İMAM ŞAMİL'İN ÇERKESYA NAİBİ MUHAMMED EMİN’İN KUZEYBATI KAFKASYA’DAKİ FAALİYETLERİ (1848-1859)

İmam Şamil’in Çerkeslere gönderdiği üçüncü naibi Muhammed Emin, 19. yüzyıl ortalarında Çerkeslerin, özellikle Abadzeh, Şapsığ ve Ubıhların sosyal, dini ve politik yaşamında on yıldan fazla (1848-1859) önemli rol oynadı. Başlıca amacı, bölünmüş Çerkes topluluklarını Şamil’in müridizm (gazavat) öğretisi etrafında birleştirmek ve sonra da bu gücü onun güçleriyle birleştirmekti. Nihai amaç da bütün Kuzey Kafkasyalıları Rusya’nın kolonyal yayılmacılığına karşı yönlendirmekti.

Anahtar Kelimeler:

Çerkesler, Çerkesya, Kafkas-Rus Savaşı, Kuban, müridizm

Activities of Muhammad Amin, Imam Shamil's Envoy to Circassia, in Western Caucasus (1848-1859)

Imam Shamil's third envoy to Circassians, Muhammad Amin, was the most significant deputy of the former the mid 19th Century who played an important role in the social, religious and political life of Circassians for more than a decade (1848-1859), mainly among the egalitarian Circassian subgroups, the Abdzakh, Shapsug and Ubykh. His main goals, within Shamil’s Muridism (gazavat) concept, were to bring all the divided Circassian subgroups to join forces and to join this united force with that of the Imam. The ultimate goal was to direct all North Caucasians in a concerted attack against Russian colonial expansion.

Keywords:

Çerkesler, Çerkesya, Kafkas-Rus Savaşı, Kuban, müridizm,

PDF

___

Felitsın Y.D. Knyaz Sefer-bey Zan. Politiçeski deyatel i pobornik nezavisimosti çerkesskogo naroda, Kubanski Sbornik, Yekaterinodar, 1905, T. X
AKAK (Kafkasya Arheografi Komisyonu Tarafından Toplanan Belgeler), Tiflis, 1885, T.X
AKAK (Kafkasya Arheografi Komisyonu Tarafından Toplanan Belgeler), Tiflis, 1904, T.XII
Karlgof N. Magomet Amin, Kavkazski Kalendar na 1861 g., Tiflis, 1860
Kazembek A.K. Mohammed Amin, Russkoye Slovo, SPb., 1860, Vıp.6
ARİGİ Arşivi
Şçerbina F.A. İstoriya Kubanskogo Kazaçego Voyska, Yekaterinodar, 1913, T.12.
Shaukat, Mufti. Heroes and Emperors in Circassian History. Beirut, 1972
Hacimukov V.N. Narodı Zapadnogo Kavkaza, Kavkazskiy Sbornik, Tiflis, 1911
GAKK (Krasnodar Krayı Devlet Arşivi)
RGVİA (Rusya Devlet Askeri-Tarih Arşivi)
TSGA KBR (Tsentralnıy Gosudarstvennıy Arhiv Kabardino-Balkarskoy Respubliki) (Kabardey-Balkar Cumhuriyeti Merkezi Devlet Arşivi)
Kasumov A.A. Severo-Zapadnıy Kavkaz v Russko-Turetskih Voynah i Mejdunarodnıye Otnoşeniya XIX. veka, Rostov-na-Donu, 1989