Muhammet SAYGI

45199

Ebu’l-Mu’în en-Nesefi’nin Nübüvvet Müdafaası: İslam Teolojisinde Nübüvvet ve Gerekçelendirilmesi Üzerine Bir İnceleme

Bu makale, Ebu’l-Muʿîn en-Nesefî’nin peygamberliğin aklî olarak gerekçelendirilmesine yönelik ortaya koyduğu rasyonel argümanlarını ele almaktadır. Makale, tartışmaya en-Nesefî’nin peygamberlik kavramından ne anladığını ele alarak başlar ve onun tarafından kavramın lügavî, felsefî ve kelâmî anlamlarına dair sunulan görüşler tasnif edilir. Ardından, en-Nesefî’de nübüvvetin, aklî açıdan mümkün ve Allah’ın hikmeti açısından vâcib olmak üzere, iki farklı kategorik açıdan ele alınışı işlenir. En-Nesefî nübüvvetin hem aklen mümkün oluşuna hem de onun Allah’ın hikmeti gereği gerekli oluşuna dair birçok argüman sunar. İnsan aklının bilgiye ulaşma kapasitesinin sınırlı oluşu, dini bilginin açık ve sarih bir şekilde ortaya konulmasının gerekliliği ve yine gelecek nesiller için bu bilginin korunmasına ve depolanmasına duyulan ihtiyaç peygamberlik müessesesinin makul, mümkün ve gerekli oluşuna dair çok değerli iç görüler sunar. En-Nesefî’ye göre “yıldızların ilmi veya bilgisi” ve tıp bilimine dair insanlığın sahip olduğu malumat, yine insanların yaşamlarını devam ettirebilmeleri için gerekli olan kimi sanat ve zanaatkarlığa dair önemli bilgilerin öğrenilip bu güne aktarılmış olması peygamberlik müessesesinin tarihte gerçekleşmiş bir vakıa olduğunu gösteren aklî çıkarımlardandır. Dahası en-Nesefî’ye göre insanlar arasındaki ilk dil de bir peygamber tarafından öğretilmiş ve diğer diller bu ilk dilden türemiştir. Makalenin ikinci kısmı, en-Nesefî’nin nübüvvet iddiasında bulunan birinin iddiasının geçerli olup olmadığına dair sunduğu kriterler ya da kıstaslar üzerine yoğunlaşır. En-Nesefî peygamberlik iddiasında bulunan birisinin iddiasını temellendirmesinin en etkili yolunu mucize olarak görür. Ardından mucizenin tanımına ve onun kelâmî ve felsefî gelenekler içerisinde nasıl anlaşıldığına dair bazı açıklamalar yapar ve mucizenin sıhhatine dair şartları tartışır. Örneğin mucizeler, becerilerini mükemmelleştirmek için yıllarını harcamış sihirbazlar tarafından gerçekleştirilen illüzyonlardan veya sihir numaralarından ayrılır. Bu kişiler, el çabukluğu kullanarak olağanüstü görünen numaralar sergileyebilirler çünkü onlar göz yanılması sayesinde izleyicileri aldatmaya yönelik zengin bir deneyim ve uzmanlığa sahiptirler. Bununla birlikte, daha yakından incelenip derinlemesine düşünüldüğünde, illüzyon numaralarının ardındaki nedenler keşfedildikçe, hilelerinin gizemi ve gücü yavaş yavaş azalır. Fakat, mucizeler araştırıldıkça ve üzerine düşünüldükçe giderek daha kesin ve güçlü hale gelirler. Sonuç olarak en-Nesefî’ye göre sadece entelektüel bir Tanrı anlayışı ya da inancı kişiyi din tarafından müjdelenen mutluluğa ulaştırmak için yeterli değildir. Kişinin dünya üzerindeki varlığını tatmin edici bir anlama (hikmet) bağlayabilmesinin, yine hem bu dünyaya hem de öbür dünyaya dair menfaatlerinin farkında olup onları elde etmeyi öğrenmesinin yegâne yolu peygamberlik müessesesidir. Özetle, bu makale, en-Nesefî’de nübüvvet kavramının kapsamlı bir analizini ortaya koyarak ve onun nübüvveti destekleyen rasyonel argümanlarını tartışarak, İslam düşüncesinde nübüvvet kavramının ve nübüvvete getirilen aklî savunuların daha derin bir şekilde anlaşılmasına katkıda bulunmayı ve yapılacak olan muhtemel modern aklî savunuların hangi hususlara odaklanması ya da mecralara yönelmesi gerektiğinin ipuçlarını ortaya koymayı hedeflemektedir.
Anahtar Kelimeler:

Peygamberlik (nübüvvet-risâlet), Peygamberliğin müdafaası, Peygamberliğe dair aklî argümanlar, Ebu’l-Muʿîn en-Nesefî, Kelam

Abū al-Muʿīn al-Nasafī’s Defence of Prophecy (Nubuwwa): An Examination of Prophecy and its Justification in Islamic Theology

This article aims to investigate the rational arguments presented by Abū al-Muʿīn al-Nasafī for justifying prophecy as a significant phenomenon in human history. The study begins by analysing al-Nasafī’s definition of prophecy, followed by examining its linguistic, philosophical, and theological implications. The possibility and necessity of prophethood are explored from two distinct perspectives: natural reason and divine wisdom. In terms of natural reason (ʿaql), prophethood falls under the category of possibilities (mumkināt), which implies that its existence is not impossible according to reason. When it comes to the divine wisdom of God, prophethood is considered a necessity (wājib), as it would be inconceivable for God to abandon humanity without guidance in the realm of existence. The author presents numerous arguments supporting both categories. For instance, several factors justify the rationale behind the institution of prophecy, such as the limitations of the human mind in acquiring knowledge, the need to express religious knowledge with clarity and precision, and the significance of preserving this knowledge for future generations. Al-Nasafī argues that prophetic reality provides the most plausible explanation for our body of knowledge in various fields such as astronomy, more precisely “science or knowledge of the stars” (al-ʿilm bi al-nujūm), and medical science held by humanity. Moreover, essential skills and crafts passed down from generation to generation, such as farming and dressmaking, that are essential for human survival, can only be attributed to prophetic reality. Al-Nasafī also maintains that the institution of prophecy is the exclusive factor that can adequately explain the presence of various languages throughout the world. According to him, the first human language was taught by a prophet, and all subsequent languages are derived from this original language. The second part of the paper centres on al-Nasafī’s criteria for validating the authenticity of a prophetic assertion. In al-Nasafī’s view, miracles constitute the most critical means by which an individual claiming prophethood can demonstrate their claim. Following, the paper highlights al-Nasafī’s differentiation between magic tricks or illusions executed by skilled magicians and miracles performed by prophets. Although magicians can manipulate and fool their audience using sleight of hand, the allure and mystique surrounding their illusions start to fade away once the causes or mechanics of those illusions become apparent. Conversely, as miracles are investigated and pondered over, they become increasingly precise and powerful. Lastly, as per al-Nasafī, merely having an intellectual understanding or belief in God alone is inadequate to achieve the happiness promised by the religion. Only through the institution of prophethood, one can comprehend the meaning (ḥikma) of our existence or life on Earth and acquire the benefits that pertain to both this world and the afterlife. By offering a thorough analysis of the concept of prophecy and al-Nasafī’s rational arguments in support of it, this paper aims to contribute to a deeper understanding of the notion of prophecy and its rational justifications in Islamic thought.
Keywords:

Prophecy (nubuwwa or risāla), Defence of prophecy, Rational arguments for prophecy, Abū al-Muʿīn al-Nasafī, Islamic theology (Kalām),

PDF

___

  • Adamson, Peter. Al-Kindī. Oxford: Oxford University Press, 2007.
  • Alper, Hülya. “İbn Sînâ ve Bâkıllânî Örneğinde İslâm Filozofları ile Kelâmcıların Nübüvvet Anlayışının Kur’ânî Perspektifle Değerlendirilmesi [An Evaluation of the Understanding of Prophethood by Islamic Philosophers and Theologians from a Qur’anic Perspective: The Example of ibn Sīnā and Bāqiliānī].” Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 28 (2005 ): 53–73.
  • Alper, Ömer Mahir. İslam Felsefesinde Akıl-Vahiy Felsefe Din İlişkisi -Kindî, Fârâbî, İbn Sînâ Örneği-. İstanbul: Ayışığı Kitapları, 2000.
  • Arslan, Hulusi and Numan Karagöz. “Dilin Kökeni ve Teolojik Bağlamı [The Origin of Language and its Theological Context].” Mesned İlahiyat Araştırmaları Dergisi [The Journal of Mesned of Theological Studies 12, no. 2 (Autumn 2021): 431–51. https://doi.org/10.51605/mesned.929586.
  • Aslan, İbrahim. “İmâm Maturidî’nin Deist Eleştirilere Karşı Nübüvvet Savunusu [Al-Māturīdī’s Defense of Prophethood Against Deistic Criticisms].” KADER Kelam Araştırmaları Dergisi 12, no. 2 (August 2014): 33–54. https://doi.org/10.18317/kader.03592.
  • Erdoğan, İsmail. “İslam Filozoflarına Göre Nübüvvet ve Mucize [Prophecy and Miracles in the View of Islamic Philosophers].” Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1 (June 1996): 429–50.
  • Fakhry, Majid. A History of Islamic Philosophy. 3rd ed. New York: Columbia University Press, 2004.
  • al-Fārābī (d. 339/950). Al-Madīna al-Fāḍila. Edited by Albert Nasri Nadir. Beirut: Dār al-Mashriq, 1991.
  • al-Fārābī (d. 339/950). ʿUyūn al-Masāʾil. Edited by Muḥī al-Dīn Ḥāṭib and ʿAbd al-Fattāḥ Qaylān. Cairo: n.p., 1910.
  • Al-Ghazali (d. 505/1111). Al-Ghazālī’s Path to Sufism and His Deliverance from Error: An Annotated Translation of al-Munqidh min al-Dalal. Translated by Richard J. McCarthy, prefaced by David B. Burrel, introduction by William A. Graham. Louisville KY: Fons Vitae, 2006.
  • Giacaman, George, and Raja Bahlul. “Ghazali on Miracles and Necessary Connection.” Medieval Philosophy and Theology 9, no. 1 (2000): 39–50.
  • Hoover, Jon. “Fiṭra.” In Encyclopaedia of Islam, 3rd edition, edited by Kate Fleet, Gudrun Krämer, Denis Matringe, John Nawas, Everett Rowson. Accessed October 19, 2022. http://dx.doi.org/10.1163/1573-3912_ei3_COM_27155. First published online: 2016, first print edition: 9789004305755, 2016, 2016-2.
  • Ibn Sīnā (d. 428/1037). Ilāhiyyāt/Kitāb al-Shifāʾ. Edited by Georges Chehata Anawati and Saʿīd Zāyad. Vol. 2. Tehran: Intishārāt Nāṣir Khusraw, 1943.
  • Ibn Sīnā (d. 428/1037). Al-Ishārāt wa al-Tanbīhāt. Edited by Sulaymān Dunyā. Vol. 4. Beirut: n.p., 1993.
  • Ibn Sīnā (d. 428/1037). Kitāb al-Najāt. Edited by Muḥī al-Dīn Ṣabrī al-Kurdī. Egypt: Maṭbaʿat al-Saʿāda, 1938.
  • Ibn Sīnā (d. 428/1037). Nafs/Kitāb al-Shifāʾ -Psychologie D’ibn Sīnā (Avicenne) D’après Son Oeuvre Aš-Šifāʼ-. Edited by Ján Bakoš and Ivan Hrbek. Prague: Éd. de l’Acad. Tchécoslovaque des Sciences, 1956.
  • Ibn Sīnā (d. 428/1037). Risālat al-Aḍḥawiyya fī Amr al-Maʿād. Edited by Ḥasan Āsī. Beirut: Muʾassasa al-Jāmiʿiyya, 1987.
  • Jon, McGinnis, and David C Reisman. Classical Arabic Philosophy: An Anthology of Sources. Indianapolis: Hackett Publishing, 2007.
  • Kenny, Anthony. What is Faith? Essays in the Philosophy of Religion. Oxford: Oxford University Press, 1992.
  • Kutluer, İlhan. Akıl ve İtikad Kelâm-Felsefe İlişkileri Üzerine Araştırmalar. İstanbul: İz Yayıncılık, 1996.
  • Marmura, Michael E. “Ghazali and demonstrative science.” Journal of the History of Philosophy 3, no. 2 (1965): 183-204.
  • al-Māturīdī (d. 333/944), Abū Manṣūr. Kitāb al-Tawḥīd. Edited by Bekir Topaloğlu and Muhammed Aruçi. İstanbul: İSAM, 2003.
  • al-Māturīdī (d. 333/944), Abū Manṣūr. Taʾwīlāt al-Qurʾān. Edited by Ertuğrul Boynukalın. Vol. 5. İstanbul: Mizan Yayınevi, 2006.
  • Muḥammad, Abū al-Layth al-Samarqandī Naṣr Ibn. The Islamic Concept of Belief in the 4th/10th Century. Translated by Hans Daiber. Tokyo: Institute for the Study of Languages and Cultures of Asia and Africa, 1995.
  • al-Nasafī, Abū al-Muʿīn. Baḥr al-Kalām. Edited by Waliyy al-Dīn Muḥammad Ṣāliḥ al-Farfūr. 2nd edition. Damascus: Maktaba Dār al-Farfūr, 2000.
  • al-Nasafī, Abū al-Muʿīn. Tabṣirat al-Adilla fī Uṣūl al-Dīn. Edited by Hüseyin Atay and Şaban Ali Düzgün. 2 vols. Vol. 2. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2003.
  • al-Nasafī, Abū al-Muʿīn. Al-Tamhīd fī Uṣūl al-Dīn. Edited by ʿAbd al-ḥayy Muḥammad Qābīl. Cairo: Dār al-Thaqāfa, 1987.
  • Pay, Metin. “İslam Düşüncesinde Bazı Mucize Telakkileri [Some Miracle Considerations in Islamic Thought].” Dini Araştırmalar 18, no. 47 (December 2015): 146–71. https://doi.org/10.15745/da.18785.
  • Shah, Mustafa. “Classical Islamic Discourse on the Origins of Language: Cultural Memory and the Defense of Orthodoxy.” Numen 58, no. 2–3 (2011): 314–43. Doi: https://doi.org/10.1163/156852711X562335.
  • Számadó, Szabolcs, and Eörs Szathmáry. “Language Evolution.” PLoS Biology vol. 2,10 (2004): e346. doi:10.1371/journal.pbio.0020346.
  • The Holy Quran. Translated by Yusuf Ali. Available at https://corpus.quran.com/. Accessed November 10, 2022.
  • The Wisdom of the Prophet: Sayings of Muhammad. Translated by Thomas Cleary. Boston, London: Shambhala, 1994.
  • Wensinck, Arent Jan. The Muslim Creed: Its Genesis and Historical Development. Cambridge: Cambridge University Press, 1932.
  • Yavuz, Yusuf Şevki. “Nübüvvet,” TDV İslâm Ansiklopedisi. Accessed May 21, 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/nubuvvet.
Kader-Cover
  • Başlangıç: 2003
  • Yayıncı: Mehmet BULĞEN
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Mu‘tezilî Tanımlar Literatürünün Kayıp Halkası: Kādî Abdülcebbâr’ın Ḥudûdü’l-elfâẓ’ı –İnceleme ve Neşir–

Serkan ÇETİN, Ulvi Murat KILAVUZ

Ebu’l-Mu’în en-Nesefi’nin Nübüvvet Müdafaası: İslam Teolojisinde Nübüvvet ve Gerekçelendirilmesi Üzerine Bir İnceleme

Muhammet SAYGI

Takip ve Tenkit Arasında Urmevî’nin Râzî’nin Muhakkik Kimliğiyle İlişkisi: İnsan Fiilleri Örneği

Erkan BAYSAL