SAĞLIK-HASTALIK VE KÜLTÜR ETKİLEŞİMİ

Dünya Sağlık Örgütü sağlığı (1974); “yalnızca hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, fiziksel, mental ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir” diye tanımlamıştır. İyilik hali, erkek veya kadın tarafından birey olarak, kendi değer ve inanışlarına göre farklı tanımlanır. İyilik derecesinin algılanması, aile, toplum ve içinde yaşanılan sosyal konumdan etkilenir. Bir toplumun yaşama biçimi olarak da tanımlanabilen kültür, insanın sağlık algısını etkiler. Sosyokültürel hastalıklar kadar, organik hastalıklar da, kültür kaynağından gelen faktörlerin etkisi altındadır. Sağlık, biyolojik ve çevresel faktörler tarafından olduğu kadar sıklıkla kültürel uygulamalar tarafından da belirlenir. Sağlık personelinin halka istenen düzeyde sağlık hizmeti sunabilmesi, hizmetlerin sunulan kişiler tarafından kabul edilmesi, hizmetlere halkın katılımının sağlanması ve halkın konu ile ilgili eğitilebilmeleri için toplumun kültürel özelliklerinin çok iyi bilinmesi ve tanınması kaçınılmaz bir koşuldur.

Anahtar Kelimeler:

Sağlık, Hastalık, Kültür

PDF

___

Ayan D, Beder Şen R, Yurtkuran S ve ark. (2002). Akraba evliliğinin kültür birikiminde ve toplum hayatındaki bazı görünümleri: dil, din ve tıp. Aile ve Toplum 2(5): 77-89.
Bekar M (2001). Kültürler arası (transkültürel) hemşirelik. Toplum ve Hekim 6(2):136-141.
Birol L (1997). Hemşirelik Süreci, 3. Baskı, Etki Matbaacılık Yayıncılık Ltd. Şti., İzmir. İnanç N, Hatipoğlu S, Yurt V ve ark. (1999). Hemşirelik Esasları. 4. Baskı, Damla Matbaacılık Ltd. Şti., Ankara.
Cirhinlioğlu Z (2001). Sağlık Sosyolojisi, 1. Basım, Nobel Yayın Dağıtım Ltd. Şti., Ankara.
Callster LN (2001). Culturally competent care of women and newborns: knowledge, attitude, and skills. Journal of Obstetric, Gynecologic, and Neonatal Nursing 30: 209215.
Güvenç B (1996). İnsan ve Kültür. 7. Basım, Remzi Kitapevi, İstanbul.
Dirican R (1990). Toplum Hekimliği. Hatiboğlu Yayınevi, Ankara.
Kağıtçıbaşı Ç (1998). Kültürel Psikoloji, 1. Baskı, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Ticaret ve Sanayi A. Ş., İstanbul.
Karadakovan A (1998). Türk kültüründe sağlık uygulamaları ve kalite. HemşirelikEbelik Eğitim ve Uygulamalarında Kalite Sempozyumu, Kayseri.
Kırımlı Y (2002). Nazar ve nazara karşı tuzla yapılan pratikler. 8. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Diyarbakır.
Oskay Ü (1993). Medikal sosyolojide bazı kavramsal açıklamalar. Ege Üniversitesi Edabiyat Fakültesi Yayınları 4: 90-132.
Öncel S(1997). Kültürel yapı ile sağlık hastalık ilişkisi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 13(1-3): 177-184.
Özen S (1993). Sosyolojide bir alan: sağlık sosyolojisi ve sağlık-toplumsal yapı ilişkileri. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları 4: 73-85.
Özen S (1994). Sağlık ve sosyokültürel yapı değişkenleri. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları 5: 133-145.
Sayan A (1999). Kültür ve sağlık. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2(2): 50-52.
Sayın Ö (1990). Aile Sosyolojisi. 1. Basım, Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova-İzmir.
Şahin B (1999). Sağlığın ölçümü ve kullanım alanlarına teorik bir bakış. Sağlık ve Toplum 9(3): 3-11.
Tabak ST (2002). Sağlık kültürü ve gençlik. 8. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Diyarbakır.
Türkdoğan O (1991). Kültür ve SağlıkHastalık Sistemi. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları:2213, Araştırma İnceleme Dizisi.
Taylor C, Lillis C, Lemone P (1997). Fundamentals of Nusing. Stanley Thornes (publishers) Ltd., United Kingdom.
TNSA-2003. www.unicef.org/turkey/untr /wd-mc28.doc. (Erişim Tarihi:23 09.2004).