SİNAN YALÇIN, Si CAO, DURDAĞI AKAN, İSA YILDIRIM

Öğretmenlerin Algılarına Göre Okul Yöneticilerinin Liderlik Stilleri İle Öğretmenlerin Pozitif Psikolojik Sermaye Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Bu araştırmada okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayeleri arasındaki ilişki araştırılmıştır. Araştırma nicel araştırma yönteminde tasarlanmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama deseni kullanılmıştır. Araştırmaya 20162017 eğitim öğretim yılında Erzincan ilinde görev yapan öğretmenler arasından rastgele örneklem yöntemiyle seçilen 218 öğretmen katılmıştır. Araştırmanın verileri okul yöneticilerinin liderlik stilleri ölçeği ve pozitif psikolojik sermaye ölçeği ile toplanmıştır. Veriler normal dağılım testine tabi tutulmuş ve normal dağılım gösterdiği görülmüştür. Veriler aritmetik ortalama ve frekans, korelasyon ve çoklu regresyon analizine tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayelerinin yüksek düzeyde olduğu, öğretmenlerin okul yöneticilerini genellikle dönüşümcü lider olarak gördükleri, dönüşümcü liderlik stilinin öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayelerini olumlu etkilediği ve dönüşümcü liderlik stilinin öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayelerinin anlamlı bir şekilde yordadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Okul Yöneticisi, Öğretmen, Pozitif Psikolojik Sermaye, Liderlik Stili

Investigation of Relationship between School Leaders' Leadership Stylesand Teachers' Positive Psychological Capital Levels

In this study, aimed to examine the relationship between the leadership styles of the school administrators and the positive psychological capital of the teachers. The research designed in a quantitative research method, and used Relational Search Design in the study. The sample of the research is composed of teachers selected by random sample method among the teachers working in Erzincan province in 2016-2017 academic year. We collected the data of the study using “The School Managers' Leadership Stylesand Positive Psychological Capital Scale. Thedata were examined normality and showed a normal distribution and a homogeneous distribution. Correlationan dregression analysis were performed on the arithmetic mean and frequency values of the data obtained from the study. We have the conclusion from this search that the positive psychological capital of the teachers is high, teachers view the school administrators as the leader of the transformational leader, the transformationist leadership style has a meaningful effect on teachers 'positive psychological capital and that the transformationist leadershipstyle is a significant predictor of teachers' positive psychological capital levels.

Keywords:

School Manager, Teacher, Positive Psychological Capital, Leadership Style,

PDF

___

Akan, D. Yıldırım, I. ve Yalçın, S. (2014). Okul müdürleri liderlik stili ölçeğinin geliştirilmesi (OMLSÖ). Electronic Journal of Social Sciences, 13(51). 392-41.
Altınkurt, Y. Ertürk, A. ve Yılmaz, İ. (2015). Öğretmenlerin psikolojik sermayeleri ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki. Journal of Teacher Education and Educators 4(2) 166-187.
Aslan, Ü. (2013). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Gaziantep.
Buluç, B. (2009). Sınıf öğretmenlerinin algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stilleri ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15 (57), 5¬34.
Celep, C. (2004). Dönüşümsel Liderlik. Ankara: Anı Yayıncılık.
Cemaloğlu, N. (2007). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile yıldırma arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 77-87.
Çakmak, M. S. ve Arabacı, İ. B. (2017). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algılarının iş doyumları ve örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(62). 890-909
Çetin, F. ve Basım. H. N. (2011). Psikolojik dayanıklılığın iş tatmini ve örgütsel bağlılık tutumlarındaki rolü. Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13(3). 79-94.
Çetinkaya, İ. (2011). Ortaöğretim okul müdürlerinin liderlik stilleri ve iletişim becerileri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Drucker, F.P.(2000). Geleceğin lideri. (Ed: F. Hesselben, M. Goldsmith, R. Beckhard) İstanbul:Form Yayınları
Erkuş, A. ve Fındıklı, M. A. (2013). Psikolojik sermayenin iş tatmini, iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi 42(2). 302-318.
Gökyer, N. (2010). İlköğretim okulu müdürlerinin öğretim liderliği rollerini gerçekleştirme düzeyleri ve bu rolleri sınırlayan etkenler. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 113-129
Güler, B.K. ve Sarıipek, D. B. (2014). Psikolojik sermayenin çalışma hayatındaki etkileri. kocaeli üniversitesi iktisadi ve idari bilimler fakültesi. Türk Metal Dergisi. 174, 26-31.
Gündüz, H. B. ve Kuruçayır, A. (2010). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ve empatik eğilim düzeyleri. V. Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi, 01-02 Mayıs 2010, Antalya-Türkiye.
Hoy, K.W and Miskel, G.C. (2012). Educational Administration: Theory, Research and Practice. (Trans. Ed: Selahattin Turan), Ankara: Nobel Publications.
Karasar, N.(2012). Bilimsel araştırma yöntemi (24. Basım). Nobel yayın dağıtım. Ankara
Karip, E. (1998). Dönüşümcü liderlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 16, 443-465.
Kazancı, N.(2010). İlköğretim okullarındaki yöneticilerin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki düzeyi. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sakarya.
Kelekçi, H. ve Yılmaz, K. (2015). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayeleri ile yeterlik inançları arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3). 992-1007.
Kul, M.(2010). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile beden eğitimi öğretmenlerinin yıldırma yaşama düzeyleri, örgütsel bağlılıkları ve iş doyumu arasındaki ilişki. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Korkmaz, M. (2007). Effects of Leadership Styles on Organizational Health. Educational Administration: Theory Practice 49:57-91.
Kurt, T. (2009). Okul müdürlerinin dönüşümcü ve işlemci liderlik stilleri ile öğretmenlerin kolektif yeterliği ve öz yeterliği arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara
Luthans, F. (2002). The need for and meaning of positive organizational behavior. Journal of Organizational Behavior 23(6). 695-706.
Luthans, F. and Youssef, C. M. (2004). Human, social, and now positive psychological capital management: Investing in people for competitive advantage. Organizational Dynamics, 33, 143-160.
Luthans, F. Youssef, C. M. and Avolio, B. J. (2007). Psychological capital: Developing the human competitive edge (p. 3). Oxford: Oxford University Press.
Luthans, F. Avey, B. J. and Patera, J.(2008). Experimental Analysis of a Web-Based Training Intervention to Develop Positive Psychological Capital. Academy of Management Learning &Education. 7(2). 209-221.
Luthans, F. Avolio, B. Avey, B. J. and Norman, S. M.(2007). Posıtıve psychologıcal capıtal: measurement and relatıonshıp wıth performance and satısfactıon. Personnel Psychology, 60. 541-572
Ocak, M. Güler, M. ve Basım, H.N. (2016). Psikolojik sermayenin örgütsel bağlılık ve iş tatmini tutumları üzerine etkisi: Bosnalı öğretmenler üzerine bir araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBFDergisi, 6(1). 113-130.
Oral, B. Tösten, R. ve Elçiçek, Z. (2017). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(11), 77-87.
Özcan, A.(2013). İlköğretim okulu öğretmenlerinin algılarına göre okul müdürlerinin ve eğitim denetmenlerinin liderlik stilleri. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
Özgener, S.ve Kılıç, G. (2009). Eğitim kurumlarında liderlik tarzları ve örgüt kültürünün performans üzerindeki etkisi. 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresinde Sunuldu, Ekişehir. 21-23 Mayıs
Seligman, M. E. (2006). Learned optimism: How to change your mind and your life. Vıntage Books A Division of Random House, Inc. New York.
Stewart, J. (2006). Transformational leadership: an evolving concept examined through the works of Burns, Bass, Avolio, and Leithwood. Canadian Journal Of Administration AndPolicy, 54, 1-25.
Şen, C., Mert, İ. S., & Aydın, B. O. (2015). Psikolojik sermayenin çalışanın stresle başa çıkmasına, iş tatminine ve örgütsel bağlılığa etkisi. 23. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 14-16 Mayıs 2015, Muğla.
Şengüllendi, M. F. ve Şehitoğlu, Y.(2017). Dönüşümcü liderlik ve pozitif psikolojik sermaye ilişkisinde eğitim düzeyinin moderatör rolü. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2). 112-126
Şeşen, H. Maşlakçı, A. ve Sürücü, L.(2017). Liderlik tarzlarının çalışanların pozitif psikolojik sermayesine etkisi. İşletme Ve Yönetim Bilimleri Uluslararası Kongresi, 11 Eylül 2017 İstanbul
Şişman, M. ve Taşdemir, İ. (2008). Türk eğitim sistemi. Pegem Akademi: Ankara.
Taştan, S. B.(2016). Psikolojik sermaye: Bir pozitif psikoloji kaynağı ve yaratıcı performans davranışı ile ilişkisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 101-118
Toor, S. R., and Ofori, G. (2008). Role Of Psychological Capital (PPS) İn Leadership Effectiveness. In Proceedings Of The CIB Joint W065/W055 International Symposium: Transformation Through Construction. Dubai, United Arab Emirates.
Tösten, R. (2015). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayelerine ilişkin algılarının incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora tezi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Tösten, R. Arslantaş, H. İ. ve Şahin, G.(2017). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayelerinin tükenmişliğe etkisi. YYÜEğitim Fakültesi Dergisi, 14(1). 726-744
Tösten, R. ve Özgan, H. (2014). Pozitif psikolojik sermaye ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. EKEV Akademi Dergisi, 18(59). 429-442.
Tösten, R., ve Özgan, H. (2017). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayelerine ilişkin algılarının incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(62), 867-889
Tura, M. (2012). İlköğretim okulu müdürlerinin liderlik stillerinin öğretmenlerin iş doyumuna etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi. Balıkesir.
Yeşil, S. Yetiş, E. ve Telli, S. (2016). “Psikolojik sermaye ve çalışanlar üzerinde etkisi: banka sektöründe bir alan çalışması. International Journal of Academic Value Studies, 2 (1). 25-40
Young, L. M. and Kyeha, K.(2012). Influence of Head Nurses' Transformational Leadership on Staff Nurse's Psychological Well-being, Stress and Somatization. Journal of Korean Academy of Nursing Administration, 18(2). 166-175
Yıldız, H. ve Örücü, E.(2016). Sağlık sektörü çalışanlarının pozitif psikolojik sermaye düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 14(1). 269-285
Yılmaz, A. ve Ceylan, Ç.B.(2011). İlköğretim okul yöneticilerinin liderlik davranış düzeyleri ile öğretmenlerin iş doyumu ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,17(2), 277-394.