Bir Mühendislik Firmasına Ait Şantiyelerinin İş Sağlığı Ve Güvenliği Açısından Risk Düzeylerinin Değerlendirilmesi

İş kazaları, Dünya’da ve Türkiye’de her geçen yıl hızlı bir şekilde artış göstermektedir. Bu artış nedeniyle, işçiler ve işverenler maddi ve manevi birçok kayıp yaşamaktadır. Gerekli ve yeterli önlemlerin alınmasıyla, iş kazası sayıları düşürülebilir. Bu kapsamda, risklerin doğru ve zamanında belirlenmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir. İnşaat sektörü, diğer sektörlerle karşılaştırıldığında, iş kazası yaşanma olasılığı daha yüksek olan bir sektördür. Ayrıca, gerçekleşen iş kazalarının ölümle sonuçlanması açısından diğer sektörler arasında ilk sıradadır. Bu nedenle, şantiyelerde iş sağlığı ve güvenliği (İSG) kapsamında risk analizinin yapılarak, önlemlerin alınması önem taşımaktadır. Bu kapsamda çalışmada, Değiştirilmiş Kemeny Medyan Göstergesi Uyum Sıralaması (Modified Kemeny Median Indicator Ranks Accordance-KEMIRA-M) yöntemi risk değerlendirme amacıyla kullanılmıştır. Risk değerlendirme açısından değerlendirildiğinde KEMIRA-M, nitel ve nicel risk kriterlerini bir arada değerlendirerek, şantiyeler arasından en yüksek risk düzeyine sahip olanı belirleyebilmektedir. KEMIRA-M’de dikkate alınabilecek risk kriteri sayısında herhangi bir kısıtlama söz konusu değildir. Risk kriterleri yapısal benzerliklerine göre gruplara ayrılabildiği için daha hassas bir değerlendirme yapılabilmektedir. Ayrıca, risk kriterlerinin önem sıralarını belirlerken, uzmanların görüşlerini de dikkate almaktadır. Bu çalışmada, bir mühendislik firmasının, 7 farklı şantiyesinin İSG açısından risk düzeylerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır ve yukarıda belirtilen avantajlarından dolayı KEMIRA-M yönteminin uygulanması tercih edilmiştir.

Evaluation of Risk Levels of an Engineering Company's Constructions in Terms of Occupational Health and Safety

Occupational accidents are increasing rapidly every year in the world and in Turkey. Due to this increase, workers and employers experience many material and moral losses. By taking necessary and adequate precautions, the number of occupational accidents can be reduced. In this context, it is necessary to identify and evaluate risks accurately and in a timely manner. Compared to other sectors, the construction sector has a higher probability of occupational accidents. In addition, it ranks first among other sectors for resulting work accidents resulting in death. For this reason, it is important to take measures by conducting risk analysis within the scope of occupational health and safety (OHS) at construction sites. In this context, the Modified Kemeny Median Indicator Ranks Accordance (KEMIRA-M) was used for risk assessment. When evaluated in terms of risk assessment, KEMIRA-M can determine the one with the highest risk level among the construction sites by evaluating the qualitative and quantitative risk criteria together. There is no restriction on the number of risk criteria considered in KEMIRA-M. Since the risk criteria can be divided into groups according to their structural similarities, a more sensitive assessment can be made. In addition, while determining the order of importance of risk criteria, it also takes into account the opinions of experts. In this study, it was aimed to evaluate the risk levels of 7 different construction sites of an engineering company in terms of OHS, and the application of the KEMIRA-M method was preferred due to the above-mentioned advantages.

___

  • Adane, M.M., Gelaye, K.A., Beyera, G.K., Sharma, H.R., & Yalew, W.W. (2013). Occupational injuries among building construction workers in Gondar City, Ethiopia. Occupational Medicine & Health Affairs, 1(5), 1000125. doi: 10.4172/2329-6879.1000125
  • Ayduran, A.C., & Olcay, Z.F. (2022). İnşaat sektörü çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği kültürü düzeylerinin, güvenli davranışları üzerindeki etkisinin incelenmesi. Ergonomi, 5(2), 108-119. doi:10.33439/ergonomi.1112393
  • Elmas-Atay, S., & Yıldırım, S.K. (2022). İş sağlığı ve güvenliği açısından sektörlerin risk düzeylerinin CRITIC tabanlı gri ilişkisel analiz yöntemiyle sıralanması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 47, 181-193. doi:10.52642/susbed.1021094
  • Erdebilli, B., & Gür, L. (2020). Bulanık Fine-Kinney yöntemiyle risk değerlendirmesi uygulaması. Endüstri mühendisliği, 31(1), 75-86. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/endustrimuhendisligi/issue/53786/689206
  • Erzurumluoğlu, K., Köksal, K.N., & Gerek, İ.H. (2015). İnşaat sektöründe Fine-Kinney metodu kullanılarak risk analizi yapılması, 5. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu, 137, 146. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/profile/Kerem-Koeksal/publication/304247764_Insaat_Sektorunde_FineKinney_Metodu_Kullanilarak_Risk_Analizi_Yapilmasi/links/576a74a808aebe9f66abfcfa/Insaat-Sektoeruende-FineKinney-Metodu-Kullanilarak-Risk-Analizi-Yapilmasi.pdf
  • Günay, Z. (2020). Ahşap kalıp ve tünel kalıp sistemlerinin iş güvenliği açısından risklerin araştırılması üzerine bir uygulama (Master's thesis, Bartın Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü). Erişim adresi: https://acikerisim.bartin.edu.tr/handle/11772/6501
  • Gürcanli, G.E., & Müngen, U. (2009). An occupational safety risk analysis method at construction sites using fuzzy sets. International Journal of Industrial Ergonomics, 39(2), 371-387. doi: 10.1016/j.ergon.2008.10.006
  • Güven, A., & Aydemir, A. (2014). Toprak dolgu barajlar için risk değerlendirmesi. Uluslararası katılımlı IV. Ulusal Baraj Güvenliği Sempozyumu 09-11 Ekim, Elazığ, Türkiye. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/profile/AytacGuven/publication/267863672_Toprak_Dolgu_Barajlar_Icin_Risk_Degerlendirmesi_Risk_Assessment_of_Earthfill_Dams/links/5583ed9f08ae89172b861fc3/Toprak-Dolgu-Barajlar-Icin-Risk-Degerlendirmesi-Risk-Assessment-ofEarthfill-Dams.pdf
  • Hamid, A. R. A., Abd Majid, M. Z., & Singh, B. (2008). Causes of accidents at construction sites. Malaysian journal of civil engineering, 20(2), 242-259. doi: 10.11113/mjce.v20.15769
  • Krylovas, A., Zavadskas, E. K., & Kosareva, N. (2016). Multiple criteria decision-making KEMIRA-M method for solution of location alternatives. Economic research-Ekonomska istraživanja, 29(1). 50-65, doi: 10.1080/1331677X.2016.1152560
  • Kuşan, H., Aytekin, O., & Özdemir, İ. (2016). İnşaat projelerinde risklerin bulanık mantık modeli ile değerlendirilmesi, Engineering Sciences (NWSAENS), 11 (1), 1-14. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/nwsaeng/issue/19885/212999
  • Öztürk, E., & Şimşek, H. (2020). Çatı işlerinde işçi sağlığı ve güvenliği 5x5 matris yöntemiyle risk değerlendirmesi. İSG Akademik, 2(1), 59-71. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/isgakademik/issue/55400/752323
  • Pinto, A., Ribeiro, R.A., & Nunes, I.L. (2013). Ensuring the quality of occupational safety risk assessment. Risk Analysis, 33(3), 409-419. doi: 10.1111/j.1539-6924.2012.01898.x
  • Sağır, M., Sağır, R., & Genç, O. (2022). İnşaat sektöründe meydana gelen kazalardaki kazazedelerin son durumlarına etki eden faktörlerin YSA ile incelenmesi. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(1), 154-175. doi: 10.47495/okufbed.948649
  • Şahin, M., & Gürcanlı, G.E. (2012). Betonarme, çelik ve hafif çelik binalarda iş güvenliği risklerinin karşılaştırmalı analizi. 3. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu, 21-23 Ekim, Çanakkale, Türkiye. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/isgakademik/issue/55400/752323
  • Şeker, S., & Zavadskas, E.K. (2017). Application of fuzzy DEMATEL method for analyzing occupational risks on construction sites. Sustainability, 9(11), 2083. doi: 10.3390/su9112083
  • Toktaş, P., & Can, G.F. (2018). Şantiyelerin iş sağlığı ve güvenliği açısından risk düzeylerine göre KEMIRA-M yöntemi ile sıralanması. Ergonomi, 1(3), 123-136. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ergonomi/issue/40911/480397
  • Uchoa, J.G.L., de Sousa, M.J.A., Silva, L.H.V., & Cavaignac, A.L.D.O. (2019). FMEA method application based on occupational risks in the construction industry on work at height: A theoretical contribution. International Journal of Advance Engineering Research Science, 6(10), 261-278. doi: 10.22161/ijaers.610.40
  • Uzun, İ.M. (2012). İnşaatlarda yapı makinaları kullanımında iş güvenliği risk değerlendirmesi (Doctoral dissertation, Fen Bilimleri Enstitüsü). Erişim adresi: https://polen.itu.edu.tr:8443/server/api/core/bitstreams/9399325c-9e81-4d12-83a7-cd54cd585828/content
  • Yerlikaya, M.A., Efe, B., & Efe, Ö.F. (2016). İş güvenliğinde bulanık PROMETHEE yöntemiyle hata türleri ve etkilerinin analizi: Bir inşaat firmasında uygulama. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 6(2), 126-137. doi: 10.17714/gufbed.2016.06.012
  • Yılmaz, A. (2014). İş kazaları ve kültür: iş kazalarının önlenmesinde kültürel yaklaşım. Electronic turkish studies, 9(5), 2016-2124. doi: 10.7827/TurkishStudies.6862