Covid-19 Salgın Döneminde Gıda İşletmeleri Üretim ve Pazarlama Stratejilerinin İşletme Performansı Üzerine Etkisi

Bu çalışmanın amacı, gıda işletmelerinin Covid-19 salgın döneminde uyguladıkları üretim ve pazarlamastratejilerinin üretim performansları üzerine etkisinin ölçülmesidir. Bu amaçla Ordu ilinde gıda sektöründe faaliyetgösteren 126 işletme yöneticisine anket uygulanmıştır. Verilerin analiz edilmesinde faktör analizi, korelasyonanalizi ve regresyon analizleri uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; üretim stratejilerinin alt boyutlarındanhız, maliyet ve esneklik boyutları ile işletme performansı arasında yüksek düzeyde pozitif yönlü; kalite boyutu ileişletme performansı arasında ise orta düzeyde pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Pazarlama stratejilerininalt boyutlarından fiyat ve dağıtım boyutları ile işletme performansı arasında yüksek düzeyde pozitif yönlü;pazarlama araştırması ve tutundurma boyutları ile işletme performansı arasında ise orta düzeyde pozitif yönlüanlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Yapılan basit doğrusal regresyon analizleri sonucunda hem üretim stratejisininhem de pazarlama stratejisinin işletme performansı üzerinde pozitif etkisi bulunmuştur. Üretim stratejilerinin altboyutlarından maliyet ve hızın, pazarlama stratejilerinin alt boyutlarından ise dağıtım ve fiyatın işletmeperformansı üzerinde pozitif yönde anlamlı etkileri olduğu gözlemlenmiştir. Salgın döneminde işletmeperformansını artırmak isteyen gıda işletmeleri yöneticilerinin; özellikle hızlı ürün teslimatına, etkili birtutundurma çalışmasına ve etkin bir dağıtım sürecine önem vermeleri gerektiği önerilebilir. Ayrıca bu dönemdemaliyet belirli bir seviyede tutularak yüksek karlılık elde edilebileceği sonucuna varılabilir

Anahtar Kelimeler:

Üretim Stratejileri, Pazarlama Stratejileri, İşletme Performansı, Covid-19, Koronavirüs

The Effect of the Production and Marketing Strategies of Food Companies on their Business Performance during the Covid-19 Pandemic

The aim of this study is to determine the effect of the production and marketing strategies of food companies ontheir production performance during the COVID-19 pandemic. To that end, a questionnaire was administered to126 business managers operating in the food sector in Ordu. Data were analyzed using factor analysis, correlationanalysis, and regression analysis. According to the results, speed, cost, and flexibility (subdimensions ofproduction strategies) were highly and positively correlated with business performance. Quality was moderatelyand positively correlated with business performance. Price and distribution (subdimensions of marketingstrategies) were highly and positively correlated with business performance. Marketing research and promotionwere moderately and positively correlated with business performance. According to the results of the simple linearregression analysis, both production and marketing strategies had a positive effect on business performance. Costand speed (subdimensions of production strategies) and distribution and price (subdimensions of marketingstrategies) had significantly positive effects on business performance. Food business managers who want toincrease business performance during the epidemic; in particular, it can be suggested that they should giveimportance to fast product delivery, an effective promotion work and an effective distribution process. In addition,it can be concluded that high profitability can be achieved by keeping the cost at a certain level in this period.

Keywords:

Production strategies, Marketing strategies, Business performance, Covid-19, Coronavirus,

PDF

___

Amoako-Gyampah, K. ve Acquaah, M. (2008). Manufacturing strategy, competitive strategy and firm performance: an empirical study in a developing economy environment, International Journal of Production Economics, 111, 575-592.
Bektas, M. ve Erkal, P. (2015). Toxicity behaviors in organizations: study of reliability and validity of toxic emotional experiences scale, Research Journal of Business and Management, 2(4), 519-529
Buzrul, S. (2021). Covid-19 Pandemisinin gıda sektörüne etkileri, B. Pakdemirli, H.Ö. Sivritepe, Z. Bayraktar, S. Takmaz, (Ed.), Pandemi Sonrası Yeni Nesil Tarım içinde (137-148 ss.) Sonçağ Akademi, ISBN:978-625-7333-72-6
Bülbül, H. (2003). Rekabet üstünlüğü sağlamada ürün ve süreç yeniliği: bilişim teknolojileri uygulaması (Yayınlanmamış doktora tezi), Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Büyüköztürk Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, 2.Baskı, Pegem Yayıncılık, Ankara
Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, Pegem Akademi, Ankara
Cleveland, G., Schroeder, R. G. ve Anderson, J.C. (1989). A theory of production competence, Decision Sciences, 20(4), 655-668.
Fıeld, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics, UK: Sage, London
Güleş, H.K. ve Bülbül, H. (2004). Yenilikçilik, işletmeler için stratejik rekabet aracı, Ankara: Nobel yayınları
Güleş, H. K. ve Özilhan, D. (2010). Kaynak temelli teori bağlamında üretim ve pazarlama stratejilerinin işletme performansı üzerine etkisinin incelenmesi, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10 (19), 477-490
Güleş, H.K. ve Türkmen, M. (2010). Küçük ve orta ölçekli işletmelerde üretim stratejisi, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(2), 35-47.
Hair J.F., Anderson R.E., Tatham R.L. ve Black, W.C. (1998). Multivariate data analysis, 5th Edition, Prestice Hall International, Inc, New Jersey.
İslamoğlu, A. H. ve Alnıaçık, Ü. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri, Beta Yayın Dağıtım, İstanbul
Gelmez, E. ve Çağlıyan, V. (2019). Üretim ve pazarlama yeteneklerinin işletme performansına etkisi: Konya ayakkabı kümesi üzerine bir araştırma, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (Ek Sayı 1): 1033-1054
Joensuu-Salo, S., Kirsti, S. ve Salla, K. (2016). The ımpact of market orientation and marketing capability on business performance with ınternationalized SMEs, Proceedings of the Research in Entrepreneurship and Small Business Conference, https://www.theseus.fi/handle/10024/122179, Erişim Tarihi: 03.03.2017.
Kotler, P. ve Armstrong, G. (1991). Principles of marketing, Prentice Hall, New Jersey
Larue, B. (2020). Labor issues and Covid-19, Canadian Journal of Agricultural Economy, 68, 231-237
Mucuk, İ. (2000). Pazarlama ilkeleri, 12.Basım, Türkmen Kitabevi, İstanbul
Oluç, M. (1990). Halkla ilişkiler ve duyurum, Pazarlama Dünyası, Ocak-Şubat, 4(19), 3-15
Özgüçlü, A.K. (2019). Pazarlama yetkinliğinin işletme performansına etkisi: Nevşehir’deki konaklama işletmeleri üzerine bir araştırma (Yüksek lisans tezi), Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir
Özilhan, D. (2010). Kaynak temelli teori bağlamında üretim ve pazarlama stratejilerinin işletme performansı üzerine etkisi: Türkiye’de faaliyet gösteren yabancı sermayeli şirketlerde bir uygulama (Yüksek lisans tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya
Öztürk, D. ve Tekin, M. (2020). Tedarik zinciri yönetiminin işletme performansı üzerindeki etkisi: Gıda sektöründe bir uygulama, Research Journal of Business and Management (RJBM), 7(2), 56-66.
Phillips, L.W., Chang, D. R. ve Buzzell, R. D. (1983). Product quality, cost position and business performance: a test of some key hypotheses, Journal of Marketing, 47(2), 26-43.
Slack, N. (1987). The flexibility of manufacturing systems, International Journal of Operations & Production Management, 7(4), 35-45 Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi, Nobel Yayıncılık, Ankara
Üreten, S. (2002). Üretim/İşlemler yönetimi: stratejik kararlar ve karar modelleri, 3. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara
Yükselen, C. (2015). Pazarlama ilkeler-yönetim- örnek olaylar, Detay Yayıncılık, Ankara.
Zeyrek Şirin, E. (2019). Vizyoner liderlik davranışlarının işletme performansına etkileri: bir uygulama (Yüksek lisans tezi), İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul