İslâm Tarihi Perspektifinden Çocuk Terbiyesinin Esasları ve Modern Eğitim Metodlarıyla Mukayesesi

İslâm dini evlenmeyi ve çocuk sahibi olmayı çeşitli vesilelerleteşvik eder. Toplumların temel taşını oluşturan ailenin, insan vetoplum için çok sayıda faydası bulunmaktadır. Bunlar arasındabelki de en önemlisi insan neslinin devamının sağlanmasıdır. Birnevi çocuklar için kurulan ailede onların eğitimi gayet önemlidir veihmal edilmemelidir. Müslümanlar için en güzel örnek teşkil edenHz. Peygamber’in hayatındaki örnekler çocukların yetiştirilmesi hususunda son derece ehemmiyet arz eder. Bu örneklerin değerlendirilmesi ise Siyer ilmine ihtiyaç duyar.Allah Resûlü’nün gerek ehl-i beytinden olan çocuklara gerekse de ashabının çocuklarına yaklaşımı bizlere bu noktada genelprensipleri sunar. Bu çalışmada Hz. Peygamber’in çocuk terbiyesindeki temel yöntem ve esasların yanında çocuklara Hz. Peygamber’insünneti bağlamında öğretilmesi gereken hususlar ele alınmıştır.

Principles of Child Education from the Perspective of Islamic History

The foundation stone of societies is the family. Islam encourages marriage and childbearing for certain reason. The family life has many benefits for human and society, perhaps the most important amongst them, is the human generation continuity. Child education is very important in the family, that’s why it should not be neglected. The related examples from the life of the prophet Muḥammad, who have the most beautiful example for Muslims, signify the importance of child upbringing. We need the knowledge of prophet Muḥammad’s biography to fathom the wisdom behind these examples. The approach of the messenger of Allāh towards the children of both the ahl al-bayt and his companions provides us generalprinciples at this point. This study addresses the issues to teach children the Sunna of the prophet together with the basic methods and principles, which were applied by the prophet.

PDF

___

Acarlıoğlu, Ahmet. Ahlâk-ı Alâi’de Aile. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2010.
Ay, Mehmet Emin. “Ailede Verilecek Din Eğitiminde Genel Prensipler”. İslam’da Aile ve Çocuk Sempozyumu. 2. Baskı. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2005.
Ay, Mehmet Emin. Din Eğitimi ve Öğretiminde Mükafat ve Ceza. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, 1992.
Aydın, Mustafa-Tekin, Mustafa. Türkiye’de Aile, Proje Koordinatörü Cevat Özkaya. İstanbul: Sekam, 2011.
Ayhan, Halis. Eğitime Giriş ve İslamiyet’in Eğitime Getirdiği Değerler. 2. Baskı. İstanbul: Damla Yayınları, 1986.
Ayverdi, İlhan. Büyük Misalli Türkçe Sözlük. 4. Baskı. İstanbul: Kubbealtı Yayınları, 2011.
Bayraklı, Bayraktar. "Kur'an-ı Kerim’e Göre Ailede Çocuk Eğitimi”. İslam'da Aile ve Çocuk Terbiyesi-2. 2. Baskı, İstanbul: Ensar Neşriyat, 2005.
Bayraklı, Bayraktar. İslam’da Eğitim: Batı Eğitim Sistemleriyle Mukayeseli. İstanbul: Dergah Yayınları, 1980.
Canan, İbrahim. Hz. Peygamber'in Sünnetinde Terbiye. İstanbul: Işık Akademi Yayınları, 2008.
Çağlar, Doğan. Uyumsuz Çocuklar ve Eğitimi. Ankara: AÜEFY, 1974.
Çamdibi, Mahmut. “Ailede Çocuğun Ahlaki Terbiyesi”. İslam’da Aile ve Çocuk Terbiyesi-2. Ed. İbrahim Canan. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2005: 119- 121.
Çevikoğlu, Nurten. “İslam’a Göre Çocuk Terbiyesinde Annenin Yeri”, İslam’da Aile ve Çocuk Terbiyesi (II). Ed. Prof. Dr. İbrahim Ca nan. 2. Baskı. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2005.
Demircan, Adnan. Hz Peygamber'in (sav) Ailesi ve Aile Hayatı. İstanbul: Ufuk Yayınları, 2014.
Duman, Zeki. “Asr-ı Saadet’te Adab-ı Muaşeret”. Bütün Yönleriyle Asr-ı Saadet'te İslâm. Ed. Prof. Dr. Vecdi Akyüz. İstanbul: Ensar Yayınları, İkinci Basım, 2007.
Ebû Abdullah el-Musab b. Abdullah b. el Musab ez-Zübeyrî. Kitabu Nesebu Kureyş. Thk. Livi Profnesal. 3. Baskı. Beyrut: Daru'l Ma'rife, 1953.
Ebû Abdullah Muhammed b. Ömer b. Vakıd el-Eslemi Vakidi. elMegazi. Thk. Marsden Jones. 3. Baskı. B.y. : Darü'l Kütüb, 1984.
Ebû Abdullah Muhammed b. Sa'd b. Meni' ez-Zühri İbn Sa'd. Kitâbü't-Tabakati'l-kebir. Thk. Ali Muhammed Ömer. Kahire: Mektebe Hancı, 2001/1421.
Ebû Abdullah Muhammmed b. İsmail el-Buhârî. Sahîh. İstanbul: Çağrı Yayınları, ts.
Ebû Bekr Abdürrezzâk b. Hemmam Abdürrezzâk es-San'ani. elMusannef. Thk. Habiburrahman A'zami. 2. Baskı. Beyrut: elMeclisü'l-İlmi, 1983.
Ebû Dâvûd Süleyman b. Eş’as es-Sicistânî. Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, ts.
Ebû Îsâ Muhammed b. Îsa b. Sevre et-Tirmizî. Câmiü’t-Tirmizî. İstanbul: Çağrı Yayınları, ts.
Ebû Muhammed Zekiyüddin Abdülazîm b. Abdülkavî el-Münzirî, Muhtasaru Süneni Ebû Dâvûd. Thk. Ahmed Muhammed Şâkir. Beyrut: Dâru’l-ma’rife, ts.
Ebu Zeyd Veliyyüddin Abdurrahman b. Muhammed İbn Haldun. Mukaddime. Thk. Abdüsselam Şeddadi. Dârü'l-Beyza, 2005.
Ebü’l-Abbâs Muhammed b. Yezîd el-Müberred. el-Kâmil. Thk. Dr. Muhammed Ahmed ed-Dâlî. 3. Baskı. Beyrut: Müessestü'rRisâle, 1997.
Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed İbn Hacer Askalânî. Sahâbe-i Kiram Ansiklopedisi. Trc. Naim Erdoğan. İstanbul: İz Yayıncılık, 2010.
Ebü’l-Ferec, Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed Bağdâdî İbnü'l-Cevzi. el-Muntazam fî tarihi'l-müluk ve'l-ümem. Thk. Muhammed Abdulkadir Ata. Beyrut: Darü'l Kütüb el-İlmiyye, 1992.
Ebü’l-Hüseyin Müslim b. Haccâc el-Kuşeyrî. Sahîh. Thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. İstanbul: Çağrı Yayınları, ts.
Ebü'l-Abbas Ahmed b. Yahyâ b. Cabir Belazüri. Ensâbü'l-eşraf. Thk. Süheyl Zekkar. Beyrut: Riyad Zerkay, Darü'l Fikir, 1997.
Ebü'l-Hasan Ali b. Ahmed b. Muhammed en-Nisaburi Vahidi. Esbâbu nüzûli’l-Kur’ân. Beyrut: 'Alemü'l-Kütüb, ts.
Gazâlî, Ebû Hâmid Muhammed. İhyâu Ulûmi’d-Dîn. Trc. Ali Arslan. İstanbul: Yaylacık Matbaası, 1971.
Irmak, Sâdî. Sağlıkta Ve Hastalıkta Beslenme. İstanbul: Okat Yayınevi, ts.
Jacquin, Guy. Çocuk Psikolojisinin Ana Çizgileri. Trc. Mehmet Toprak. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1976.
Kınalızâde Ali Çelebi. Ahlâk-ı Alâî. Bulak: 1833.
Kozcu, Şener-Sezen Zeytinoğlu, “Fiziksel Çocuk İstismarı Konusunda Bir Araştırma”. Aile Yazıları-3. Ankara: Tcbaak, 1991.
Köse, Ali. Ahlâk-ı Alâi'nin II. Kitabı İlmü Tedbiri'l-Menzil'de Eğitim. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 1988.
Mâlik b. Enes, (Yahyâ b. Yahyâ rivayeti). el-Muvattâ. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
Muhammed Hüseyin Ebu Yahya. Nizamü'l Üsra fi'l İslâm. Amman: ts.
Önkal, Ahmet. Rasulullah’ın İslama Davet Metodu. Konya: İsra Yayınları. Yedinci Baskı, 1992.
Rousseau, Jean-Jacques. Emil Yahut Terbiyeye Dair. Çev. Hilmi Ziya Ülken-Salahattin Güzey-Ali Rıza Ülgener. İstanbul: Türkiye Yayınevi, 1943.
Russell, Bertrand. Eğitim Üzerine. Çev. Nail Bezel. İstanbul: 1993.
Sandström, C. I.. Çocuk ve Gençlik Psikolojisi. Çev. Prof. Dr. Refia Şemin. İstanbul: Edebiyat Fakültesi Matbaası, 1982.
Saygılı, Sefa. “Anne Babanın Kişilik Gelişimindeki Rolü”, Aile Sempozyumu. İstanbul: Sistem Ofset. Medeniyet Vakfı, 2015.
Yavuz, Kerim. Çocukta Dini Duygu ve Düşüncenin Gelişmesi : (7-12 yaş). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 1987.
Yörükoğlu, Atalay. Çocuk Ruh Sağlığı. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1976.
Zeynüddin Muhammed Abdürrauf b. Tacilarifin b. Ali Münavi. Feyzü'l-kadir şerhi'l-Câmii's-sagir. Mısır: Mektebetü't Ticâriyye, 1356/1937.