Konya Bölümü Folklorik Veteriner Hekimliğinde Ruminantlarda Doğum Bilgisi ve Jinekoloji [1] [2]

Çalışmada, Konya Bölümü'nde ruminantlarda geçmişten günümüze ulaşan doğum bilgisi ve jinekoloji hakkında tedavi, yöntem ve tekniklerin ve bu alandaki somut olmayan kültür mirasının ortaya çıkarılması amaçlandı. Çalışmanın materyalini, doğum bilgisi ve jinekoloji hakkında bilgi sahibi olan toplam 237 kaynak kişiden bilgi derleme formu yoluyla elde edilen yazılı, sözlü ve görsel veriler oluşturdu. Çalışmada, ruminantların doğum ve jinekolojik hastalıklar ve sorunları, üreme-doğum bilgisi ve isimlendirmelerine ilişkin veriler elde edildi. Sonuç olarak, Konya Bölümü'nde ruminantlarda doğum bilgisi ve jinekoloji alanındaki folklorik uygulamaların eski uygarlıklardan beri halk tıbbında kullanılan dinî-sihrî, ampirik ve rasyonel tedavi modellerine örnek gösterilebileceği; ruminantların cinsiyet ve üreme özelliklerine göre Türkçe isimlendirilmelerinin, Türk dilinin ve Türk halk kültürünün yaşadığını ve korunduğunu göstermesi bakımından önem arz ettiği söylenebilir.

Obstetrics and Gynecology of Ruminants at Folkloric Veterinary Medicine in Konya Region

In this study, the aim was that to uncover to treat, methods, technicals and intangible cultural heritage in this field about obstetrics and gynecology in folklore of Konya Region. The study materials have been occured number of 237 people in Konya Region. Also written, visual and oral informations and documents have been given by people who have knowledge about obstetrics and gynecology. The study has given us those data such as obstetrics and gynecological diseases-problems, knowledge of reproduction and delivery, and naming in ruminants. In conclusion, folkloric methods have been used since the old civilization around Konya Region as a part of practice for the sake of religion, magic, empirical and rational treatments. According to gender and reproduction features of ruminants, their importance can be submitted with regard to naming in Turkish, their adaptation and maintance to Turkish and Turkish culture.

PDF

___

Oğuz MÖ: Somut Olmayan Kültürel Miras Nedir? II. Baskı. 62-63, Geleneksel Yayıncılık, Ankara, 2013.
Artun E: Günümüzde Adana Âşıklık Geleneği ve Âşık Feymani. 5. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi Bildirileri, Cilt I, Ankara, 41-52, Günay U: Osmanlı İmparatorluğu ve Türk Halk Kültürü. Osmanlı Kültür ve Sanat, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 1999.
Önder M: Konya Maarifi Tarihi. Ülkü Basımevi, Konya, 1952.
Küçükbezirci S: Konya Halkbilimi Folklor Güldestesi. 11-30, T.C. Konya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, No: 115, Konya, 2006.
Acıpayamlı O: Türkiye folklorunda halk hekimliğinin morfolojik ve fonksiyonel yönden incelenmesi. Türk Halk Hekimliği Sempozyumu Bildirileri (23-25 Kasım 1988), Kültür Bakanlığı Milli Folklor Araştırma
Dairesi Yayınları: 110, Seminer, Kongre Bildirileri Dizisi: 27, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1-9, 1989.
Dilgimen H: Veteriner Hekimliği Tarihi. 63-127, Bozkurt Matbaası, İstanbul, 1947.
Kaşgarlı Mahmut: Divanü Lugat-İt-Türk (Çev. Besim Atalay). C.I, T.T.K. Basımevi, Ankara, 1985.
Kaşgarlı Mahmut: Divanü Lugat-İt-Türk (Çev. Besim Atalay). C.III, T.T. K. Basımevi, Ankara, 1986.
Dinçer F: Hastalık adlarının halk dilindeki Türkçe karşılıkları. Türk Dili, , 62-63, 1969.
Sinmez ÇÇ: Bozlak Kültüründe Folklorik Veteriner Hekimliği ve Hayvancılık Üzerine Araştırma. Doktora Tezi, Selçuk Üniv. Sağlık Bil. Enst., Akalın LS: Türk Folklorunda Kuşlar. 77, Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları: 191, Gelenek-Görenek-İnançlar Dizisi: 19, Ersa Matbaası, Ankara, 1993.
Uçar İ: Türkiye Türkçesinde hayvan adlarından türetilmiş bitki adları. Uluslararası Türkçe Edeb Kültür Eğit Derg, 2 (1): 1-19, 2013.
Özen A: Milli Kütüphanedeki Yazma Baytarnameler Üzerinde Tarihsel İncelemeler. Doktora Tezi, Ankara Üniv. Sağlık Bil. Ensti., 1999.
Arslan ES: Ege Bölgesi Folklorunda Veteriner Hekimliği ve Hayvancılık Üzerine Araştırmalar. Doktora Tezi. Ankara Üniv. Sağlık Bil. Ensti., 1998.
Dinçer F: Türk Folklorunda Veteriner Hekimliği Üzerine Araştırmalar. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara, 1967.
Sinmez ÇÇ: Sivas Yöresinde Folklorik Veteriner Hekimliği ve Hayvancılık Üzerine Araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi No: V-006, Sivas, 2013.
Yerlikaya H: Elazığ ve çevresinde hayvan hastalıklarında halk hekimliği üzerine araştırmalar. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 8 (2): 133-136, 2002.
Yüksel E: Aşağı Fırat Havzasında Veteriner Hekimliği Folkloru Üzerine Araştırmalar. Doktora Tezi, Fırat Üniv. Sağlık Bil. Enst., 2012.
Kalkan C: Döl Tutmayan Düvelerde, Klitorisin Çıkarılması ve Koterizasyonunun, Kan Progesteron ve Östrojen Seviyeleri ile Gebe Kalma Üzerine Etkisi. Doktora Tezi, Fırat Üniv. Sağlık Bil. Ensti., 1991.
Gül E: Eski Mısır Medeniyetinde Hamilelik Testi. 2013. http://www. bilgiustam.com/eski-misir-medeniyetinde-gebelik-testi-cinsiyet-tespiti- ve-dogum-kontrolu, Erişim tarihi: 19.10.2013.
Erk N: Bir baytarname incelemesi. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 6 (1-2): 135, 1959.
Güler M: Gebelik fizyolojisi. In, Alaçam E (Ed): Evcil Hayvanlarda Doğum ve Jinekoloji. 106-107, Medisan Yayın Serisi: 40, Ankara, 2002.
Kalkan C, Horoz H: Pubertas ve seksüel sikluslar. In, Alaçam E (Ed): Evcil Hayvanlarda Doğum ve Jinekoloji. 26, Medisan Yayın Serisi: 40, Ankara, 2002.
İşcan A: Anadolu halk hekimliği örneği şifa tası. Anadolu Şehrinin Günlük Hayatında Su Kültürü. 144, Ankara Büyükşehir Belediyesi, Aski Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 2013.
İzgi MC: Şamanizm ve şamanlara genel bakış. J Lokman Hek, 2 (1): 38, 2012.
Ocak AY: Alevi ve Bektaşi İnançlarının İslam Öncesi Temleri. 53-135, İstanbul, 2000.
Karaaslan M: Kaşkay Türklerinde doğum çevresinde gelişen inanç ve pratikler. Turk Stud, 6 (3): 1435-1448, 2011.
Coşkun NÇ: Yatır ve ziyaretlerin halk kültüründeki rolü bağlamında Mersin'deki Muğdat Dede türbesinin incelenmesi. Turk Stud, 8 (1): 1205- , 2013.
Erk N, Erk H: Veteriner doğum ve jinekoloji tarihine bir bakış. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 10 (1): 27, 1963.
Erk N: Dokuzuncu yüzyıla ait "Kitab al-Hayl val-Baytara" üzerinde bir inceleme. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 8 (4): 367-386, 1962.
Erk N: İslam Medeniyeti Çağında Veteriner Tababette Gelişmeler ve Naseri. 50-68, Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yayınları, Ankara, Üçer M: Sivas'ta doğum adetleri (doğum sonrası). Sivas Folkloru, 29, 5, 1975.
Baştan A: İneklerde Meme Hastalıkları. II. Baskı, 38, Hatiboğlu Basım ve Yayım, Ankara, 2007.
Taşkın T: Yetiştirme pratikleri. Koyun Keçi Genetik Islah Çalıştayı. Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği Yayınları, 229, Ankara, 2014.
Taşkın T: Kuzuların yapay sütle büyütülmesi. Ege Üniversitesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi. Teknik Bülten: 45, 2003.
Kandemir Ç, Alkan İ, Yılmaz Hİ, Ünal HB, Taşkın T, Koşum N, Alçiçek A: İzmir yöresinde küçükbaş hayvancılık işletmelerinin coğrafik konumlarına göre genel durumu ve geliştirilme olanakları. Hayv Üretim, (1): 1-17, 2015.