Ev Kadınlarının Siyasal Katılımı ve Feminizm Anlayışları: İzmir Örneği

Bu çalışmada İzmirde yaşayan ev kadınlarının siyasal katılımı ve feminizm anlayışları araştırılmıştır. İzmir ili sınırları içerisinde 2014 yılında 352 ev kadınına 40 sorudan oluşan yüz yüze anket uygulaması yapılmıştır. Anket yapılan kadınların kimlik bilgileri saklı tutulmuştur. Araştırmaya katılan ev kadınlarına Türkiyede kadın olmak nedir? Aile içi kararları kim veriyor? Toplumda kadın erkek eşitliği var mı? Kadın erkek eşitsizliğine çözüm önerileriniz nelerdir? Feminizm nedir? Feminist misiniz? Kadın hakları, kadına karşı şiddet konularında siyasette gereği yapılıyor mu? Gelecekte toplumda kadının durumunu nasıl görüyorsunuz? Eşinizden şiddet görüyor musunuz? Haberleri izliyor musunuz? Eşinizden farklı bir partiye oy veriyor musunuz? STK üyesi misiniz? Gazete okuyor musunuz? soruları yöneltilmiştir. Anket sorularından elden edilen sonuçlar yüzdelik değerler olarak tablolarda ve kadınların cümlelerinden alıntılar şeklinde sunulmuştur. Türkiyenin batısında yer alan İzmir tarihsel süreçte yabancıların ve Türklerin iç içe yaşadığı bir şehir olmuştur. Farklı kültürlerin buluştuğu bir nokta olan İzmir, toplumsal anlamda şehrin kozmopolit bir kültüre sahip olmasına katkı sağlamıştır. Bugün İzmir çok kültürlü yapısını hala korumakta sosyolojik anlamda kültürlerarası paylaşımların ve anlayışın yüksek olduğu 4,4 milyon nüfusu ile Türkiyenin üçüncü büyük şehridir. Türkiyenin diğer bölgeleri ile karşılaştırıldığında ataerkil yapının doğurmuş olduğu cinsiyet eşitsizliklerinden nispeten daha az etkilendiğini varsaydığımız İzmirli kadınların siyasal katılımları/ siyasete bakış açıları nasıldır? İzmirli ev kadınlarının siyasete bakış açılarını ortaya koymaya çalışan bu araştırma, Türkiyede ataerkil anlayışın daha güçlü olduğu bölgelerinde yaşayan kadınların durumlarını tespit açısından bir referans oluşturacaktır. Araştırmaya katılan ev kadınları %60ı lise ve üstü eğitim düzeyine sahiptir. Araştırmanın temel bulguları arasında İzmirde kadınların %36sının eşlerinden fiziksel şiddet gördüğü, sadece %12sinin STK üyesi olduğu, %30unun hiç gazete okumadığı ve sadece %16sının kendini feminist olarak tanımladığı tespit edilmiştir. Çoğunluk ya feminizmin anlamını bilmemekte ya da gereksiz bir ideoloji ve erkek düşmanlığı olarak tanımlamaktadır.

Political Participation of Homemaker Women and their Attitude to Feminism: Case of İzmir

This article analyses the political participation of homemaker women in Izmir, Turkey and their attitude to feminist ideology, based on an anonymous survey conducted in 2014. The survey consists of the following questions: What is the meaning of being a women in Turkey? Who generally makes decisions in your family? Is there gender equality in your society? What are your proposals to solve gender inequality existing in the Turkish society? What is feminism? Are you a feminist? How do you consider the political responses regarding womens rights and violence against women? Have you experienced violence by your husband? How do you see the position of women in the Turkish society in the future? Do you watch the news on daily basis? Do you read the newspapers on daily basis? In the elections, can you vote for a different party from your husbands? Are you a member of an NGO? The answers to the questionnaire have been analysed both quantitatively and qualitatively. Izmir is the city on the West coast of Turkey. Izmir has been a city where different cultures live together, thereby contributing to a cosmopolitan culture. Today, Izmir still conserves its multicultural structure and from a sociological point of view, it is a city with a high share of intercultural relations and tolerance. It is the third largest city of Turkey with a population of 4,4 millions. Due to this multicultural character of the city, the patriarchal structure in Izmir weaker than other big cities and regions of Turkey. Consequently, a higher political participation of women in Izmir than in other parts of the country can be expected. Sixty per cent of the participatnts have a high school or university degree. However findings of the survey reveal that 36 per cent of women have experienced physical violence by their husbands, only 12 per cent are member of an NGO, 30 per cent of them do not read newspapers and only 16 per cent define themselves as feminists. The majority of the respondents define feminism negatively such as an unnecessary ideology, enemy of men or they do not even know the meaning of feminism.

PDF

___

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB) (2011). Türkiye Aile Yapısı Araştırması. İstanbul: Çizge.
Aksiyon (22 Nisan 2013). Kariyer mi çocuk mu ikilemine teşvik formülü. İnternet adresi: http://www.aksiyon. com.tr/dosyalar/-kariyer-mi-cocukmu-ikilemine-tesvik-formulu_535305. Erişim tarihi: 14.05.2015.
Almelek E. (2014). İzmir Son Durak. İstanbul: Minval Yayınları.
Ayata A. (2011). Türkiyede Kadının Siyasete Katılımı. İçinde, Tekeli Ş. (Ed.), 1980ler Türkiyesinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar. İstanbul: İletişim: 261-279
Ayyıldız Ü., Baybars M. & Kesken J. (2014). Türkiyede Kadınların Üniversiteler Bağlamında Yetki ve Karar Mekanizmalarına Katılımı. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. (42): 121-133.
Beauvoir S. (1947). Le Deuxieme Sexe. İnternet adresi: http://www.france info.us/03_books/books/beauvoir-deuxieme-sexe.pdf. Erişim tarihi: 12.01.2 015.
Bora A Günal A. (2011). 90larda Türkiyede Feminizm. İstanbul: İletişim Yayınları.
Clapham A. (2010). İnsan hakları. Ankara: Dost Yayınları.
Çakır S. (2013). Erkek Kulübünde Siyaset. İstanbul: Versus Yayınları.
Çarkoğlu A. & Kalaycıoğlu E. (2009). The Rising Tide of Conservatism in Turkey. The United States: Palgrave Macmillan.
Donovan J. (2013). Feminist Teori (7. bsk). İstanbul: İletişim Yayınları.
Dülger İ. (1984). Türkiyede Şehirde Yaşayan Kadının Siyasi Haklarını Kullanma Eğilimleri. Ankara: DPT Yayınları.
Erzene-Bürgin D. (2014). Feminist Kuram. İçinde Erciyeş N. & Aydınoğlu G. (Ed.), Kadın ve Toplum. İzmir: İzmir Üniversitesi Yayınları: 1-37.
Geçkin E. (2009). Türkiyede Kadınların Siyasal Katılımı: Ankarada AKPli ve CHPli Kadın Karşılaştırması. 6. Ulusal Sosyoloji Kongre Bildiri Kitabı, Toplumsal Dönüşümler ve Sosyolojik Yaklaşımlar Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
Gilman C.P. (1898). Women and Economics: A Study of the Economic Relation Between Men and Women as a Factor in Social Evolution. Boston: Small Maynard&Co.
Gökçimen S. (2008). Ülkemizde Kadınların Siyasal Alana Katılım Mücadelesi. Yasama Dergisi, 10: 5-59.
Gökdemir O. (2011). İlk Protestoyu İzmirli Kadınlar Yapmış. Haber Detay. İnternet adresi: http://www.izmir. bel.tr/HaberDetay/8022/tr. Eklenme tarihi: 3 Aralık 2011. Erişim tarihi: 27.05.2015
Göksel İ. (2013). Female Labor Force Participation in Turkey: The Role of Conservatism. Womens Studies International Forum. 41(1): 45-54.
Görgülü Ü. (2014). Kadın ve Siyaset. İstanbul: İz Yayıncılık.
Kandiyoti D. (2013). Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar. İstanbul: Metis Yayıncılık.
KSSGM (2011). Türkiyede Kadın 2001. Ankara: T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü.
Oakley A. (1974). The Sociology of Housework. Pitman Press: Bath Britain.
Önder N. (2013). Türkiyede Kadın İşgücünün Görünümü. ÇSGB Çalışma Dünyası Dergisi, 1(1): 35-62.
Saktanber A. (2011). Türkiyede Medyada Kadın: Serbest, Müsait Kadın Veya İyi Eş, Fedakâr Anne. İçinde, Tekeli Ş. (Ed.), 1980ler Türkiyesinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar, İstanbul: İletişim: 187-207.
Sancar S. (2013). Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti. İstanbul: İletişim Yayınları. Umar B. (1974). İzmirde Yunanlıların Son Günleri. Ankara: Bilgi Yayınları.
Ünal Erzen M. (2011). Kadın Gözüyle Kadın Siyasetçiler. İstanbul: Derin Yayınları.
Tekeli Ş. (2011). 1980ler Türkiyesinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar. İstanbul: İletişim Yayıncılık.
TÜİK (2012). İstatistiklerle Kadın 2012. İnternet adresi: http://www.tuik.gov.tr/Kitap.do?metod=KitapDetay&KT_ID=11&KITAP_ID= 238. Erişim tarihi: 20.9. 2014.
TÜİK (2013). Hanehalkı İşgücü İstatistikleri 2013. İnternet adresi: http://ww w.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=16015. Erişim tarihi: 20.9.2014.
TÜSİAD (2010). Kadın-Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş: Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset. İstanbul: TÜSİAD Yayınları.
Yıldırım H. (2014). Osmanlı Kadın Hareketi. Hacettepe Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları Yüksek Lisans Programı. İnternet adresi: http://huwgs.org/2014/04/osma nli-kadin-hareketi. Erişim tarihi: 19.4.2015.
Walters M. (2009). Feminizm. Ankara: Dost
WEF (2013). Global Gender Gap Report. İnternet adresi: http://www.weforu m.org/reports/ global-gender-gap-report-2013. Erişim tarihi: 20 Ekim 2014.