Metropolis Mask Mozaiğinin Geometrik Çözümlemesi

Bu çalışmada, Metropolis antik kentinde bulunan Resepsiyon Salonu taban mozaiği geometrik olarak analiz edilmiş ve geometrik planı ortaya çıkarılmıştır. Geometrik şekillerin yanı sıra, bazı bitkisel motiflerin de geometrik kökeni ortaya çıkarılmış ve standart çizim metodu belirlenmiştir. Geometrik plan ve uygulama arasındaki ilişkiler ve figürlerin yapılış sırası teorik olarak tartışılarak ölçüm öncesinde ön değerlendirmeler yapılmıştır. Figürlerin planlanan uzunlukları ile ölçülen uzunluklar arasında anlamlı orantılar bulunduğu tespit edilmiş ve bu oranlar kullanılarak, mozaik bölümlerinin inşa ediliş sırası tahmin edilmiştir. Matematik bilgisinin mozaik eser üzerindeki yansımaları, tekrarlanan figürlerin Pisagor teoremiyle ilişkisi ve sanat operasyonlarıyla akıl yürütme metotları arasındaki ilişki değerlendirilmiştir. Bu sayede mozaik sanatçılarının geometri bilgisini ustalıkla kullandıkları anlaşılmıştır. Mozaik eserler üzerinde yapılacak geometrik analizlerin mozaik araştırmaları, konservasyon çalışmaları, sanat, matematik tarihi ve arkeoloji çalışmaları için oldukça kullanışlı bilgiler üretme potansiyeline sahip olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Metropolis, mozaik, matematik, geometrik, çözümleme

Geometric Analysis of the Mask Mosaic in Metropolis

The present article refers to the geometric analysis of the floor mosaics in a Reception Hall of the ancient city of Metropolis. In the course of this analysis a geometric plan of the mosaic frame was elaborated, while at the same time the geometric shapes and the geometric origin of some floral pattern were revealed and its standard drawing procedure was determined. Using a theoretical argument for the relation between the geometric plan and its execution as well as for the figures’ construction order, preliminary assessments were performed before the measurement. As a consequence significant differences between the ratios of the planned and the measured lengths of the pavement could be detected. It was with the use of these ratios that an estimation of the mosaic sections’ construction order was made. Furthermore, there were observed the reflection of mathematic knowledge in the mosaic, the relation between the repeated figures and the Pythagorean theorem as well as the relation between artistic functions and reasoning methods. It is obvious that mosaic artisans skilfully based their work on a profound knowledge of geometry. In this article is shown that through the geometric analysis of mosaics further scientific results within the fields of mosaic research, restoration and conservation, history of art, history of mathematics and archaeological studies in general can be achieved.

Keywords:

Metropolis, mosaic, mathematic, geometry, analysis,

PDF

___

Aybek et al. 2009 S. Aybek – A. E. Meriç – A. K. Öz, A Mother Goddess City in Ionia: Metropolis, İstanbul.
Beryozin 1994 V. N. Beryozin, “The Good Old Pythagorean Theorem”, Quantum, Jan./Feb. 94, 25-28.
Boyer 1949 C. B. Boyer, The History of the Calculus and its Conceptual Development, New York.
Heath 1921 T. L. Heath, A History of Greek Mathematics, Vol I, From Thales to Euclid, Oxford.
Lang-Auinger 1996 C. Lang-Auinger, Das Hanghaus 1 in Ephesos. Der Baubefund, Forschungen in Ephesos, VIII/3, Vienna.
Lietzmann 1966 W. Lietzmann, Der Pythagoreische Lehrsatz mit einem Ausblick auf das Fermatsche Problem, Stuttgart.
Meriç 1999 R. Meriç, “Metropolis 1997 Yılı Kazı Raporu”, 20. KST II, 335-352.
Meriç 2004 R. Meriç, Metropolis: City of the Mother Goddess, İstanbul.
Nelson 1993 R. B. Nelson, Proofs Without Words, Washington.
Öz 2012a A. K. Öz, “The Research and Conservation Study of the Mosaics of the Roman Bath at Metropolis”, JMR 5, 145-162.
Öz 2012b A. K. Öz, “The Mosaics of Metropolis in Ionia”, M. Şahin, (ed.), The Proceedings of V. International Mosaic Corpus of Türkiye, 11th International Colloquium on Ancient Mosaics, İstanbul, 701-708. Parrish 2007 D. Parrish, “The General State of Mosaic Research in Turkey in 2005”, M. Şahin (ed.), The Proceedings of III. International Symposium of the Mosaic of Turkey, Bursa, 17-26.
Radt 1988 W. Radt, Pergamon: Geschichte und Bauten einer antiken Metropole, Kö ln.
Veljan 1993 D. Veljan, The 2500 Year-old Pythagorean Theorem, Washington.
Vitr. Vitriuvius, The Ten Books on Architecture, (Translated by M. H. Morgan), London, Oxford University Press, 1914.
Wiggins 2003 S. Wiggins, Introduction to Applied Dynamical Systems and Chaos, New York.