Kırkgöz Su Kaynakları ve Çırnık Köprüsü Arasında Yaşayan Pseudophoxinus antalyae, Bogutskaya, 1992’nın Kas Dokusunda Bazı Ağır Metal Düzeylerinin Araştırılması

Araştırma, 2016-2017 yıllarında mevsimsel olarak Antalya ili Döşemealtı ilçesi sınırları içinde doğan Kırkgöz Kaynaklarında yaşayan ve endemik bir tür olan Pseudophoxinus antalyae Bogutskaya,1992 (Çiçek balığı)’nda ağır metal düzeylerini belirlemek amacı ile gerçekleştirilmiştir. Kırkgöz Kaynağı Döşemealtı’dan Lara’ya kadar 30 km’nin üzerindeki bir akış güzergâhını yerleşim yerleri ve en önemlisi Antalya Organize Sanayii Bölgesi Arıtma Suyu Deşarjını alarak Akdeniz’e dökülmektedir. Bu nedenle söz konusu yerleşim yerleri ve özellikle arıtma deşarj suyunun sebep olduğu muhtemel metal kirliliğini tespit etmek için anılan türde mevsimsel olarak Kırkgöz Kaynağı, Kepez Yükleme Göleti (OSB arıtma suyunun deşarjını alan istasyon) ve Çırnık Köprüsü istasyonlarından balık örneklemeleri yapılmıştır. Balıkların kas dokularında Kadmiyum (Cd) 1,48- 4,24 µg/g, Kobalt (Co) 0,73- 3,12 µg/g, Krom (Cr) 0,90- 8,14 µg/g, Bakır (Cu) 1,21- 4,22 µg/g, Mangan (Mn) 3,94- 32,39 µg/g, Nikel (Ni) 0,24- 0,78 µg/g, Kurşun (Pb) 20,03-58,15 µg/g ve Çinko (Zn) 223,07- 464,39 µg/g minimum- maksimum düzeyleri saptanmıştır. Buna göre: Cd, Co, Cr, Cu, Mn, Ni, Pb ve Zn düzeyleri genel anlamda TGK, DSÖ, AB, EPA ve FAO kriterlerinin üzerinde belirlenmiştir

Investigation of Some Heavy Metal Levels in Muscle Tissue of Pseudophoxinus antalyae BOGUTSKAYA, 1992 (Flower Fish ) Inhabiting Between Kırkgoz Springs and Çırnık Bridge

The study was carried out to determine the heavy metal of Pseudophoxinus antalyae Bogutskaya, 1992, (Flower fish) which is an endemic fish species living in Kırkgöz springs. Kırkgöz springs were born within the boundaries of Döşemealtı district of Antalya province seasonally in the years of 2016-2017. Kırkgöz springs, which carry runoff from urban and Antalya Organized Industrial Zone Water Treatment Discharge runoff falls, flows for approximately 30 km from Döşemealtı to Lara which flowing to the Mediterranean Sea. For this reason, to determine the possible metal pollution caused by the urban runoff and especially the water treatment discharge, fish were sampled seasonally from the Kırkgöz Springs, the Kepez Loading Pool (the station which receiving discharge of OIZ treatment water), and Çırnık Bridge stations. The minimum-maximum values of some heavy metals were determined in the muscle tissues of the fish: Kadmium (Cd) 1.48 - 4.24 µg /g, Cobalt (Co) 0.73 - 3.12 µg/g, Chromium (Cr) 0.90 - 8.14 µg /g, Copper (Cu) 1.21 - 4.22 µg/g, Manganese (Mn) 3.94- 32.39 µg/g, Nickel (Ni) 0.24 - 0.78 µg/g, Lead (Pb) 20.03-58.15 µg /g and Zinc (Zn) 223.07- 464.39 µg/ g. Accordingly: Cd, Co, Cr, Cu, Mn, Ni, Pb, and Zn levels were generally determined above the criteria of TFC, WHO, EC, EPA, and FAO.

PDF

___

Akgün M, Gül A, Yılmaz M. 2007. Sakarya Nehri Çeltikçe Çayı’nda Yaşayan Leuciscus cephalus L., 1758 Dokularında Ağır Metal Birikimi. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 27(2):179-189.
Anonim 1989b. World Health Organization, Evaluation of Certain Food Additives and The Contaminants Mercury, Lead And Cadmium. WHO Tech. Report Series. No:505.
ASTM 1985. Preparation of Biological Samples For İnorganic Chemical Analysis. Annual Book of ASTM Standards. 19:740-747.
Bogutskaya NG. 1992. A Revision of Species of The Genus Pseudopoxinus (Leuciscinae, Cyprinidae) From Asia Minor. Mitteilungen aus dem Hamburgischen Zoologischen Museum und Institut. 89:261-290.
Bryan GW. 1976. Some Aspects of Heavy Metal Tolerance in Aquatik Organisms. In: Lockwood APM, editor. Effects of Pollutants on Aquatic Organisms. London: Cambridge University Press. p. 7-34.
Canlı M, Ay Ö, Kalay M. 1998. Levels of Heavy Metals (Cd, Pb, Cu, Cr and Ni) in Tissue of Cyprinus carpio, Barbus capito and Chondrostoma regium from the Seyhan River. Turk J Zool. 22:149-157.
Çağlak E, Karslı B. 2014. Beyşehir Gölü’ndeki Sudak (Stizostedion lucioperca, Linnaeus 1758) Balığı Kasında Bazı Ağır Metallerin Birikiminin Araştırılması. J Agr Sci. 20:203-214. doi: 10.1501/Tarimbil_0000001279
Çağlar C. 2010. Suğla Gölünde Yaşayan (Phoxinellus anatolicus Hanko,1924) ve Cyprinus carpio Linneaus, 1758’n Karaciğer, Kas ve Solungaç Dokularında Ağır Metal Düzeyleri. [Master’s Thesis]. Selçuk University. 79 p. [in Turkish]
Çetin E, Güher H, Gaygusuz ÇG. 2016. Altınyazı Baraj Gölü’nde (Edirne) Yaşayan Balık Türlerinde Ağır Metal Birikimlerinin İncelenmesi. Turkish Journal of Aquatic Sciences. 31(1):1-14. doi: 10.18864/TJAS201601
Düşükcan M, Eroğlu M, Canpolat Ö, Çoban MZ, Çalta M, Şen D. 2014. Distribution of Some Heavy Metals in Muscle Tissues of Luciobarbus xanthopterus. Turkish Journal of Science and Technology. 9(1):37-46.
EC 2005. Commission Regulation (EC) No. 78/2005 of 19 January 2005 amending Regulation (EC) No. 466/2001 as regards heavy metals. Official Journal of the European Union. 16:43-45.
Ellis KV, White G, AdnWarn AE 1989. Surface water pollution and its control. Chippenham, Wiltshire: Antony Rome Ltd 373 p.
EPA 1989a. Assessing Human Health Risks from Chemically Contaminated Fish and Shellfish: A Guidance Manual. Washington DC: US Environmental Protection Agency. Report No: EPA503/8-89-002.
Eroğlu M, Düşükcan M, Canpolat Ö, Çalta M, Şen D. 2017. Dikenli Yılan Balığı (Mastacembelus mastacembelus Banks& Solandor, 1794 )’nın Kas Dokusunda Bazı Ağır Metal Miktarlarının Belirlenmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi. 31(3):173-179.
Göksu MZL, Çevik F, Fındık Ö, Sarıhan E. 2003. Seyhan Baraj Gölü’ndeki Ay-nalı Sazan (Cyprinus carpio L., 1758) ve Sudak (Stizostedion lucioperca L., 1758)’ larda Fe, Zn, Cd Düzeylerinin Belirlenmesi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi. 20(1-2):69-74.
Güldiren O, Tekin-Ozan S. 2018. Seyhan Baraj Gölü (Adana) ‘nde Yaşayan Sazan (Cyprinus carpio L., 1758)’ın Kas, Karaciğer ve Solungaçlarındaki Ağır Metal Düzeylerinin Belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 9(2): 157-167. doi: 10.29048/makufebed.411888
Hughes WW. 1996. Essentials of Environmental Toxicology, the effects of Environmentally Hazardous Substance on Human Health. In: Hughes WW, editor. Environmental Toxicants. Washington: Taylor and Francis Publication. p. 125-141
Kalay M, Karataş S. 1999. Kadmiyumun Tilapia nilotica’ da Kas, Beyin ve Kemik (Omurga Kemiği) Dokularındaki Birikimi. Turk J Zool. 23(supp3): 985- 991.
Kaptan H, Tekin-Özan S. 2014. Eğirdir Gölü’nün (Isparta) Suyunda, Sedimentinde ve Gölde Yaşayan Sazan’ın (Cyprinus carpio L., 1758) Bazı Doku ve Organlarındaki Ağır Metal Düzeylerinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel University Journal of Science (E-Journal). 9(2):44-60.
Kırıcı M, Taysı MR, Bengü AŞ, İspir Ü. 2013a. Murat Nehri’nde Yakalanan Capoeta trutta (Heckel, 1843)’Nın Kas Dokusunda Bazı Metallerin Birikim Konsantrasyonlarının Belirlenmesi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 6(1):111-121.
Kırıcı M, Taysı MR, Bengü AŞ, İspir Ü. 2013b. Murat Nehri’ nden Yakalanan Capoeta capoeta umbla (Heckel, 1843)’ da Bazı Metal Düzeylerinin Belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 3(1):85-90.
Levesque HM, Moon TW, Campbell PCG, Hontela A. 2002. Seasonal Variation in Carbohydrate and Lipid Metabolism of Yellow Perch (Perca flevescens) Chronically Exposed to Metals in the Field. Aquat Toxicol. 60(3-4):257-267. doi: 10.1016/S0166-445X(02)00012-7
Nauen CE. 1983. Compilation of Legal Limits for Hazardous Substances in Fish and Fishery Products. Rome, Italy: FAO. Report No: 764.
Oruçoğlu K, Beyhan M. 2019. Göller Bölgesi Göllerinde Ağır Metal Kirliliğinin Değerlendirilmesi. Bilge International Journal of Science and Technology Research. 3(1):10-20. doi: 10.30516/bilgesci.449984
Selvi K, Kaya H. 2013. Çanakkale Atikhisar Barajı’ndan Yakalanan Turna Balığı (Esox lucius L, 1758) Dokularında Bazı Metallerin Belirlenmesi. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi. 25(2):23-28.
Sökmen T, Güneş M, Kırıcı M. 2018. Karasu Nehri’nden (Erzincan) Alınan Su, Sediment ve Capoeta umbla Dokularındaki Ağır Metal Düzeylerinin Belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi. 5(4):578-588. doi: 10.30910/turkjans.471355
Teber Ç. 2013.Sıdıklı Küçük boğaz Baraj Gölü (Kırşehir)’nde Yaşayan Kadife Balığı (Tinca tinca L.,1758)’nda Ağır Metal Birikimi. [Master’s Thesis]. Ahi Evran Üniversitesi. 89 p. [in Turkish]
TFC 2002. Notifications About Determination of the Maximum Levels for Certain Contaminants in Foodstuffs of Turkish Food Codex (in Turkish). Ankara: Turkish Food Codex. Report No: 2002/63.
Tokatlı C, Emiroğlu Ö, Çiçek A, Köse E, Başkurt S, Aksu S, Uğurluoğlu A, Şahin M, Baştatlı Y. 2016. Meriç Nehri Deltası (Edirne) Balıklarında Toksik Metallerin Biyolojik Birikimlerinin Araştırılması. Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi - C Yaşam Bilimleri ve Biyoteknoloji. 5 (1):1-11. doi: 10.18036/btdc.32213
Yabanlı M, Coşkun Y, Öz B, Yozukmaz A, Sel F, Öndeş S. 2013. Bafa Gölü’nden Elde Edilen Levreklerde (Dicentrarchus labrax) ve Göl Suyunda Ağır Metal İçeriğinin Belirlenmesi ve Balık/Halk Sağlığı Açısından Durum Değerlendirmesi. Bornova Veteriner Bilimleri Dergisi. 35(49):15-23.
Yazkan M, Özdemir F, Gölükcü M. 2002. Cu, Zn, Pb and Cd Content in Some Fish Species Caught in the Gulf of Antalya. Turk J Vet Anim Sci. 26(6):1309-1313.