Kibyra Odeion’unun Mozaik Yazıtları

Bu makalenin amacı 2011-2014 yılları arasında Kibyra’daki Olympeion Odeion’u önündeki stoada gerçekleştirilen kazılar sonucu ortaya çıkarılmış üç adet mozaik yazıtı ile stoa’daki bir postamente ait yazıtlı fragman parçasının tanıtılmasıdır. Yazıtlardan anlaşıldığı üzere odeion’un kuzey-güney doğrultusu boyunca uzanan anıtsal girişi önündeki yaklaşık 550 m2’lik mozaik döşeme kentin önde gelen ailelerinden Epankrates’in oğulları Aurelius Sopatros ve Claudius Theodoros tarafından yaptırılmıştır. Yazıtlar ışığında odeion’daki mozaik döşemenin İS 249-254 tarihleri (= Kibyra era’sına göre, 226-231) arasında gerçekleştirildiği belgelenmiştir. İlk yazıt hayırhahların odeion önündeki mozaik döşemeyi yapma sözü vermesine (İS 249); ikinci yazıt, aynı yıl içinde mozaik döşeme çalışmalarına başlanmasına ve son yazıt ise verilen sözün yerine getirilip odeion’un önündeki mozaik döşemenin tamamlanmasına (İS 254) ilişkindir. Bu yazıtlar sayesinde diğer verilerin yanı sıra Kibyra Odeion’unun ‘Olympeion’ olarak adlandırıldığı öğrenilmiş olup, dönemin Asia imparator kültü başrahibi gibi önemli şahsiyetlerin belgelenmesi gerçekleştirilmiştir. Son olarak ise mozaik taban kaplamasının üzerinde İS 243/252 yılına tarihlenen (Kibyra era’sına göre 220/9?), devşirme malzeme olarak kullanıldığı düşünülen ve muhtemelen bir onurlandırma yazıtına ait fragman tanıtılmaktadır

Anahtar Kelimeler:

Kibyra, Olympeion Odeion’u, mozaik, Asiarkhes, İS 243-254

The Mosaic Inscriptions of the Cibyran Odeion

The aim of this article is to introduce three mosaic inscriptions and an inscription fragment of a pedestal, unearthed during the excavations carried out in the stoa in front of the Olmpeion odeion between 2011 and 2014 in Cibyra. As it is understood from the inscriptions, the mosaic floor, approx. 550 m2, in front of the monumental entrance of the odeion in a north-south direction was decorated in mosaic flooring by Aurelius Sopatrus and Claudius Theodorus, sons of Epancrates from one of the leading families of the city. It was carried out chronologically between 249-254 AD (according to the Cibyran era, 226-231). The first inscription includes the philanthropists promise to adorn the floor with mosaic in front of the odeion (249 AD); The second is to start the mosaic flooring in the same year. The last is to fulfill the promise completing the mosaic floor in front of the odeion (254 AD). Through the inscriptions, it is understood that the Cibyran odeion was called “Olympeion”. Other than this, new persons relating to the provincial priesthood of Asia are documented. Finally, a fragment of an honorary inscription is introduced which is thought to have been used for typogenic material dating to 243/252 AD.

Keywords:

Cibyra, Olympeion Odeion, mosaic, Asiarch, 243-254 AD,

PDF

___

Alzinger 1974 W. Alzinger, Augusteische Architectur in Ephesos, Österreichischen Arcaeologischen Institut, Wien.
Bailly 1935 A. Bailly, Dictionnaire Grec – Français, Hachette.
Brandis 1896 K. G. Brandis, “Asiarches”, RE II Reihe 4, Halfband, Stuttgart, 1564-1578.
Chapot 1904 V. Capot, La Province Romaine Proconsulaire D’Asie depuis ses Origines jusqu’à la Fin du Haut-Empire, Paris.
Corsten 2002 Th. Corsten, Die Inschriften von Kibyra. Teil I, Die Inschriften der Stadt und ihrer näheren Umgebung, IK 60, Bonn.
D’Andria 2003 F. D’Andria, Hierapolis, (çev. N. Fırat), İstanbul.
D’Andria 2016 F. D’Andria, “MAIER-İtalyan Arkeoloji Heyetinin Hierapolis’teki Çalışmaları”, C. Polito’nun Ekiyle. F. D’Andria, M. P. Caggia - T. Ismaelli (eds.), Hierapolis di Frigia VIII, 1, Le Attivita Delle Campagne Di Scavo E Restauro 2007-2011, İstanbul, 25-34.
Deininger 1965 J. Deininger, Die Provinziallandtage der Römischen Kaiserzeit, Berlin.
Dimitriev 2005 S. Dimitriev, City Government in Hellenistic and Roman Asia Minor, Oxford.
Friesen 1993 S. J. Friesen, Twice Neokoros: Ephesus, Asia and the Cult of the Flavian Imperial Family, Leiden.
Friesen 1999a S. J. Friesen, “Asiarchs”, ZPE 126, 275-290.
Friesen 1999b S. J. Friesen, “Highpriests of Asia and Asiarchs: Farewell to the Identification Theory”, P. Scherrer- H. Taeuber - H. Thür (eds.), Stein und Wege: Festschrift für Dieter Knibbe zum 65 Geburstag, Wien, 303-307.
Kearsly 1986 R. A. Kearsley, “The Archiereiai of Asia and the Relationship of the Asiarch and the Archiereus of Asia”, GRBS 27, 183-192.
Kılıç-Aslan 2018 S. Kılıç-Arslan, “Elite Lycian Families and Their Matrimonial Alliances with Distinguished Houses of Kibyra. Some Notes on an Honorary Inscription from Lydai”, M. Arslan – F. Baz (eds.), Arkeoloji, Tarih ve Epigrafi’nin Arasında: Prof. Dr. Vedat Çelgin’in 68. Doğum Günü Onuruna Makaleler, İstanbul, 501-512.
Liddell – Scott 1883 H. G. Liddell – R. Scott, Greek-English Lexicon, New York.
Macro 1979 A. D. Macro, „A Confirmed Asiarch“, AJP 100, 94-98.
Magie 1950 D. Magie, Roman Rule in Asia Minor: To the End of the Third Century After Christ, I. – II, Princeton.
Mehl 2003 A. Mehl, “Asiarchy”, BNP II, 158, Leiden.
Özüdoğru 2020 Ş. Özüdoğru, Kibyra: Kibyra Maior/Caesarea Cibyra, Kibyra Kazı ve Araştırmaları Monografi Serisi I, İstanbul.
Özüdoğru – Dökü 2012 Ş. Özüdoğru – E. Dökü, “Kibyra 2011 Yılı Çalışmaları”, 34. KST, 159-170.
Özüdoğru – Tarkan 2018 Ş. Özüdoğru – D. Tarkan, “Kibyra Geç Antikçağ Hamamı”, Adalya 21, 175 – 210.