Değerler Eğitiminin Referansları Bağlamında Hacı Bektaş-ı Velî'nin Makâlâtı

Hacı Bektaş-ı Veli, Horasan'dan gelerek Sulucakarahöyük'e yerleşmiş Türkmen dervişidir. Yeniçeri Ocağı ve Bektâşî tarikatının piri olduğunun kabul edilmesi, Alevî-Bektâşî Tarikatının önemli şahsiyetlerinden birisi olmasına rağmen döneminin sûfî kaynaklarında adının geçmemiş olması, Hacı Bektaş-ı Velî etrafında zaman zaman dinî, siyasî ve ideolojik tartışmalara sebep olmuştur. Anadolu erenlerinin hiçbirisi onun kadar menkıbevî bir konum kazanmamıştır. Bu noktada olmasının nedenlerinden birisi de çok fazla müridi olan Baba İlyas'ın halifeliğinin ona nasip olmasıdır.Hacı Bektaş Veli,Tasavvuf etrafında oluşan İslâm'ın temel prensipleri,"iman, ahlâk ve ibadet" kavramlarını mistik bir yorumla muhabbet, sevgi ve hoşgörü çerçevesinde açıklamış,yol ve hal insanıdır. Hacı Bektaş-ı Veli "Her ne ararsan kendinde ara","Yetmiş iki milleti bir gör", "Düşmanın dahi insan olduğunu unutma", "Bir olalım, iri olalım, diri olalım" diyerek bugün bile insanlığın çok uzak olduğu değerleri tavsiye ederek Değerler Eğitimi'nin konusu olan birçok ana başlığı o dönemde kendine has bir yorumla ifade edebilmeyi başarmış ve sözleri günümüze kadar ulaşmıştır. Bu çalışmada seküler ahlâk algısı ile ahlâkî değerlerin örselendiği zamanımızda Değerler Eğitiminin ana konularıyla ilgili olarak Hacı Bektaş-ı Veli'nin Makâlât'ından örnekler tahlil edilerek, son dönemde, zaman zaman spekülatif de olsa üzerinde tartışmaların devam ettiği değerlerin insanlığa kazandırılmasında katkısı incelenecektir.

Makalat Of Haji Bektash Veli The Context Of Reference Of Values Educatıon

Haji Bektash is a Turkmen dervish who came from Horasan and settled Suluca- karahöyük. Janissaries and the recognition that the patriarch of the Bektashhi sect, despite being one of the major figures of the Alevi-Bektashhi sect , did not become the source of the name of the Sufi term, Haji Bektash around the time when religious has led to the formation of political and ideological debate. None of those of Anatolia has been granted a position as he is tales. One of the reasons is that a lot of disciples who share Father Elijah caliphate. Haji Bektash is a way of people who explained the basic principles of Islam consists of Sufi context, "faith, morals and worship" is a way of concepts in the mystical interpretation of human love and tolerance line. Haji Bektash sayings "Whatever you search, search yourself", "Look seventytwo people with the same view", "Don't forget that your enemy is also a people", "Let's be one, big and alive " even today, the universal values of humanity that is too far by referring to values education, which is the subject of a lot of our time managed to deliver a peculiar interpretation of the main title from that period. Where is corroded secular moral perception and moral values in our time, values education as relevant to the main topics of haji Bektashh veli by analyzing examples from makalat, recently, the value of the debate that continued on from time to time , albeit speculative contribution to education will be examined.

___

  • http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/ (07.11.2015).
  • Bolay, Süleyman Hayri (2013), "Aşkın Değerler Buhranı", Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu, 2.bs.,Dem Yay., İstanbul.
  • Coşan, Esad, Makâlât, Hacı Bektaş-ı Velî, Sad. Hüseyin Özbay, Kültür Bak.
  • Dedebebaba, Bedri Noyan (1998), Bütün Yönleriyle Bektâşîlik ve Alevîlik, C.I, 1.bs., Ardıç Yay., Ankara.
  • Doğan, D.Mehmed (1996), Büyük Türkçe Sözlük, İz Yay.İstanbul.
  • Eğri, Osman "Bektâşîlik'te Ahlâk Eğitimi", Türk Kültürü'nde Alevîlik- Bektâşîlik Sempozyumu, 22-23 Mart Çorum.
  • Eğri, Osman (2007), Alevî Bektâşî Klasikleri-Kitabı Cabbâr Kulu, TDV. Yay. Ankara.
  • Ertürk, Selahattin (2013), Eğitimde Program Geliştirme, 1.bs. Edge Akademi Yay., Ankara.
  • Gölpınarlı, Abdülbaki, Vilayetname- Menâkıb-ı Hacı Bektaş'ı Veli, İnkılap Yay., İstanbul, ts.
  • Güzel, Abdurrahman (2002), Hacı Bektâş Velî ve Makâlât, Akçağ Yay., Ankara
  • Hacı Bektaş-ı Velî (2011), Makâlât, TDV. Yay., Ankara.
  • http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/10/05/743046/dosyalar/2013_02/2 4015229_değerler eğitimi yönergesi.pdf (11.11.2015).
  • Işıcık,Yusuf (2008), Kur'an Meali, Konya İlahiyat Derneği Yay., Konya.
  • Kaplan, Doğan (2009), Yazılı Kaynaklarına Göre Alevilik, TDV. Yay., Ankara.
  • Kozan, Ali (2013), "Hacı Bektâş Velî'ye İzafe Edilen Bir Eser: Emânet-i Hazret-i Pîr" , Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, S. 67.
  • Köprülü, Fuat (1984), Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Diyanet İşleri Başkanlığı Yay., Arısan Mat., V. bs., Ankara.
  • Köylü, Mustafa, Altaş Nurullah(2014), Din Eğitimi, 3.bs., Ensar Yay., İstanbul
  • Kültür Bakanlığı Nevşehir Valiliği, Hacı Bektaş Kılavuzu, Kültür Bak.Nevşehir Valiliği Yay., Ankara,
  • Ocak, Ahmet Yaşar (1996), "Hacı Bektaş-ı Velî", TDVİA, C.XIV, TDV. Yay., Ankara.
  • Ocak, Ahmet Yaşar (2011), Babailer İsyanı (Aleviliğin Tarihsel Altyapısı), V.bs.,Dergah Yay.,İstanbul.
  • Özcan, Hüseyin (2012), "Hacı Bektâş Velî'de Hz. Muhammed Algısı", Türk Kültürü ve Hacı Bektaş-ı Velî Araştırmaları Dergisi, S.62.
  • Özsoy, Ömer; İlhami GÜLER (2014), Konularına Göre Kur'an (Sistematik Kur'an Fihristi), Fecr Yay.,Ankara. Türk Dil Kurumu (1998), Türkçe Sözlük, C. I, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Kurumu Yay., 9.bs., Ankara.
  • Uyar, Hayati (2005), Hazret-i Ali'nin Din İle İlgili sözleri ve Hacı Bektaş-ı Veli'nin Makâlât, Besmele Tefsiri ve Fevâidi, Devran Mat., Ankara.
  • Yavuzer, Hasan (2013), "Hoşgörü Önderi Hünkâr Hacı Bektaş-ı Velî", Turkish Studies, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkisch or Turkic Volume, 8/8 Summer, p. 2225-2237, Ankara.