Arap Dilinde Nidâ Üslubu Ve Kur’an’ı Kerim’deki Kullanımları

İnsanlık, yaradılış tarihinden bu yana uğruna inanacağı bir dine ihtiyaç duymuştur. Bu sebeple kimi zaman bütün ölçülerin bozuk olduğu batıl inançlara duçar olmuş, kimi zaman da hakkı kendine yol edinmiştir. Bir kısım eğri ve çarpık, akla ve mantığa uymayan taşlı ve niteliği değişmiş yolu seçse de hakkaniyet yolunu seçenlerin sayısı da azımsanmayacak kadar çoktur. Allah (c.c.) ile insan arasındaki haberleşmenin en temel ögesi, şüphesiz gönderilen kitaplar ve peygamberlerdir. Yaratıcı birtakım hitaplar kullanarak yaratılanlarla iletişim kurmaktadır. Bu hitaplar söz konusu muhatabın kimliğini ortaya çıkarma niteliğinde olup, çeşitlilik göstermektedir. Bu mesajların mahiyetini kavrayabilmek için tefsir ve hadis ilimlerinden faydalanmanın yanında Arapça kaidelerden de faydalanmak gerektiği su götürmez bir gerçektir. Çalışmamızda Arap dili gramer konularından biri olan nidâ üslûbu konu alındı. Kıymetli Arapça eserlerde de sıklıkla yer alan nidâ edatları incelip, hazf konularına da değinildi. Münâdâ kavramı ve münâdâ ile ilgili konular yer aldı. Ayetlerde nidâ edatlarının farklılaşmasıyla doğabilecek kavram farklılığı da ele alındı.

Anahtar Kelimeler:

Ayet, Nidâ, Münâdâ, Belagat, Kur'an-ı Kerim

The Nida Style in the Arabic Language and Its Uses in the Qur'an

Humanity has needed a religion to believe in since the creation sects. This has sometimes fallen into superstitions that have the dimensions of the times, and sometimes it has made a way for itself. Even if an environment chooses the path of crooked and distorted, stony and diversity that does not comply with reason and logic, the number of those who choose the path of justice is too large to be underestimated. They are predictions and prophets about the most basic criteria of the relationship between Allah (c.c.) and man. He communicates with the created through creative addresses. These addresses are of the nature of removing the addressee from the public, and are they faults in tafsir and ilmtekiri in order to understand their nature? In our study, the nid style, which is one of the grammars of the Arabic language, was taken as the subject. The nidâts, which are also frequently used in precious Arabic works, were examined and hedonistic performances were also mentioned. Topics related to munada were included. The different notion that may arise with the differentiation of the prepositions of shriek in the verses was also discussed.

Keywords:

The Qur'an, Verse, Shout, Call, Rhetoric,

PDF

___

Abdulhamit, Muhammed Muhiyiddin. Şerhu İbn Akîl Alâ Elfiyyeti İbn Mâlik. Kahire: Dâr İhyâit-Turâs, 1980.
Balvâîr, Sâmî. Üslûbun Nidâ ve Delâletehû fi’l Kur’an’ı Kerîm. Guelma: Yüksek Öğrenim ve Bilimsel Araştırma Üniversitesi, Edebiyat ve Dil Fakültesi, Yüksek Lisans Tezi, 2017.
Celâleddîn, es-Suyûtî, el-Hâfız Abdurrahmân. el-İtkân fî Ülûmi’l Kur’an. Çev. Sâkıp Yıldız, Hüseyin Avni Çelik. İstanbul: Hikmet Neşriyât, 1987.
Celâleddîn, es-Suyûtî, el-Hâfız Abdurrahmân. Şerh Ugûdü’l Cemân fî İlmi’lMeânî ve’l Beyân. Lübnân: Dâru’l Fikr, 1939.
Fâris, Ahmed Muhammed. el-Nidâ fi’l Luğa ve’l Kur’an. Beyrut: Dâru’l Fikr, 1989.
Hārizmî, ez-Zemahşerî, Ebu’l-Kāsım Cârullah Mahmûd b. Ömer b. Muhammed. el-Keşşâf I. Çev. Muhammed Çoşkun, Ömer Çelik, Necdet Çağıl, Adil Bebek. İstanbul: Yazma Eserler, 2016.
İbn Manzûr, Ebü’l Fazl Cemâluddîn Muhammed b. Mükerrem. Lisânu’l ‘Arab. Beyrut: Sader Basım ve Yayınevi, 1997.
İbn Ye’îş, b. Alî b. Ye’îş b. Mûsalî. Şerhu’l Mufassal I. Beyrut: Dâru’l Kutub El- Îlmiyye, 1245.
Kayapınar, Mustafa. ‘‘Belâgatta Nidâ Üslûbu’’, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15/2, (Aralık 2011), 159.
Mecmuâ el-Lugati el-Arabî. el-Mu’cem El- Vasît. Kahire: Mektebetu’ş-Şurûk Ed-Devliyye, 2004.
Paşa, İsmail Muhammed Emîn Bin Selîm el-Bağdâdî. Îzahu’l Meknûn Fi’z-Zeylî Âlâ Keşfuz-Zünûn. Beyrut: Dâru’l Et-Turâs el-Arabî, 2013.
Şâfiî, el-Curcâni, Abdilkâhir bin Abdirrahmân Muhammed. El-‘Avâmilu’l-Mie. Beyrut: Dâru’l Minhâc, 2009.
Şerîf, el-Cürcânî Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Alî es-Seyyid. Kitâbu’t-Tarîfât. İstanbul: Ahmet Kâmil, 1327.
Yakışık, Mehmet. Arap Dilinde Nidâ Edatları ve Münâdâ. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2013.
Yıldız, Sâkıp-Çelik, Hüseyin Avni. el İtkan Fî Ulûmi'l Kur'an. İstanbul: Hikmet Neşriyât, 2002.
Zeyrekli, Cafer. Arap Dilinde Nidâ Edatı ve Kur’an’ı Kerîm’deki Kullanımları. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.