Ebru AYDIN, Ahmet TEMEL, Murat KANGALGİL

Geçmişten Günümüze Ortaöğretim Beden Eğitimi ve Spor Dersi Öğretim Programlarının İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı eğitim ve öğretim programlarının kavramsal temelleri ve özelde beden eğitimi ve spor dersi öğretim programlarının günümüze kadar geçirmiş olduğu değişiklikler ile ilgili süreç içerisinde yapılan çalışmaları değerlendirerek konu hakkında kapsamlı bir bilgi sunmaktır. Bu amaçla inceleme ve raporlama temelli olarak sistematik derleme çalışması yapılmıştır. Bu doğrultuda beden eğitimi ve spor dersi öğretim programları ile ilgili 2022 yılına kadar yürürlüğe girmiş öğretim programları, yayınlanmış olan makale, bildiri, tez, genelge, yönetmelik, tebliğler dergileri, eğitim şuraları vb. gibi tüm basılı ve elektronik kaynaklar değerlendirilmeye alınmıştır. Sistematik inceleme sonucunda öğretim programlarının değişiminde eğitim şuraları ile birlikte 21. yüzyıl becerileri ve Türkiye Yeterlikler Çerçevesinin etkili olduğu ve programların şekillenmesinde dünyada etkin olan yaklaşımlarından etkilendiği görülmüştür. Ülkemizde 1927 yılından beri farklı isimlerde beden eğitimi ve spor dersinin farklı seviyelerde farklı ders saatleri ile yapıldığı, 1924 ve 1948 yıllarındaki ortaöğretim programlarının temel nitelikte olduğu, 1983 yılında yürürlüğe konulan öğretim programının ise en son güncellenen 2018 beden eğitimi ve spor dersi öğretim programlarının özünü oluşturduğu söylenebilir. Sonuç olarak sistematik derleme kapsamında incelenen kaynaklar göstermektedir ki beden eğitimi ve spor dersi öğretim programları çağın gerekliliklerine göre değişime açık bir şekilde güncellenmeye devam edecektir. Bu güncellemelerin çıktısı olarak elde edilecek başarılı sonuçlar doğrultusunda programlar ileride daha da özelleşerek diğer temel derslerin yanında ağırlığını korumaya devam edecektir.

Anahtar Kelimeler:

Beden Eğitimi ve Spor, Ortaöğretim, Öğretim Programı

PDF

___

Akınoğlu, O. (2005). Türkiye’de uygulanan ve değişen eğitim programlarının psikolojik temelleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 22, 31-46. https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruaebd/issue/360/2005
Akyüz, Y. (2005). Türk eğitim tarihi İzmir: Eğitim dünyası yayınları. 9. Baskı. Ankara: Pegama Yayınları
Aslan, A. (2018). Systematic Reviews and Meta-Analyses. Acta Medica Alanya, 2(2), 62-63. https://dergipark.org.tr/tr/pub/medalanya/issue/38086/439541
Binbaşıoğlu, C. (1995). Türkiye‘de eğitim bilimleri tarihi. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı.
Demirel, Ö. (2006). Eğitimde program geliştirme. Kuramdan uygulamaya. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Demirhan, G. (1992). Lise ve dengi okullar beden eğitimi dersi öğretim programının program geliştirme ilkeleri açısından değerlendirilmesi. Spor Bilimleri Dergisi 3(3), 36-46. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbd/issue/16451/171656
Demirhan, G., Bulca, Y., Altay, F., Şahin, R., Güvenç, A., Aslan, A., Güven, B., Kangalgil, M., Hünük, D., Koca, C., Açıkada, C. (2008). Spor Bilimleri Dergisi, 19(3), 157-180. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbd/issue/16394/171428
Ertürk, S. (1998). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Meteksan A.Ş
Gümüşgül, O., Göral, M. (2014). Milli eğitim şuraları kapsamında beden eğitimi dersi: Sportif bakış. Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1),14-29.
https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbsebd/issue/31658/347108
https://ttkb.meb.gov.tr/www/gecmisten-gunumuze-mill-egitim-sralari/icerik/328 Erişim Tarihi: Şubat 2022.
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/02/20220214-1.htm Erişim Tarihi: Şubat 2022.
https://www.tyc.gov.tr/sayfa/ulusal-yeterlilik-cerceveleri-if2b4bd5f-42e2-46a2-98c2-5d5466970bf3. html). Erişim Tarihi: Aralık 2021.
https://www.tyc.gov.tr/sayfa/yapisi-i7abbe9e1-2c97-4967-84d5-d998a675cc32.html. Erişim Tarihi: Aralık 2021
İleli, A. (2007). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi dersinden beklentileri ve doyum düzeyleri (Sakarya İl Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Kangalgil M., Özgül F., Temel A., Kural T., Karagöz Y. (2021). Beden eğitimi ve spor dersi değerler eğitimi ölçeği (BESDDEÖ) geçerlik ve güvenirlik çalışması. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 15(1), 70-80. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bsd/issue/60685/855962
Karaçam, Z. (2013). Sistematik derleme metodolojisi: Sistematik derleme hazırlamak için bir rehber. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 6(1), 26-33. https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuhfed/issue/46815/587078
Milli Eğitim Bakanlığı (2010). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ortaöğretim kurumları haftalık ders çizelgeleri.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (1988). İlköğretim okulları, lise ve dengi okullar beden eğitimi öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2006a). İlköğretim Okulları Beden Eğitimi Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2006b). İlköğretim beden eğitimi dersi (1–8. sınıf) öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2009). Ortaöğretim Beden Eğitimi Dersi Öğretim Programı (9 – 12. Sınıflar). Bursa: Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü Yayını.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2017). Ortaöğretim Beden Eğitimi Dersi Öğretim Programı (9-12. Sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2018a). Beden eğitimi ve spor dersi öğretim programı (Ortaokul 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). https://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=324. Erişim Tarihi: Kasım 2021.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2018b). Ortaöğretim beden eğitimi ve spor dersi öğretim programı (9, 10, 11 ve 12. sınıflar) http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=334. Erişim Tarihi: Kasım 2021.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Tebliğler Dergisi (2008). http://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuem-sayilar/viewcategory/72-2008
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Tebliğler Dergisi (2009). http://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuem-sayilar/viewcategory/73-2009
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Tebliğler Dergisi (2010). http://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuem-sayilar/viewcategory/74-2010
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Tebliğler Dergisi (2011). http://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuem-sayilar/viewcategory/75-2011
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Tebliğler Dergisi (2012). http://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuem-sayilar/viewcategory/76-2012
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Tebliğler Dergisi (2013). http://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuem-sayilar/viewcategory/80-2013
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Tebliğler Dergisi (2014). http://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuem-sayilar/viewcategory/82-2014
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Tebliğler Dergisi (2015). http://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuem-sayilar/viewcategory/83-2015
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Tebliğler Dergisi (2017). http://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuem-sayilar/viewcategory/85-2017
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Tebliğler Dergisi (2018). http://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuem-sayilar/viewcategory/86-2018
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Tebliğler Dergisi (2019). http://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuem-sayilar/viewcategory/87-2019
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Tebliğler Dergisi (2020). http://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuem-sayilar/viewcategory/88-2020
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Tebliğler Dergisi (2021). http://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuem-sayilar/viewcategory/89-2021
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Tebliğler Dergisi (2022). http://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuem-sayilar/viewcategory/90
Milli Eğitim Bakanlığı, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, http://ttkb.meb.gov.tr/www/gecmisten-gunumuze-mill-egitim-sralari/icerik/328 Erişim Tarihi: 01.03.2022
Özcelik, D. A. (2014). Eğitim Programları ve Öğretim. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Pehlevan, Z., Temel, C., Kangalgil, M. (2019). Ortaöğretim beden eğitimi dersi öğretim programı kazanımlarının gerçekleşme düzeyine ilişkin mezunların görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(3), 1209-1222. DOI: 10.24106/kefdergi.2948
Talim Terbiye Kurul Başkanlığı (TTKB) (2022). Haftalık Ders Çizelgeleri. https://ttkb.meb.gov.tr/www/haftalik-ders-cizelgeleri/kategori/7
Temel, A. (2022). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersine ilişkin değer algıları ve tutumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
Temel, A., Mamak, H., Kangalgil, M. (2021). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersine ilişkin değer ve tutum algılarının incelenmesi. 63-64. 19. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, 11-14 Kasım 2021, Antalya.
Varış, F. (1998). Temel kavramlar ve program geliştirmeye sistematik yaklaşım. İçinde (Ed., A. Hakan) Eğitim bilimlerinde yenilikler (sf.3-19). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.