İKİNCİ MEŞRUTİYETİN İLANI VE OTUZ BİR MART HADİSESİ
Faik Reşit Unat Beyin yayına hazırladığı kitap, esasen Ali Cevat Beyin Otuz Bir Mart vakası hadiseleri üzerine kendi el yazısıyla 146 sayfalık kalın ciltli bir deftere kaleme aldığı bir fezlekedir. Adı geçen fezleke, ana olaylar çizelgesi ve o zamanı gözümüzde daha iyi canlandırmamızda yardımcı olacak resimlerin eklenmesi ve o günkü olayların bir konu ve anlam bütünlüğü içinde anlaşılırlığının kolaylaştırılmasının sağlanması bakımından bir takım belgelere atıf yapılarak zenginleştirilmesi ve düzenlenlenmesi ile hazırlanmıştır. Eser esasen iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm bir önsözden sonra Fezlekenin aktarılmasından, ikinci bölüm ise ana olaylar çizelgesi, indeks ve resimlerden oluşmakta ve Otuz Bir Mart Vakası hakkında bir tafsilat özelliği taşımaktadır. Ali Cevat Beyin özellikle olayların canlı tanığı olarak hem Padişah hem de İttihat ve Terakki Partisi ve diğer mülki ve idari eşraf hakkında anlattıkları, her ne kadar böyle bir maksadı olmasa da, Otuz Bir Mart vakası hakkında bildiğimizi düşündüğümüz birçok gerçeği hem teyit hem de tekzip etmektedir.
___
- Unat, F.,R., (1976), İkinci Meşrutiyetin İlanı ve Otuz bir Mart Hadisesi, Türk Tarih Kurumu Yayınevi, Ankara