Alan Antropolojisinin Sorunları ve Yöntemleri: Çerkes Diasporası [Problems and Methods of the Field Anthropology: The Circassian Diaspora]

Çerkes nüfusunun % 90’ını oluşturan ve dünyanın 50’den fazla ülkesine dağılmış diasporası, Rus-Kafkas Savaşı’na (19. Yüzyıl) ve iki dünya savaşına bağlı olarak oluştu. Makale yazarının gözlemleri Türkiye’nin yerel Çerkes kültürel adacıklarından biri olan Uzunyayla’da 2009, 2011, 2014 ve 2015 yıllarında gerçekleştirilen alan araştırmaları sırasında yapıldı. Alan çalışmasında kişiler arası ve gruplar arası iletişimin etnik özellikleri incelendi. Bu makalede Çerkes diasporasında otantik folklorun (dilin ve geleneksel kültürün) taşıyıcılarının azalması, derlemecinin ve kaynak kişilerin sosyal (toplumsal davranış, etik, toplumsal cinsiyet) iletişimi gibi halkbiliminin ve antropolojinin sorunları ele alınıyor.

Anahtar Kelimeler:

Çerkes, folklor/halkbilim, alan antropolojisi, Türkiye, diaspora, derlemeci

Alan Antropolojisinin Sorunları ve Yöntemleri: Çerkes Diasporası [Problems and Methods of the Field Anthropology: The Circassian Diaspora]

The Circassian diaspora, which was formed as a result both of the Russian-Caucasian War in the mid 1860s and of the two world wars of the 20th century, reside in more than fifty countries around the world and comprise almost 90% of the world's Circassian population. This article is based on the materials the author collected and the observations she made during field trips in 2009, 2011, 2014 and 2015 to one of the Circassian cultural enclaves in Turkey, the Uzunyayla region of the Central Anatolian city of Kayseri. In this field study, the ethnic aspect of interpersonal and intra-group communication is investigated. The article also deals with the decrease, over the years, in the numbers of informants who continue to carry the traditional culture and linguistic heritage, as well as the social aspects ( i.e. etiquette, ethic, gender) of the communication between the researcher and the informant, which are the problems of the academic disciplines of folklore and anthropology.

Keywords:

Circassians, Adyghes, folklore anthropology, field folklore, Turkey, diaspora, legendary (collector), informant,

PDF

___

Fadeyeva L. V. (2008), “Rasskazçik i kommentator: pozitsii v ustnom povestvovanii, Aktualnıye problemı polevoy folkloristiki”, Sbornik nauçnıh trudov. Vıp. 4 – Sıktıvkar: İzd-vo SıktGU, 15-23.
İvanov Vyaç. Vs. (2015), “Lingvistika tretego tısyaçeletiya: Voprosı k buduşçemu”, http://www.philology.ru/linguistics1/ivanov-04a.htm
Klyaus V. L. (2006), “K probleme videofiksatsii folklora, Pervıy Vserossiyskiy kongress folkloristov”, Sbornik dokladov, T. III, Moskva, 83-97, 95. Neklyudov S. Y. (2015), Zvuçaşeye slovo v folklore. http://www.ruthenia. ru/folklore/neckludov13.htm .
Paştova M. (2014), “Bir Uzunyayla "Öyküsü" Diaspora Hakkında Bir Halkbilim Araştırması”, Geçmişten Geleceğe Çerkesler Kültür, Kimlik ve Siyaset", ed. Sevda Alankuş ve Esra Oktay Arı, Ankara, 285-291.
Paştova M. M. (2012), “Folklor v çerkesskoy diaspore Turtsii: funktsionalnıye i regionalno-lokalnıye osobennosti”, Folkloristika i kulturnaya antropologiya segodnya. Tezisı i materialı mejdunarodnoy şkolı- konferentsii, Moskova, RGGU, 418-425. http://www.ruthenia.ru/folklore/may2012proceedings.pdf
Unarokova R. B. (2004), “Folklor adıgov Turtsii. Vstupitelnaya statya”, Tırkuyem yis adığeher. Orıuateher (Тыркуем ис адыгэхэр. IорыIуатэр) (Çerkesçe). , ed. R.B. Unarokova, Maykop, 15-24.