlik Temsilinin Çağdaş Koşulları. Anthony King (Der.), G. Seçkin ve V.H. Yolsal (çev.), Ankara: Bilim ve Sanat, 63–96.
İnal, Kemal (1999) Paternalist Politikanın İdeal Türk Çocuğu, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 32(1): 195–212.
Jedlowski, Paulo (2001) Memory And Sociology: Themes And İssues, Time&Society, Vol.10(1): 29–44.
Kaptanoğlu, Muazzez (1939a). Gelincik Tarlası. Çocuklara Küçük Hikayeler içinde . Sertelli, İskender F. (Der.), İstanbul: Kanaat Kitabevi.
Kaptanoğlu, Muazzez (1939b). Cumhuriyetimizle Yaşlanan Çocuk. Çocuklara Küçük Hikayeler içinde . Sertelli, İskender F. (Der.), İstanbul: Kanaat Kitabevi
Kültür Bakanlığı, (1938) Okuma Kitabı Dördüncü Sınıf, İstanbul: Devlet Basımevi.
Kozanoğlu, Abdullah Ziya (1971). Kızıl Tuğ: Türk Romanı. 16. Baskı. İstanbul: Oya Matbaası.
Nora, Pierre (2006) Hafıza Mekânları, Mehmet Emin Özcan (çev.), Ankara: Dost Yayınları.
Oğuzkan, A. Ferhan, (1979). Çocuk Yazınının Gelişmesine Toplu Bir Bakış. Türk Dili Dergisi, Sayı 331: 261-283.
Öniz, Huriye (1936). Köprüaltı Çocukları. İstanbul: Ahmet Halit Kitabevi.
Öztan, G.G. (2011) Türkiye‟de Çocukluğun Politik İnşası, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Safa, Peyami (1934–1935) Kıraat Sınıf 3, İstanbul: Türk Kitapçılığı.
Sertelli, İskender F. (1936). Tahtları Deviren Çocuk. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
Sertelli, İskender F. (1939). Çanakkale Savaşı‟na Ait Bir Hatıra. Çocuklara Küçük Hikayeler içinde . Sertelli, İskender F. (Der.), İstanbul: Kanaat Kitabevi.
Şapolyo, Enver Behnan (1934) Alas: Küçük Tarihi Hikâyeler, Ankara: Cumhuriyet Kitap Evi.
Türkeş, Ömer (2000). Cumhuriyet Romanında Cumhuriyet Tarihi (1920–1970). Tarih ve Toplum. Sayı 198: 386–394.
Türkeş, Ömer A. (2001–2002), Romana Yazılan Tarih, Toplum ve Bilim 91: 166–212
Uçuk, Cahit (1938). Türk İkizleri. İstanbul: Resimli Ay Matbaası
Yeğinsoy, Bedriye (1939). Ayı Postu. Çocuklara Küçük Hikayeler içinde . Sertelli, İskender F. (Der.), İstanbul: Kanaat Kitabevi
Yesari, Mahmut (1930). Bağrıyanık Ömer. Basım yeri belli değil.