BALKAN TÜRK FOLKLORU ARAŞTIRMA VE İNCELEMELERİNDE ÖNEMLİ BİR KAYNAK: ÇEVREN DERGİSİ

500 yılı aşkın bir zaman Osmanlı hâkimiyeti altında kalan Balkanlar, Türk kültür coğrafyasının önemli parçalarından biridir. Bu coğrafyada Türk kimliğini ve Türk kültürünü yaşatmak, Türk’ün sesini duyurmak için Osmanlı döneminden itibaren onlarca dergi ve gazete yayımlan- mıştır. Balkanlarda yayımlanan ve Balkan Türk kültür ve hayatında tartışılmaz rolü olan bu dergiler arasında, Kosova’da yayımlanan Çev- ren dergisi mühim bir rol üstlenmiştir. Tan yayınlarınca Priştine’de çıkarılan “Çevren Toplum, Sanat ve Bilim Dergisi” Kasım 1973’ten Aralık 1992’ye kadar 20 yıla yakın bir zaman yayın hayatını sürdür- müştür. Dergi, bu zaman aralığı içerisinde toplam 82 adet olmak üze- re 92 sayı yayımlanmıştır. Derginin, Mayıs 1984’te yayımlanan ve sayı numarası verilmeyen bir de özel sayısı bulunmaktadır. Çeşitli edebî türlerde yazıların bulunduğu dergide, tarih, toplum, siyaset, mimarî, dil, edebiyat, felsefe, müzik vb. alanlarla birlikte bilhassa Türk folklo- runu konu alan yazılara yer verilmiştir. Bildiride, Çevren dergisinde yer alan folklor yazıları içerik ve işlev bağlamında tanıtılıp değerlen- dirilecektir. İlgili yazılar, türlere ve ihtiva ettiği folklor ürünlerine göre alt başlıklara ayrılarak ele alınacak ve buradan hareketle de derginin Balkan Türk halk edebiyatı ve folklorunun tanıtımı ve incelenmesine yaptığı katkılar ortaya konulmaya çalışılmıştır.

___

  • AKSU, Ali (2013). “Romanya'da İslam Medeniyetinin Kültürel Mirası: Emel Mecmuası”, 2. Uluslararası Dil ve Edebiyat Konferansı (Balkanlarda Türkçe) Bildiri Kitabi 1, Tiran/Arnavutluk: Hëna e Plotë "Beder" Üni- versitesi, s. 30-45.
  • AGO, Aktan (2014). “Makedonya’daki Türk Kültürünün Gelişmesinde Türk- çe Basın Araçlarının Katkısı”, 3. Uluslararası Dil ve Edebiyat Konferansı (Avrupa'da Türkçe) Bildiri Kitabi 1, Tiran/Arnavutluk: Hëna e Plotë "Beder" Üniversitesi, s. 44-52.
  • BAŞGÖZ, İlhan (1975). “Manilerimiz”, Çevren, (5): 28-31.
  • BELLO, Hasan (2013). “Türkçe-Arnavutça ve Türk Dilinde Basın Organına Tarihsel Bir Bakış”, 2. Uluslararası Dil ve Edebiyat Konferansı (Balkan- larda Türkçe) Bildiri Kitabi 1, Tiran/Arnavutluk: Hëna e Plotë "Beder" Üniversitesi, s. 92-100.
  • DEMİRTEPE, Nezih (2008). “Bulgaristan’da Türkçe Bir Dergi Kaynak Dergisi 10 Yaşında”, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, (25): 139-140.
  • EREN, İsmail (1987). “Nasreddin Hoca İle İlgili Güney İslav Atasözleri ve Deyimleri”, Çevren, (58): 17-32.
  • EREN, İsmail (1989) “Sırbistan Türklerinin Halk Edebiyatı”, Çevren, (69): 23-30.
  • HAFIZ, Nimetullah (1975). “Prizren Ninnileri”, Çevren, (7): 102-108.
  • HAFIZ, Nimetullah (1977). “Prizren’de Türk Tekerlemeleri”, Çevren, (15): 153-159.