Mine GÖKDUMAN KELEŞ, Ayten TAŞPINAR, Özlem ALTINKAYA

Özel Durumlara Sahip Ebeveynlerin Doğum Sonrası Yeni Hayata Uyumları Ve Ebelerin Sorumlulukları

Doğum sonrası dönem; ebeveynler ve bebekler için çok önemli bir süreçtir. Özellikle özel durumlara sahip ebeveynler (engellilik, infertilite, anomalili bebeği olan, istenmeyen gebelik, çoğul gebelik) doğum sonrası döneme adaptasyon sağlamakta zorlanmaktadır. Engelli ebeveynlerin doğum sonu döneme uyumları uzayabilirken, infertil ebeveynlerde doğum sonu dönemde postpartum depresyon görülebilmekte ve anomalili bir bebeğe sahip olan ebeveynlerde post-travmatik stres yaşayabilmektedir. İstenmeyen gebelik sonucu bebek sahibi olan ebeveynlerde öfke, hayal kırıklığı, bebeği istememe gibi tepkiler görülebilmekte, çoğul gebeliklerde doğum sonrası psikolojik ve sosyal desteğe ihtiyaç duyulmaktadır. Bu derleme özel durumlara sahip ebeveynlerin doğum sonrası döneme adaptasyon süreçleri ile ilgili ebe ve hemşirelere farkındalık kazandırmak amacıyla hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Postpartum, uyum, ebelik, gebelik, annelik

Adaptation of individuals with special conditions to postpartum period and responsibilities of midwives

Postpartum period is a very important process for parents and babies. Especially parents with special conditions (disability, infertility, abnormal infant, unintended pregnancy, multiple pregnancy) have difficulty in adapting to the postnatal period.While adaptation of disabled parents to postpartum period may be prolonged, postpartum depression may be observed in infertile parents in postpartum period and parents with an abnormal infant may experience post-traumatic stress. Parents who have babies as a result of unintended pregnancy; reactions just like anger, frustration, not wanting the baby can be seen, postpartum psychological and social support are needed in multiple pregnancies. This review was prepared to raise an awareness for midwives and nurses about the adaptation processes of the parents with special conditions.

Keywords:

Postpartum, adaptation, midwifery, pregnancy, motherhood,

PDF

___

1. Şahin NH, Dişsiz M, Dinç H, Soypak F. Perceived spousal support among women in early postpartum period: Scale development study. J Anatol Nurs Health Sci 2014;17: 73-79. 2. Ergül A. Normal Lohusalık Süreci ve Bakım. Beji NK, editör. Kadın Sağlığı ve Hastalıkları. 1. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitap Evi; 2016. P:413-454. 3. Yıldırım A, Hacıhasanoğlu R, Karakurt P.The relationship between postpartum depression and social support and affecting factors. J Hum 2011;8:31-46. 4. Taşkın, L. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği 11. Baskı, Ankara: Sistem Ofset Matbaacılık; 2017.p.36-40. 5. World Health Organization (WHO). (2011). Disability, including prevention, management and rehabilitation.: http://www.who.int/nmh/a5817/en/. 6. Azarkan, EB. Birleşmiş Milletler Engelli Kişilerin Haklarına Dair Sözleşme ve Türkiye'de Engelli Hakları. Dicle Üniv Hukuk Fak Derg 2018;23-3;29. 7. Güngör İ. Riski Yenidoğan ve Hemşirelik Bakımı. Beji NK, editör. Kadın Sağlığı ve Hastalıkları. 1. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitap Evi; 2016. p. 637-639. 8. World Health Organization. (2016) Disability and rehabilitation: http://www.who.int/disabilities/data/en/ 9. Homeyard, C, Montgomery, E, Chinn, D, Patelarou, E. Current evidence on antenatal care provision for women with intellectual disabilities: a systematic review. Midwifery.2016;32:45-57. 10. Sağlık Bakanlığı. Halk Sağlığı Kurumu Kadın ve Üreme Sağlığı Daire Başkanlığı. 2014.Ankara, Türkiye. 11. Sumilo D, Kurinczuk J, Redshaw M.E, Gray R. Prevalence and impact of disability in women who had recently givenbirth in the UK. BMC Preg Child birth. 2012;12:1-31. 12. Mitra M, Lu E, Diop H. Smoking among pregnant women with disabilities. Womens Health Issues 2012;22:233–239. 13. Signore, C, Spong, CY, Krotoski, D, Shinowara, NL, Blackwell, SC. Pregnancy in women with physical disabilities. Obst & Gynec 2011;4:935-947. 14. Lipson JG, Rogers JG. Pregnancy, birth, and disability: women's health care experiences. Health Care Women Int 2000;21:11-26. 15. Mitra M, Long BL, Iezzoni LI., Smeltzer SC, Smith LD. Pregnancy among women with physical disabilities: unmetneeds and recommendations on navigating pregnancy. Dis and Health Jour 2016;9:457-463. 16. Smeltzer, SC. Pregnancy in women with physical disabilities. Jour of Obst, Gynec &Neonat Nurs 2007;36: 88-96. 17. Malouf R, Redshaw M, Kurinczuk JJ, Gray R. Systematic review of heath care interventionsto improve outcomes for women with disability and their family during pregnancy, birth and postnatal period. BMC Preg and Child Birth 2014;14:1-5. 18. World Health Organization. Disability andrehabilitation: (2016) http://www.who.int/disabilities/data/en/ 19. Mascarenhas MN, Flaxman SR, Boerma T, Vanderpoel S, Stevens GA.National, regional, and global trends in infertility prevalence since 1990: A systematic analysis of 277 health survey. PLoS Med 2012;9:12. 20. Türkiye Demografik ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (2013).. Ankara, Türkiye: Kalkınma Bakanlığı ve TÜBİTAK. 21. Arslan Öİ, Okumuş, H, Lash, A.A, Firat, MZ. Cultural Validation of theTurkish Version of the Infertility Self-Efficacy Scale–Short Form TISE-SF. Jour of Transcult Nurs 2014;25:232-240. 22. Tüzer V, Tuncel A, Göka S, Bulut SD, Yüksel F, Atan A, et al. Marital adjustment and emotional symptoms in infertile couples: gender differences. Turk Jour of Med Sci 2010;40:229-237. 23. Phillips E, Elander J, Montague J. Managing multiple goals during fertility treatment: An interpretative phenomenological analysis. Jour of Health Psyc 2014;19:531–543. 24. Dornelles LM, MacCallum F, Lopes RC, Piccinini CA, Passos EP. Living each week as unique. Maternal fears in assisted reproductive technology pregnancies. Midwifery 2014;115-120. 25. Ladores S, Aroian, K. The early postpartum experience of previously infertile mothers. Jour of Obst Gynec Neonat Nurs 2015; 44:370-379. 26. Ranjbar F, Behboodi MZ, Borimnejad L, Ghaffari RS, Akhondi MM. Experiences of infertile women seeking assisted pregnancy in Iran: a qualitative study. Jour of Repro Infer 2015;16:221-228. 27. French LR, Sharp DJ, Turner KM. Antenatal needs of couples following fertility treatment: a qualitativestudy in primary care. Br J Gen Pract 2015;65:570-577. 28. Chen CJ, Chen YC, Sung HC, Kuo PC, Wang CH. Perinatal attachment in naturally pregnant and infertility-treated pregnant women in Taiwan. J Adv Nurs2011;67:2200-2208. 29. Coleman, P. Diagnosis of fetal anomaly and the increased maternal psychological toll associated with pregnancy termination. Issues Law Med 2015;23:30. 30. İlhan Ö, Özer E, Alkan S, Akbay S, Kanar B, Sütçüoğlu S. Farklı Anomalilerin Eşlik Ettiği Potter Sendromlu Bir Yenidoğan. Muğla Sıtkı Koçaman Üni Tıp Derg 2015; 2:47-49. 31. Chenni N, Lacroze V, Pouet C, Fraisse A, Kreitmann B, Gamerre M, Boubli L, D'Ercole C. Fetal heart disease and interruption of pregnancy: factors influencing the parental decision‐making process. Prenat Diagn 2012;32:168‐172. 32. Seltzer MM, Floyd F, Song J, Greenberg J, Hong J. Midlife and aging parents of adults with intellectual and developmental disabilities: impacts of lifelong parenting. Amer Jour on Intel Develop Dis 2011;116:479-499 33. Dikmen U. Gebelik ve Doğum.2. Baskı. Ankara:Sistem Ofset Matbaacılık; 2013.p. 33-35. 34. Kaytez ND. Engelli çocuğu olan ailelerin gereksinimlerinin ve stres düzeylerinin incelenmesi. Eğit ve Öğret Araş Derg 2015;4:197-214 35. Oland, A, Booster GD, Bender BG. Integrated behavioral health care for management of stress in allergic diseases. Ann Aller Asth Immun 2018;32:168-72. 36. Lotto R, Armstrong N, Smith LK. Care provision during termination of pregnancy following diagnosis of a severe congenital anomaly - A qualitative study of what is important to parents. Midwifery 2016;43:14–20. 37. Gökçedağ A, Baydın S Ş, Lal BT, Alataş İ, Öztüregen, E. Spina Bifida Tanısı Alan Çocukların Ebeveynlerinin Depresyon ve Anksiyete Düzeyleri İle Stresle Başa Çıkma Becerileri. İstanbul Kanuni Sultan Süleyman Tıp Derg 2012;4:74-79. 38. Dal AN, Ertem G. Fetal Sağlığın Değerlendirmesi ve Tarama Testleri. Sevil Ü Ertem G, edidtör. Perinotololoji ve Bakım. 1.Baskı. Ankara. Ankara Nobel Tıp Kitapevi; 2016.p.373-408 39. Kilic D, Gencdogan B, Bag B, Arıcan D. Psychosocial problems and marital adjustments of families caring for a child with intellectual disability. Sex and Dis 2013;31:287-296. 40. Yıldırım A, Hacıhasanoğlu AR, Karakurt P. Effects of a nursing intervention program on the depression and perception of family functioning of mothers within ellectually disabled children. Jour of Clin Nurs 2013;22:251-261. 41. Ersoy E, Karasu Y, Çelik E Y, Ersoy AÖ, Tokmak A, Taşçı Y. Gebeliği plansız olan kadınların kişisel özellikleri ve kontrasepsiyon hakkındaki. Jour of Clinic and Exper Inves 2015;6:250-255. 42. Çalışkan BG, Doğan B, Olçum GG. Kırsal bölgede yaşayan kadınların aile planlaması yöntemi tercihlerine yaş ve eğitimin etkisi. Türkiye Aile Hekim Derg 2014;18:189-194. 43. Özkan H, Kanbur A, Apay S, Kılıç M, Ağapınar S, Özorhan EY. Annelerin doğum sonu dönemde ebeveynlik davranışlarının değerlendirilmesi. Şişli Etfal Hast Tıp Bül 2013;47:117-121. 44. Taner, S. Planlanmamış Gebeliklerin Doğum Sonrası. Aydın, Türkiye: Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Yüksek Lisans. 2014. 45. Özkan HP. Annelik davranışını öğrenme süreci ve hemşirelik desteği. Bozok Tıp Derg 2011;3:35-9. 46. Baykal Z, Güner EG. (2016). Gebeliği Etkileyen Sağlık Durumları. Sevil Ü Ertem G, edidtör. Perinotololoji ve Bakım. 1.Baskı. Ankara. Ankara Nobel Tıp Kitapevi; 2016.p.254-280 47. Qin, J, Wang H, Sheng, X, Liang D, Tan H, Xia, J. Pregnancy-related complications and adverse pregnancy outcomes in multiple pregnancies resulting from assisted reproductive technology: a meta-analysis of cohort studies. . Fertil Steril 2015;11-12. 48. American College of Obstetricians and Gynecologists. Multifetal gestations: twin, triplets, and higher-order multifetal pregnancies Practice Bulletino. 169. Obstet Gynecol 2016;128:131-146. 49. Vayssière C, Benoist G, Blondel B, Deruelle P, Favre R, Gallot D et al. Twin pregnancies: guidelines for clinical practice from the French College of Gynaecologists and Obstetricians (CNGOF). Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2011;156:12–17. 50. Kaveh M, Ghajarzadeh M, Tanha FD, Nayeri F, Keramati Z, Shariat M, et al. Pregnancy Complications and neonatal outcomes in multiple pregnancies: A comparison between assisted reproductive techniques and spontaneous conception. Fertil Steril 2015;8:367-372. 51. Blickstein, I, Barak O. Multiple pregnancies and births. Evidence‐based Med Obstetric and Gyneco 2019;467-477. 52. Çınar N, Köse D, Doğu Ö. Çoğul bebeklerin anne sütü ile beslenmesi. Sakarya Med J 2012;2:115-21. 53. Bennington LK. Breast feding multiples: It can be done. Newborn Infant Nursing Reviews 2011;194-7. 54. Koyun A, Taşkın L, Terzioğlu F. Yaşam dönemlerine göre kadın sağlığı ve ruhsal işlevler: Hemşirelik yaklaşımlarının değerlendirilmesi. Psik Gün Yak 2011;3:1-12. 55. Didişen, NA, Gerçek E. Yardımcı Üreme Teknolojileri Aracılığı ile Oluşan Çoğul Gebeliklerde Emzirme. The Jour of Ped Res 2015;2:177-182. 56. Gülengül M, Bilge A, Yücel U, Çeber E. Gebelik ve doğum sonrası dönemde sosyal destek algısı düzeylerinin incelenmesi. Psik Hemş Derg 2010;1:71-76.