Türkiye’deki konteyner terminallerinin performans incelemesi ve Mersin Limanı için performans gelişim önerileri

Dünya ticaret hacminin artmasıyla uluslararası alanda hizmet veren liman ve terminallerin performansının değerlendirilmesi de her geçen gün daha önemli bir konu haline gelmiştir. Bu kapsamda çalışmanın amacı, konteyner terminallerinin performans değerlendirmesinde en çok kullanılan kriterlerin belirlenmesi ve bu kriterlere göre seçilmiş konteyner terminallerinin performanslarının ölçülmesidir. Çalışmada çok kriterli karar verme yöntemlerinden olan Entropi ve TOPSIS birlikte kullanılarak, 13 konteyner terminalinin performansı, belirlenen kriterler ile değerlendirilmiştir. Araştırma verileri T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Türkiye Liman İşletmecileri Derneği ve konteyner limanlarının internet sitelerinden alınmış olup Entropi yöntemi ile kriter ağırlıkları hesaplanmıştır. Tüm kriterler konteyner terminal performans değerlendirmesi için önem arz etse de çalışma sonucunda liman (terminal) sahasının performansı etkileyen en önemli kriter olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Önemi en az olan kriter ise rıhtım maksimum derinliği olarak belirlenmiştir. Daha sonra, Entropi yöntemiyle elde edilen ağırlıklar kullanılarak TOPSIS yöntemiyle de 13 terminal sıralanmıştır. Çalışmada konteyner terminallerinin performans değerleri sırasıyla; Mersin Limanı, Terminal E, Terminal C, Terminal F, Terminal A, Terminal B, Terminal D, Terminal L, Terminal G, Terminal H, Terminal I, Terminal J, Terminal K olarak belirlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, performansı yüksek çıkan terminallerin diğerlerinden daha aktif olduğu gözlemlenmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, Mersin Limanı’nın konteyner terminalleri arasındaki yeri görülmüş, rekabeti sağlayıp sağlayamadığı belirlenmiştir. Terminalde düşük olan performans kriter değeri saptanmış, terminalin dünya konteyner terminalleri arasında da daha iyi bir konuma gelebilmesi için öneriler sunulmuştur. Literatür incelendiğinde, konteyner konteyner terminali performans değerlendirmesi için bu çalışmada ele alınan kriterler ile Entropi ve TOPSIS yönteminin birlikte kullanıldığı bir çalışmaya rastlanmamıştır. Yapılan çalışmayla bu eksikliğin giderileceği öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Entropi, Konteyner Terminali, Liman Performansı, TOPSIS

Performance review of container terminals in Turkey and performance improvement recommendations for Mersin Port

With the increase in world trade volume, the evaluation of the performance of ports and terminals serving internationally has become a more important issue with each passing day. In this context, the aim of the study is to determine the most used criteria in the performance evaluation of container terminals and to measure the performance of the selected container terminals according to these criteria. Entropy and TOPSIS, which are multi-criteria decision-making methods, were used together in the study, and the performance of 13 container terminals was evaluated with the determined criteria. Research data, The criteria weights were calculated using the Entropy method from the websites of the Ministry of Transport and Infrastructure, Republic of Turkey, Port Operators Association of Turkey and container ports. Although all criteria are important for the container terminal performance evaluation, it has been concluded that the port (terminal) area is the most important criterion affecting the performance as a result of the study. The criterion with the least importance was determined as the maximum depth of the quay. Then, using the weights obtained by the Entropy method, 13 terminals were ranked with the TOPSIS method. In the study, the performance values of the container terminals are respectively; Mersin Port is designated as Terminal E, Terminal C, Terminal F, Terminal A, Terminal B, Terminal D, Terminal L, Terminal G, Terminal H, Terminal I, Terminal J, Terminal K. According to the findings, it was observed that the terminals with high performance were more active than the others. As a result of the evaluations, the place of Mersin Port among the container terminals has been seen and it has been determined whether it can provide competition or not. The low performance criterion value at the terminal was determined, and suggestions were made to improve the terminal's position among the world's container terminals. When the literature is examined, no study has been found in which the criteria discussed in this study and Entropy and TOPSIS methods are used together for container terminal performance evaluation. It is foreseen that this deficiency will be eliminated with the study.

Keywords:

Entropy Container Terminal, Port Performance, Performance, TOPSIS,

PDF

___

Abdullah L. & Otheman A. (2013). A new weight for sub-criteria in ınterval type-2 fuzzy TOPSIS and its application. I. J. Intelligent Systems and Applications, 02, 25-33. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/276231334_A_New_Entropy_Weight_for_Sub-Criteria_in_Interval_Type-2_Fuzzy_TOPSIS_and_Its_Application
Acer, A. (2016). Liman konteyner terminal etkinliklerinin veri zarflama analizi ile belirlenmesi (Doktora Tezi). Erişim adresi: http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/55097.pdf
Acer, A. ve Kalender, S. (2020). Antrepoların performansının entropi ve TOPSIS yöntemiyle değerlendirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 65, 1-20. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/issue/56154/653910
Akandere, G. (2021). Yeşil sertifikalı limanların performansının entegre entropi-TOPSIS yöntemleri ile değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 39(4), 515-535. doi: https://doi.org/10.17065/huniibf.888903
Al-Eraqi, A. S., Mustafa, A., Khader, A. T. & Barros, C. P. (2008). Efficiency of middle eastern and east african seaports: application of DEA Using Window Analysis. European Journal of Scientific Research, 23(4), 597-612. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/230554337_Efficiency_of_Middle_Eastern_and_East_African_Seaports_Application_of_DEA_Using_Window_Analysis
Almawsheki, E. S. & Shah, M. Z. (2015). Technical efficiency analysis of container terminals in the middle eastern region. The Asian Journal of Shipping and Logistics, 31(4), 477-486. doi: https://doi.org/10.1016/j.ajsl.2016.01.006
Bakırcı, F., Shiraz S. & Sattary A. (2014). BIST’da demir, çelik metal ana sanayii sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin finansal performans analizi: VZA süper etkinlik ve TOPSIS uygulaması. Ege Akademik Bakış, 14(1), 9-19. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/560021
Bayram, G. (2019). Turist rehberlerinde duygusal zekâ, motivasyon, performans ilişkisi. Turizm Akademik Dergisi, 6(2), 43-59. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/touraj/issue/50389/553724
Bichou, K. (2013). An empirical study of the ımpacts of operating and market conditions on container-port efficiency and benchmarking. Research in Transportation Economics, 42(1), 28-37. doi: https://doi.org/10.1016/j.retrec.2012.11.009
Birafane, M. & El Abdi, M. (2019). Efficiency of Moroccan seaports: application of DEA using window analysis. Engineering, 11(02), 107-118. doi: https://doi.org/10.4236/eng.2019.112009
Ceyhan, İ. F. ve Demirci, F. (2017). MULTIMOORA yöntemiyle finansal performans ölçümü: leasing şirketlerinde bir uygulama. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(15), 277-296. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/bartiniibf/issue/30498/329992
Chen, F., Wang, J. & Deng, Y. (2015). Road safety risk evaluation by means of improved entropy TOPSIS-SR. Safety Science, 79, 39-54. Retrieved from https://www.academia.edu/42895311/Road_safety_risk_evalu%20ation_by_means_of_improved_entropy_TOPSIS_RSR
Cheon, S., Dowall, D. E. & Song, D. W. (2009). Typology of long term port efficiency improvement paths: malmquist total factor productivity for world container ports. Journal of Infrastructure Systems, 15(4), 340-350. doi: http://dx.doi.org/10.1061/(ASCE)1076-0342(2009)15:4(340)
Cullinane, K., Song, D. W. & Gray, R. (2002). A stochastic frontier model of the efficiency of major container terminals in Asia: assessing the influence of administrative and ownership structures. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 36(8), 743-762. doi: https://doi.org/10.1016/S0965-8564(01)00035-0 Cullinane, K. & Wang, T. (2010). The efficiency analysis of container port production using dea panel data approaches. OR Spectrum, 32(3), 717-738. doi: https://doi.org/10.1007/s00291-010-0202-7
Cullinane, K., Wang, T. F., Song, D. W. & Ji, P. (2006). The technical efficiency of container ports: comparing data envelopment analysis and stochastic frontier analysis. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 40(4), 354-374. Retrieved from https://www.academia.edu/51806499/The_technical_efficiency_%20of%20_container_ports_Comparing_data_envelopment_analysis_and_stochastic_frontier_analysis
Çetin, O. (2009). Denizcilik sektöründe mukayeseli bir model. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 5(10), 30-55. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/guvenlikstrtj/issue/7533/99198
Demirci, F. (2017). Entropi tabanlı TOPSIS yöntemiyle Borsa İstanbul'da uygulama gören futbol kulüplerinin sportif, itibar ve değeri fair play performanslarının karşılaştırmalı analizi (Yüksek Lisans Tezi). Erişim adresi: https://acikerisim.bartin.edu.tr/handle/11772/331?show=full
Dumanoğlu, S. ve Ergül, N. (2010). İMKB’de işlem gören teknoloji şirketlerinin mali performans ölçümü. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 48, 101-111. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/mufad/issue/35627/396007
Ece, N. (2019). Holding şirketlerinin finansal performans sıralamasının entropi tabanlı TOPSIS yöntemleri ile incelenmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 63-73. doi: https://doi.org/10.29106/fesa.522709
Ecer, F. (2020). Çok kriterli karar verme geçmişten günümüze kapsamlı bir yaklaşım. Seçkin Yayıncılık.
Ekin, E. ve Cesur, İ. G. (2022). Entropi tabanlı TOPSIS ve VIKOR yöntemleri ile bankaların finansal performanslarının değerlendirilmesine ilişkin bir uygulama. Journal of Turkish Operations Management, 6(2), 1327-1344. doi: https://doi.org/10.56554/jtom.1038025
Emecen, G., E. (2004). Marmara Bölgesi limanlarının çok kanallı kuyruk teorisiyle talep ve işletme yönetim modelinin geliştirilmesi (Doktora Tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=ripouKv7MSfSJIZvTKNogw&no=6Xx1-tVndvmqBGBdnqRARQ
Erdoğan, B. (2022). BİST'e Kayıtlı Bankaların Finansal Performansının AHP-SD Tabanlı PIV Yöntemiyle Değerlendirilmesi. Pamukkale Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 52, 93-109. Erişim adresi: https://doi.org/10.30794/pausbed.1059473
Eren, K. ve Soba, M. (2011). TOPSIS yöntemini kullanarak finansal ve finansal olmayan oranlara göre performans değerlendirilmesi, şehirlerarası otobüs sektöründe bir uygulama. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(21), 23-40. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/susead/issue/28414/302372
Erkayman, B., Kocadağıstan, M. ve Albayrak, Ö. (2020). Belediyelerde performans ölçümü için D-ANP temelli bir kurumsal performans kartı uygulaması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(4), 1491-1511. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1181674
Ersoy, N. (2018). Entropy tabanlı bütünleşik ÇKKV yaklaşımı ile kurumsal sürdürülebilirlik performans ölçümü. Ege Akademik Bakış Dergisi, 18(3), 367-385. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/eab/issue/41358/499959
Esmer, S. ve Çetin, Ç. K. (2013). Liman işletme yönetimi. Cerit, A. G., Deveci, A., Esmer, S. (Ed.), Denizcilik işletmeleri yönetimi (379-415), Beta Yayınları.
Estache, A., Gonzalez, M. & Trujıllo, L. (2002), Efficiency gains from port reform and the potential for yardstick competition: lessons from Mexico. World Development, 30(4), 545-560. doi: https://doi.org/10.1016/S0305-750X(01)00129-2
Gezen, A. (2019). Türkiye’de faaliyet gösteren katılım bankalarının entropi ve WASPAS yöntemleri ile performans analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 84, 213-232. doi: https://doi.org/10.25095/mufad.625812
Han, C. H. (2018). Assessing The impacts of port supply chain integration on port performance. The Asian Journal of Shipping and Logistics, 34(2), 129-135. doi: https://doi.org/10.1016/j.ajsl.2018.06.009
Hlali, A. (2018). Efficiency analysis with different models: the case of container ports. Journal of Marine Science: Research & Development, 8(2), 250. doi: https://doi.org/10.4172/2155-9910.1000250
Hung, S. W., Lu, W. M. & Wang, T. P. (2010). Benchmarking the operating efficiency of Asia container ports. European Journal of Operational Research, 203(3), 706-713. doi: https://doi.org/10.1016/j.ejor.2009.09.005
Itoh, H. (2002). Efficiency changes at major container ports in Japan: a window application of data envelopment analysis. Review of Urban & Regional Development Studies, 14(2), 133-152. doi: https://doi.org/10.1111/1467-940X.00052
Kalgora, B., Goli, S. Y., Damigou, B., Abdoulkarim, H. T. & Amponsem, K. K. (2019). Measuring West-Africa ports efficiency using data envelopment analysis. Journal of Transportation Technologies, 9(3), 287-308. doi: https://www.scirp.org/journal/paperinformation.aspx?paperid=92775
Kallo, Z. (2015). Katılım bankalarının performanslarının değerlendirilmesi: TOPSIS ve PROMETHEE yöntemi ile uluslararası karşılaştırma (Yüksek Lisans Tezi). Erişim adresi: https://avesis.deu.edu.tr/yonetilen-tez/d071a1db-d3d2-474e-a0a7-fdebf60834ea/katilim-bankalarinin-performanslarinin-degerlendirilmesi-topsi%20s-ve-promethee-yontemi-ile-uluslararasi-karsilastirma
Kammoun, R. (2018). The technical efficiency of Tunisian Ports: Comparing data envelopment analysis and stochastic frontier analysis scores. Logistics & Sustainable Transport, 9(2), 73-84. doi: https://doi.org/10.2478/jlst-2018-0011
Karaoğlan, S. (2016). BİST kimya petrol plastik endeksi’ndeki (XKMYA) işletmelerinin finansal performanslarının çok kriterli karar verme yöntemleri ile ölçümü (Yüksek Lisans Tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=w6rBDWh4Ns3LxW3bbkLy8w&no=ysMfuSvFxrRbEQfW63fD3A
Kiracı, K. ve Asker, V. (2019). Hava aracı leasing şirketlerinin performans analizi: entropi temelli TOPSIS uygulaması. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 24, 17-28. doi: https://doi.org/10.18092/ulikidince.580420
Kısa, A. C., Çelik, P. ve Peker, İ. (2022). Entropi tabanlı TOPSIS ve aras yaklaşımı ile özelleştirilmiş limanların performans değerlendirmesi. Benchmarking: An International Journal, 29(1), 118-135.
Kumru, M. (2012). kurumsal performans değerlendirmenin önemi, gelişimi ve uygulama örnekleri. Yöneylem Araştırması ve Endüstri Mühendisliği 32. Ulusal Kongresi-YAEM, İstanbul, Türkiye, 20-22 Haziran 2012. Erişim adresi: https://kutuphane.dogus.edu.tr/mvt/pdf.php?pdf=0014788&lng=0
Kutin, N., Nguyen, T. T. & Vallee, T. (2017). Relative efficiencies of ASEAN container ports based on data envelopment analysis. The Asian Journal of Shipping and Logistics, 33(2), 67-77. doi: https://doi.org/10.1016/j.ajsl.2017.06.004
Martinez-Budria, E., Diaz-Armas, R., Navvaro-Ibanez, M. & Ravelo-Mesa, T. (1999). A study of the efficiency of Spanish port authorities using data envelopment analysis. International Journal of Transport Economics, 26(2), 237-253. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/276204733_A_Study_of_the_Efficiency_of_Spanish_Port_Authorities_Using_Data_Envelopment_Analysis
Metin, S., Yaman, S. ve Korkmaz, T. (2017). Finansal performansın TOPSIS ve MOORA yöntemleri ile belirlenmesi: BİST enerji firmaları üzerine karşılaştırmalı bir uygulama. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 371-394. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ksusbd/issue/31599/319321
Musso, E. & Sciomachen, A. (2020). Impact of megaships on the performance of port container terminals. Maritime Economics & Logistics, 22, 432-445. doi: https://link.springer.com/article/10.1057/s41278-019-00120-y
Notteboom, T., Coeck, C. & Van Den Broeck, J. (2000). Measuring and explaining the relative efficiency of container terminals by means of bayesian stochastic frontier models. International Journal of Maritime Economics, 2(2), 83-106. doi: https://link.springer.com/article/10.1057/ijme.2000.9
Öztel, A. ve Yavuz, H. (2019). Entropi tabanlı TOPSIS yöntemi ile finansal performans analizi: mobilya ve ağaç işleri sektörlerinde bir uygulama. 5. Uluslararası Ekonomi Yönetimi ve Pazar Araştırmaları Kongresi, 175-182, İstanbul.
Park, R. K. & De, P. (2015). An alternative approach to efficiency measurement of seaports. in port management. Maritime Economics & Logistics, 6(1), 273-292. doi: https://link.springer.com/article/10.1057/palgrave.mel.9100094
Rajasekar, T. & Deo, M. (2014). Does size influence the operational efficiency of the major ports of India?-a study. IUP Journal of Operations Management, 13(1), 20-39.
Rios, L. R. & Maçada, A. C. G. (2006). Analysing the relative efficiency of container terminals of mercosur using DEA. Maritime Economics & Logistics, 8(4), 331-346. Erişim adresi: https://www.scirp.org/(S(351jmbntvnsjt1aadkozje))/reference/referencespapers.aspx?referenceid=2460521 Roll, Y. & Hayuth, Y. (1993). Port performance comparison applying data envelopment analysis (DEA). Maritime Policy and Management, 20(2), 153-161. doi: https://doi.org/10.1080/03088839300000025
Santos, B. M., Godoy, L. P. & Campos, L. M. S. (2019). Performance Evaluation of Green Suppliers Using Entropy-TOPSIS-F. Journal of Cleaner Production, 207, 498-509.
Schøyen, H. & Odeck, J. (2013). The technical efficiency of Norwegian container ports: a comparison to some Nordic and UK container ports using data envelopment analysis (DEA). Maritime Economics & Logistics, 15(2), 197-221. doi: https://link.springer.com/article/10.1057/mel.2013.3
Şen, E., Tama, Ö. (2015). The Effect of Communication Centers on Efficiency in Local Governance: The Case Study of Municipality of Başakşehir. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 1-41. Erişim adresi: https://doi.org/10.17336/igusbd.41127
Shannon, C. E. (1948). A mathematical theory of communication. Bell System Technical Journal, 27(3), 379-423. doi: https://doi.org/10.1002/j.1538-7305.1948.tb01338.x
Song, B. & Cui, Y. (2014). productivity changes in Chinese container terminals 2006–2011. Transport Policy, 35, 377-384. doi: https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2014.04.011
Song, D-W. & Han, C-H. (2004). An Econometric approach to performance determinants of Asian Container Terminals. International Journal of Transport Economics, 31(1), 39-53. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/267752735_An_Econometric_Approach_to_Performance_Determinants_of_Asian_Container_Terminals
Suárez-Alemán, A., Sarriera, J. M., Serebrisky, T. & Trujillo, L. (2016). When it comes to container port efficiency, are all developing regions equal?. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 86, 56-77. doi: https://doi.org/10.1016/j.tra.2016.01.018
Sun, F. & Yu, J. (2021). Improved energy performance evaluating and ranking approach for office buildings using simple-normalization, entropy-based topsıs and k-means method. Energy Reports, 7, 1560-1570. doi: https://doi.org/10.1016/j.egyr.2021.03.007
Süral, S. (2016). The opinions of primary teacher candidates towards evaluation performances of instructors. International Journal of Assessment Tools in Education, 3(1), 23-39. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/ijate/issue/22371/239556
Şahin, İ. E. ve Karacan, K. B. (2019). BİST’DA işlem gören inşaat işletmelerinin çok kriterli karar verme yöntemleri ile finansal performans ölçümü. International Journal of Multidisciplinary Studies and Innovative Technologies, 3(2), 162-172. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijmsit/issue/50263/654582
Temür, A. (2022). Borsa İstanbul Turizm Endeksi (XTRZM) Firmalarının entropi temelli ARAS, COPRAS ve TOPSIS yöntemleri ile finansal performans analizi. Journal of Productivity, 2, 183-212. doi: https://doi.org/10.51551/verimlilik.907897
Tongzon, J. (2001). Efficiency measurement of selected Australian and other international ports using data envelopment analysis. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 35(2), 107-122. doi: https://doi.org/10.1016/S0965-8564(99)00049-X
Tongzon, J. & Heng, W. (2005). Port privatization, efficiency and competitiveness: some empirical evidence from container ports (terminals). Transportation Research Part A: Policy and Practice, 39(5), 405-424. doi: https://doi.org/10.1016/j.tra.2005.02.001
Toprak, M. S. ve Çanakçıoğlu, M. (2019). Banka performansının entropi ve copras yöntemi ile değerlendirilmesi: Türk bankacılık sektörü üzerine bir araştırma. Mali Çözüm Dergisi, 29(154), 107-132. Erişim adresi: http://academicrepository.khas.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12469/3206
Tunca, M. Z., Ömürbek, N., Cömert, H. G. ve Aksoy, E. (2016). OPEC ülkelerinin performanslarının çok kriterli karar verme yöntemlerinden entropi ve MAUT ile değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi. 7(14), 1-12. doi: https://doi.org/10.21076/vizyoner.245987
Tunç, S. (2020). Borsa İstanbul (BIST)'da işlem gören otomotiv şirketlerinin finansal performans analizi: entropi, TOPSIS ve gri metodları (Yüksek Lisans Tezi). Erişim adresi: https://acikerisim.gumushane.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12440/2537
Tümiş, O. (2008). Konteyner limanı operasyon yönetimi, Erdal M. (Ed.) Konteyner deniz ve liman işletmeciliği (1st ed.) (96). Beta Basım Yayım A.Ş.
TÜRKLİM. (2022). Türkiye limancılık sektörü 2022 raporu, Türkiye Liman İşletmecileri Derneği, 87-90. Erişim adresi: https://www.turklim.org/sektor-raporu-2022/
Trujillo, L., González, M. M. & Jiménez, J. L. (2013). An overview on the reform process of African Ports. Utilities Policy, 25, 12-22. doi: https://doi.org/10.1016/j.jup.2013.01.002
Wang, T. F., Song, D. W. & Cullınane, K. (2003). Container port production efficiency: a comparative study of DEA and FDH approaches. Journal of the Eastern Asia Society for Transportation Studies, 5(10), 698-713. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/255991329_Container_Port_Production_Efficiency_a_Comparative_Study_of_DEA_and_FDH_Approaches
Wanke, P. F. (2013). Physical infrastructure and shipment consolidation efficiency drivers in Brazilian port a two-stage network- DEA approach. Transport Policy, 29, 145-153. doi: https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2013.05.004
Wiegmans, B. W., Rietveld, P., Pels, E. & Van Woudenberg, S. (2004). Container terminals and utilisation of facilities. International Journal of Transport Economics, 31, 313–339. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/46670759_Container_terminals_and_utilisation_of_facilities
Wu, J. & Goh, M. (2010). Container port efficiency in emerging and more advanced markets. doi: https://doi.org/10.1016/j.tre.2010.01.002
Yılmaz, A. (2020). Borsa İstanbul (BIST)’da işlem gören gıda şirketlerinin finansal performans analizi: entropi, TOPSIS ve VIKOR metodları (Yüksek Lisans Tezi). Erişim adresi: https://acikerisim.gumushane.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12440/2537
Yoon, K. P. & Hwang, C. L. (1995). Multiple attribute decision making: an introduction. doi: https://methods.sagepub.com/book/multiple-attribute-decision-making
Yuen, A. C. L., Zhang, A. & Cheung, W. (2013). Foreign participation and competition: a way to ,mprove the container port efficiency in China?. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 49, 220-231. doi: https://doi.org/10.1016/j.tra.2013.01.026
Yurdakul, M. ve İç, Y. (2013). Türk otomotiv firmalarının performans ölçümü ve analizine yönelik TOPSIS yöntemini kullanan bir örnek çalışma. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18(1), 1-18. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/76376
Zelvi, A. (2019). Türkiye’deki özel bankaların finansal performanslarının ölçümü: TOPSIS ve PROMETHEE yöntemleri ile bir uygulama (Yüksek Lisans Tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=c6nTNIJPP8SGDtHqQ_gtGg&no=GGpLQws9fGBcGbow0aVyRg