Bir Karşılaştırma Denemesi: Battal Gazi ve Digenes Akrites Destanı

Destanlar tarihsel gerçekleri tam olarak yansıtmasalar da, onların konusu tarihsel olaylar olduğu için, önemli kaynaklar olarak kabul edilmelidir. Destanlar, milletlerin hayatında önemli olayları konu alan ve milletlerin kültür unsurlarını içinde barındıran edebi eserlerdir. Bu iki destanın en önemli özelliği konularının Anadolu topraklarında geçmesidir. Dolayısıyla ikisi de aslında Anadolu kültürünün ürünleridir. Battal Gazi yedinci ve sekizinci yüzyıllarda yaşamış, Bizanslılarla yapılan bir savaşta ise şehit düşmüştür. Daha sonraları bir Türk kahramanı haline gelmiştir. Digenes destanının gösterdiği gibi buradaki tarihsel arka plan 10. yüzyıl’daki Bizans-Arap barış dönemine işaret etmektedir. Bu yüzyılda Bizans Suriye’ye ulaşmış, imparatorluğun doğu sınırlarını ise Fırat’a kadar genişletmişti.

Anahtar Kelimeler:

Anadolu, Battal, Digenes, Destan, Bizans.

A Comparative Essay: The Epic of Bathal Ghazi and Digenes Akrites

Although the epics do not reflect the historical facts exactly, because of their particular historical events must be considered as significant resources. Epics are literary works which contains important events and cultural elements for nations. The most important feature of these two epics, that their issues occured in Anatolia. Therefore, both are products of Anatolian culture. Bathal Ghazi lived in the seventeeth and eighteenth centuries and martyrized in a battle made with Byzantines. Afterwards regarded a Turkish hero. The evidence of the Digenes epos shows that the historical background is the period of Byzantine-Arab peace in the tenth century. Byzantines reached Syria and the eastern borders of the empire had advanced to the Euphrates in this century.

Keywords:

Anatolia, Bathal, Digenes, Epic, Byzantine.,

PDF

___

ALANGU Tahir (1983), “Bizans ve Türk Kahramanlık Eposlarının Çıkışı Üzerine”, Türkiye Folkloru El Kitabı, Adam Yayınları.
AVCI Casim (2003), İslam Bizans İlişkileri, Klasik Yayınları.
BAILLY Auguste (2006), Bizans İmparatorluğu Tarihi, (Çev. Haluk Şaman), Nokta Kitap.
BORATAV Pertev Nail (1944), “Battal”, İA, C. 2, İstanbul: M.E.B. Yayınları. CAHEN Claude (1992), Türklerin Anadolu’ya İlk Girişi, (Çev. Yaşar YücelBahaeddin Yediyıldız), Ankara: T.T. K. Yayınları.
CANARD M. (1960), “Al Battal”, EI (Eng.), Vol. I, Leiden; E. J. Brill.
CANARD M. (1961), “Les principaux personnages du roman de chevalerie arabe Ḏāt al-Himma wa-l-baṭṭāl”, Arabica, T. 8, Fasc. 2
DEMİR Necati-ERDEM Mehmet Dursun (2006). “Türk Kültüründe Destan ve Battal Gazi Destanı”, Turkish Studies, Vol. I.
DENNIS George T. (2011), “Death in Byzantium”, Dumbarton Oaks Papers, DENKNALBANT Ayşe (2009), “Seyyid Battal Gazi Külliyesi”, İA, C. 37, İstanbul: T.D.V. Yayınları.