Esra KAYA KILIÇ, Şerife Altun DEMİRCAN, Sami KINIKLI, Salih CESUR, Ayşe BÜYÜKDEMİRCİ, Cigdem ATAMAN HATİPOGLU, Şebnem ERDİNÇ, Gunay TUNCER ERTEM, Mihriban YÜCEL

Sağlık bakımı ilişkili enfeksiyonlarda Staphylococcus aureus dağılımının irdelenmesi: 6 yıllık deneyim

Amaç: Staphylococcus aureus (S. aureus) morbidite ve mortalitesi yüksek toplum kaynaklı ve sağlık bakım ilişkili enfeksiyonlara neden olmaktadır. En sık izole edildiği enfeksiyonlar; yara yeri enfeksiyonları, üriner sistem enfeksiyonları, pnömoni, septik artrit, osteomyelit ve sepsistir. Metisiline dirençli S. aureus (MRSA) ilk olarak 1960’larda tanımlanmış olup ve 1980’lerde hastanelerde önemli bir etken haline gelmiştir. Özellikle hastanede yatan hastalarda, sağlık hizmeti kaynaklı enfeksiyonlarda metisiline dirençli S. aureus önemli bir etkendir. Bu çalışmada, sağlık bakım ilişkili S. aureus enfeksiyonlarının ve MRSA izolatlarının altı yıllık dönemde, yıllara göre dağılımı irdelenmiştir. Bu veriler ışığında enfeksiyon kontrol önlemlerine ve akılcı antibiyotik kullanımına uyumun değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Ocak 2016-Aralık 2021 tarihleri arasında bir üçüncü basamak hastanede yatırılarak izlenen, sağlık bakım ilişkili enfeksiyon tanısı konulan hastalardan izole edilen S. aureus suşlarına ilişkin verilere Enfeksiyon Kontrol Komitesi kayıtlarından ulaşıldı. Altı yıllık dönemde 201 adet S. aureus suşlarının neden olduğu sağlık bakımı ile ilişkili enfeksiyon tanısı konuldu. Sağlık bakımı ile ilişkili S. aureus enfeksiyonlarının tutulum yaptığı organ ve sistemlere göre dağılımları, görüldüğü kliniklere (yoğun bakım ünitesi–servis) ve yıllara göre dağılımları değerlendirildi. Bulgular: Sağlık bakımı ilişkili genel enfeksiyon etkenlerinin yıllara göre dağılımı incelendiğinde; 2016 yılında %1,29 olan oranının yıllar içinde artarak %6,41’e çıktığı saptandı. Servislerde yatırılarak izlenen hastalarda 2020 yılına kadar kümülatif bir artış olduğu izlendi, oranlar yıllara göre sırasıyla; %5, %3,8, %20,3, %25,3, %34,69 ve %17,1 şeklinde saptandı. Yoğun bakım ünitelerindeki (YBÜ) dağılım ise yıllara göre sırasıyla; %3,9, %10,3, %11,9, %19,4, %20 ve %23,5 olarak saptandı. YBÜ’de izlenen sağlık bakım ilişkili S. aureus enfeksiyonlarının yıllar içindeki artışı, servislerde izlenen artışa göre istatistiksel olarak anlamlı saptandı (p<0,05). Hastaların izlendikleri kliniklere göre MRSA dağılımları incelendiğinde, yıllar içinde değişkenlik göstermekle birlikte servis ve YBÜ MRSA oranlarının ortalamasının istatistiksel olarak farklılık göstermediği saptandı (%33,8-%31,3) (p>0,05). Sonuç: Toplam 6 yıllık dönemde S. aureus’un etken olduğu sağlık bakımı ilişkili enfeksiyon oranlarında yaklaşık beş kat artış saptanmıştır. Ancak, bu artışın MRSA oranlarındaki artış ile korelasyon göstermediği belirlendi. El hijyeni eğitimleri, standart enfeksiyon kontrol önlemlerine uyumun artırılması ve akılcı antibiyotik kullanımda iyileştirme sağlanarak bu artışın önüne geçilebileceğini düşünmekteyiz.

Anahtar Kelimeler:

Staphylococcus aureus, MRSA, yoğun bakım ünitesi, sağlık bakım ilişkili enfeksiyon

Sağlık bakımı ilişkili enfeksiyonlarda Staphylococcus aureus dağılımının irdelenmesi: 6 yıllık deneyim

Aim: Staphylococcus aureus causes community-acquired and health care-related infections with high morbidity and mortality. The most common infections in which it is isolated are wound infections, urinary tract infections, pneumonia, septic arthritis, osteomyelitis and sepsis. Methicillin-resistant S. aureus was first identified in the 1960s and became an important factor in hospitals in the 1980s. Methicillin-resistant S. aureus, in healthcare-related infections, especially in hospitalized patients, is an important factor. In this study, the distribution of health care related S. aureus infections and MRSA isolates over a six-year period, by year, was examined. In the light of these data, it is aimed to evaluate compliance with infection control measures and rational antibiotic use. Material and Method: The data of S. aureus bacteria isolated from patients diagnosed with healthcare-associated infections and followed up in a tertiary hospital between January 2016 and December 2021 were obtained from the Infection Control Committee records. A total of 201 diagnosis of healthcare-associated infections caused by S. aureus bacteria was detected in a six-year period. S. aureus infections; Health care associated infection diagnoses were evaluated by considering the years, the diagnoses made by infectious diseases, and the clinics (Intensive Care Unit-Service) where the patients were followed. Results: According to the distribution of general healthcare-associated infectious agents in 2016, it was found that the rate, which was 1.29%, increased to 6.41% over the years. It was observed that there was a cumulative increase in the patients hospitalized and followed up in the wards until 2020, the rates were determined as 5%, 3.8%, 20.3%, 25.3%, 34.69% and 17.1%, respectively, over the years. The distribution in intensive care units (ICU) was determined as 3.9%, 10.3%, 11.9%, 19.4%, 20% and 23.5%, respectively. Health care-related S. aureus infections over the years were statistically significant compared to the increase observed in wards (p<0.05). When the MRSA distributions of the patients were examined according to the clinics they were followed, it was found that the average of MRSA rates in the service and ICU did not differ statistically (33.8%-31.3%) although it varied over the years (p>0.05). Conclusion: In the 6-year period, the rates of healthcare-associated infections caused by S. aureus increased approximately 5 times. However, it does not correlate with the increase in MRSA rates. We think that this increase can be prevented by providing hand hygiene trainings, increasing compliance with standard infection control measures and improving the rational use of antibiotics.

Keywords:

staphylococcus aureus, MRSA, intensive care unit, health care associated infection,

PDF

___

Tong SY, Davis JS, Eichenberger E, Holland TL, Fowler VG Jr. Staphylococcus aureus infections: epidemiology, pathophysiology, clinical manifestations, and management. Clin Microbiol Rev 2015; 28: 603-61.
Jevons MP, Coe AW, Parker MT. Methicillin resistance in staphylococci. Lancet 1963; 1: 904-7.
“Central Asian and Eastern European Surveillance of Antimicrobial Resistance. Annual report 2018”. http://www.euro.who.int/en/health-topics/diseaseprevention/antimicrobialresis tance/publications/2018/central-asian-andeastern-european-surveillance-of-antimicrobialresis tance-annual-report-2018-2018 Erişim tarihi: 12.12.2021.
Patel M. Community-associated meticillin-resistant Staphylococcus aureus infections. Drugs 2009; 69: 693-716.
Ulusal Sağlık Hizmeti İlişkili Enfeksiyonlar Sürveyans Rehberi 2017. https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/Bulasici-hastaliklar-db/hastaliklar/SHIE/Klavuzlar/Ulusal_Saglik_Hizmeti_Iliskili_Enfeksiyonlar_Surveyans_Rehberi. Erişim tarihi:13.12.2021.
European Committee on Antimicrobial Susceptibility Testing Breakpoint tables for interpretation of MICs and zone diameters Version 8.0. EUCAST. (01.01.2018).
European Committee on Antimicrobial Susceptibility Testing Breakpoint tables for interpretation of MICs and zone diameters Version 9.0. EUCAST. (23.12.2018).
European Committee on Antimicrobial Susceptibility Testing Breakpoint tables for interpretation of MICs and zone diameters Version 10.0. EUCAST. (01.01.2020).
European Centre for Disease Prevention and Control, Antimicrobial resistance surveillance in Europe 2015. Annual Report of the European Antimicrobial Resistance Surveillance Network (EARS-Net). Stockholm: ECDC; (2017).
European Centre for Disease Prevention and Control. Surveillance of antimicrobial resistance in Europe 2018. Stockholm: EDCC; 2019.
European Centre for Disease Prevention and Control. Antimicrobial resistance in the EU/EEA (EARS-Net)- Annual Epidemiological Report 2019. Stockholm: ECDC; 2020.
Gurung RR, Maharjan P, Chhetri GG. Antibiotic resistance pattern of Staphylococcus aureus with reference to MRSA isolates from pediatric patients. Future Sci OA 2020; 6: 464-75.
Wandre AS, Agrawal GN. Antibiogram of clinical isolates of Staphylococcus aureus from a tertiary care centre, Int J Res Rev 2020; 7: 307-10.
Zenci M, Arı A, Yılmaz N, et al. Metisiline dirençli Staphylococcus aureus suşlarının antibiyotiklere duyarlılığı, hastaların klinik özellikleri ve mortaliteyi etkileyen faktörler. ANKEM Derg 2016; 30: 18-23.
Yüksekkaya Ş, Opuş A, Güvenç Hİ, et al. 2009-2013 Yılları arasında Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde kan kültüründen izole edilen Staphylococcus aureus suşlarının antimikrobiyal ajanlara duyarlılıklarının değerlendirilmesi. ANKEM Derg 2017; 31: 1-6.
Özkaya E, Tümer S, Kirişci Ö, Çalışkan A, Erdoğmuş P. Son iki yılda Kahramanmaraş Necip Fazıl Şehir Hastanesi’nde kan kültürlerinden izole edilen mikroorganizmalar ve antibiyotik duyarlılıklarının değerlendirilmesi. Turk Hij Den Biyol Derg 2015; 72: 115-22.
Çelik C, Bakıcı MZ, Gözel MG, EnginA, Kaya H. Kan akımı enfeksiyonlarından izole edilen Staphylococcus aureus suşlarında antimikrobiyal direnç paterni. Genel Tıp Derg 2013; 23: 109-13.
Ippolito G, Leone S, Lauria FN, Nicastri E, Wenzel RP. Methicillin-resistant Staphylococcus aureus: the superbug, Int J Infect Dis 2010; 14: 7-11.
Cosgrove SE, Qi Y, Kaye KS, Harbarth S, Karchmer AW, Carmeli Y. The impact of methicillin resistance in Staphylococcus aureus bacteremia on patient outcomes: mortality, length of stay, and hospital charges. Infect Control Hosp Epidemiol 2005; 26: 166-74.
Bonnal C, Birgand G, Lolom I, et al. Staphylococcus aureus healthcare associated bacteraemia: An indicator of catheter related infections. Med Mal Infect. 2015; 45: 84-8.
Tekerekoğlu MS, Duman Y, Serindağ A, et al. Do mobile phones of patients,companions and visitors carrymultidrug-resistant hospital pathogens? AJIC 2011; 39: 379-81.
Genc O, Arikan I. The relationship between hand hygiene practices and nasal Staphylococcus aureus carriage in healthcare workers. Med Lav. 2020; 24: 54-62.